رونمایی از پیام‌های محرمانه تهران و واشنگتن پس از جنگ غزه- مذاکره هسته‌ای در عمان متوقف شد

رسانه امواج‌ مدیا که گفته می‌شود به دیپلمات‌های سابق جمهوری اسلامی نزدیک است روز چهارشنبه ۳ آبان در گزارشی اختصاصی نوشت که از زمان آغاز جنگ اسرائیل و غزه در روز ۱۵ مهر / ۷ اکتبر، آمریکا دست‌کم یک پیام به ایران ارسال کرده است.

منابع این رسانه گفته‌اند که پیام آمریکا به ایران دو نکته محوری داشته است: اینکه آمریکا تمایلی به گسترش جنگ غزه ندارد و اینکه ایران باید حزب‌الله لبنان را در مورد این جنگ مهار کند.

امواج مدیا نوشت که این پیام آمریکایی‌ها در جریان سفر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه این کشور به دوحه در روز  ۲۱ مهر / ۱۳ اکتبر به طرف قطری داده شد تا به ایران منتقل شود.

قطر در سال‌های اخیر به‌عنوان درب پشتی مذاکرات میان ایران و آمریکا عمل کرده است. آخرین معامله سیاسی میان تهران و واشنگتن بر سر آزادی گروگان‌های آمریکایی در ازای آزاد‌شدن پول‌های بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی در ماه اوت و با میانجیگری قطر انجام شد. البته مراحل این معامله در ماه سپتامبر کمتر از یک‌ماه پیش از حمله حماس به اسرائیل نهایی شد.

این کشور ثروتمند عربی خلیج فارس در جنگ غزه هم به عنوان واسطه میان طرف‌های غربی با گروه حماس برای آزادی اسرای در دست این گروه عمل کرده است.

مرحله نهایی مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا و انتقال شش میلیارد دلار از دارایی‌های مسدودشده ایران در کره جنوبی به دو بانک قطری در روز ۲۷ شهریور / ۱۸ سپتامبر نهایی شد. در هنگام نهایی شدن این معامله گفته شد که پیوست محرمانه معامله شامل توافق دو طرف بر سر کنترل تنش‌ها، کم شدن سرعت و دامنه غنی‌سازی ایران و کاهش شتاب انباشت اورانیوم غنی‌شده بیش از ۶۰ درصدی است. قرار بود حمله به پایگاه‌ها و منافع آمریکا در منطقه با نقش‌آفرینی گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی هم متوقف شود.

اما با افروخته‌شدن آتش جنگ در نوار غزه به نظر می‌رسد بخش‌های کلیدی این توافق از بین رفته است. در هفته‌های گذشته، تهران به صورت فعال‌تری دست نیروهای نیابتی‌اش را برای حمله مستقیم به پایگاه‌های آمریکایی در سوریه، عراق و ناوگان دریایی آمریکا در دریای سرخ باز گذاشته است. گفته می‌شود این اقدامات، واکنشی است به احتمال حمله زمینی به غزه و همراهی تمام و کمال آمریکا با اسرائیل برای وارد آوردن ضربه‌ای بزرگ به حماس.

یک منبع دیپلماتیک ارشد در منطقه که خواست نامش فاش نشود، به امواج مدیا گفت: «پیام اصلی آمریکا این بود که ایالات متحده نمی‌خواهد جنگ به خارج از غزه گسترش یابد و نمی‌خواهد حزب‌الله یا ایران مداخله کنند یا بخشی از این درگیری باشند.»

به گفته یکی از آگاهان سیاسی ایرانی، این پیام حاوی یک عنصر تهدیدکننده نیز بود: اگر حزب‌الله حمله‌ای تمام عیار به اسرائیل انجام دهد، آمریکا درگیر خواهد شد. با این حال، منبع ارشد دیپلماتیک منطقه تأکید کرد که پیام بلینکن حاوی هیچ تهدید صریحی نیست. این می‌تواند به معنای دو چیز باشد: اینکه عنصر تهدیدکننده یا غایب بوده یا احتمالاً در پیام‌های دیگر ایالات متحده بیان شده است.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در روز یکم آبان / ۲۳ اکتبر به دریافت پیام‌هایی از سوی ایالات متحده اشاره کرد و مدعی شد که «تاکنون حداقل در دو نوبت…» این اتفاق افتاده است. امیرعبداللهیان ضمن پرهیز از هرگونه اشاره‌ای به تهدیدات آمریکا، تصریح کرد: «حتی در برخی از پیام‌ها تأکید شده است که جمهوری اسلامی ایران به سایر کشورها، احزاب و فعالان نیز توصیه به خویشتن‌داری کند». مورد اخیر ممکن است اشاره‌ای به حزب‌الله لبنان باشد.

تعویق مذاکرات محرمانه هسته‌ای

رسانه امواج مدیا که پیش از این خبر موافقت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی با مذاکرات مستقیم میان تهران و واشنگتن بر سر موضوع هسته‌ای را منتشر کرده بود در همین خبر اختصاصی‌اش مدعی شده که آمریکا مذاکرات هسته‌ای با ایران را که قرار بود در ماه جاری در عمان برگزار شود، متوقف کرده است.

منبع امواج مدیا گفته است که آمریکا بنا دارد دسترسی ایران به پول‌های بلوکه‌شده‌ای که به دو بانک قطری منتقل شده‌اند را هم مسدود کند. این اعلام جنگ آشکار میان دو کشور تعبیر خواهد شد.

دولت بایدن از سوی اعضای کنگره تحت فشار است تا پول‌های آزاد‌شده از کره‌ جنوبی این بار در دوحه مسدود شوند. واشنگتن تاکنون موضع رسمی و برنامه‌اش برای متوقف کردن معامله پیشین با تهران را اعلام نکرده است. وزارت خارجه آمریکا تنها به «امکان‌پذیر بودن» روند مسدود کردن این دارایی‌ها و دسترسی مستقیم نداشتن ایران به آن پول‌ها تأکید کرده است.

از ابتدای جنگ حماس و اسرائیل، گروهی از چهره‌های جمهوری‌خواه با حمله به سیاست خارجی بایدن گفته‌اند که ایران پول‌هایی که در ماه سپتامبر به قطر منتقل شد را خرج جنگ با حماس کرده است. وزارت خارجه آمریکا و دفتر کاخ سفید بارها این ادعا را رد کرده‌ و گفته‌اند ایران به این پول‌ها به صورت مستقیم دسترسی ندارد و اساساً هیچ بخشی از این پول‌ها هنوز مصرف نشده است.