غزه: نمونه‌ی بارز نسل‌کشی

روز جمعه، اسرائیل به جمعیت تحت محاصره ساکن بخش شمالی نوار غزه دستور تخلیه و انتقال به سمت جنوب داد؛ هشداری پیش از شدت گرفتن حملاتش به نیمه شمالی نوار غزه. دستور تخلیه باعث شد جمعیتی بیش از یک میلیون نفر، که نیمی از آن را کودکان تشکیل می‌دهند، سراسیمه و برآشفته بکوشند فرار کنند؛ آن هم در شرایطی که حملات هوایی بی‌وقفه ادامه دارد، و آوارگان در محوطه محصورشده‌ای که هیچ مقصد امنی وجود ندارد، گیر کرده‌اند.

رُوَیده کمال عامر، خبرنگار فلسطینی ساکن غزه، امروز [۱۳ اکتبر، تاریخ انتشار مقاله به انگلیسی] نوشت: «آوارگان از شمال در حال رسیدن به خان یونس هستند، جایی که موشک‌ها لحظه‌ای بازنمی‌ایستند و غذا، آب، و برق‌مان رو به اتمام است.» سازمان ملل هشدار داده است که گریز مردم از شمال به جنوب غزه «پیامدهای انسانی ویرانگر» خواهد داشت و «تراژدی حال حاضر را به وضعیتی فاجعه‌بار تغییر خواهد داد».

در هفته گذشته، خشونت اسرائیل علیه غزه باعث کشته شدن بیش از ۱۸۰۰ فلسطینی، آسیب هزاران نفر، و بی‌خانمانی ۴۰۰هزار نفر در نوار غزه شد [در روز انتشار این ترجمه شمار کشتگان در غزه افزون بر هفت هزار تن است]. با این حال، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، ۱۳ اکتبر اعلام کرد که آنچه این روزها شاهد آن هستیم، «فقط شروع» ماجراست!

کارزار اسرائیل با هدف بی‌خانمان‌کردن اهل غزه ــ و احتمالاً اخراج همگی آنها به مصر ــ فصل دیگری از «نکبه» است. نکبه (النکبة) به مهاجرت اجباری دسته‌جمعی فلسطینی‌ها اشاره دارد که طی آن حدود ۷۵۰هزار فلسطینی مجبور به ترک خانه‌های خود در طول جنگ ۱۹۴۸ شدند، جنگی که منجر به پیدایش کشور اسرائیل شد. با این حال، حمله به غزه را می‌توان در چارچوب دیگری هم دید: نمونه بارزی از نسل‌کشی جلوی چشمان‌مان [که می‌توان آن را در کتاب‌های درسی در مقام مثال گنجاند].

من به عنوان یک پژوهشگر نسل‌کشی که سال‌های زیادی را صرف نوشتن راجع به خشونت گسترده اسرائیل علیه فلسطینیان کرده است، وقایع اخیر را نسل‌کشی می‌نامم. من راجع به استعمار از راه مستعمره‌نشینی (settler-colonialism) و برتری‌طلبی یهودی در اسراییل، تحریف کردن هولوکاست برای تقویت صنایع نظامی اسراییل، استفاده ابزاری از اتهامات یهود‌ستیزانه برای توجیه خشونت علیه فلسطینیان، و رژیم نژادپرستانه‌ی آپارتاید اسرائیلی نوشته‌ام. حالا،‌ پس از حمله حماس در روز ۷ اکتبر و کشتار بیش از یک‌هزار غیرنظامی اسرائیلی [اکنون بیش از یک هزار و چهارصدتن در مجموع]، بدترین فجایع در حال وقوع است.

آنطور که در کنوانسیون دسامبر ۱۹۴۸ سازمان ملل در مورد پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی ذکر شده است، حقوق بین‌الملل جنایت نسل‌کشی را «قصد نابودی کلی یا جزئی یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی به صرف همین ماهیتش» تعریف می‌کند.

اسرائیل این قصد را با حملات مرگبارش به غزه با صدای بلند اعلام کرده است. ۹ اکتبر، وزیر دفاع اسرائیل، یوآف گالانت، قاطعانه اعلام کرد: «ما غزه را تحت محاصره همه‌جانبه درمی‌آوریم. بدون برق، بدون غذا، بدون آب، بدون سوخت. همه‌چیز بسته خواهد بود. ما با حیوانهای انسان‌نما می‌جنگیم، و متناسب با همین هم عمل خواهیم کرد.» رهبران جهان غرب نیز این دیدگاه نژادپرستانه را تقویت کردند. رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، جو بایدن، کشتار گسترده ساکنان اسرائیل توسط حماس را ــ که طبق قوانین بین الملل جنایتی جنگی محسوب می‌شود و به حق، شوک و هراس عظیمی در جامعه جهانی و در اسرائیل برانگیخت ــ «اقدامی از جنسِ شرِ ناب» توصیف کرد. یا اورزولا فون در‌ لاین، رئیس کمیسیون اروپایی، آن را حرکتی منعکس‌کننده‌ی یک «شر کهن» خواند. این زبانِ انسان‌زدایانه کارکردی آشکارا حساب‌شده دارد تا نابودی گسترده زندگی فلسطینی‌ها را توجیه کند. ادعای مطلق‌گرایانه «شر» تمایز بین مردم غزه و جنگجویان حماس را از بین می‌برد و بستر وسیع‌تر استعمار و اشغالگری را می‌پوشاند.

کنوانسیون نسل‌کشی سازمان ملل پنج کنش را که مصداق تعریفش از نسل‌کشی می‌شوند، نام برده است. اسرائیل در حال حاضر به سه مورد از این‌ها در غزه دست زده است: ۱- کشتار اعضای یک گروه ۲- اعمال آسیب‌های جدی جسمی و روانی به اعضای یک گروه ۳- تحمیل عمدی نوعی شرایط زندگی بر یک گروه به گونه‌ای حساب‌شده که به طور کلی یا جزئی منجر به نابودی فیزیکی آن گروه شود. 

نیروی هوایی اسرائیل، به گفته خود، تاکنون [۱۳ اکتبر] بیش از شش هزار بمب بر غزه ــ یکی از پرازدحام‌ترین مناطق جهان ــ ریخته؛ تقریباً به اندازه بمب‌هایی که ایالات متحده در طول سال‌های رکوردشکنی‌اش در جنگ افغانستان بر آن سرزمین انداخته بود. سازمان دیده‌بان حقوق بشر تایید کرده است که سلاح‌های مورد استفاده شامل بمب‌های فسفری است که اجساد و ساختمان‌ها را به آتش می‌کشد و شعله‌هایی ایجاد می‌کند که در تماس با آب خاموش نمی‌شوند.

این نشان می‌دهد منظور گالانت، وزیر دفاع اسرائیل، از «متناسب عمل‌کردن» به چه معناست: نه صرفاً هدف‌گیری رزمندگان حماس، آن‌گونه که اسراییل ادعا می‌کند، بلکه خشونت مرگبار علیه فلسطینیان غزه «به صرف همین ماهیت» فلسطینی‌بودنشان، آن‌طور که در کنوانسیون نسل‌کشی سازمان ملل آمده است. اسرائیل همچنین محاصره ۱۶ ساله‌ی غزه ــ طولانی‌ترین محاصره در تاریخ مدرن، با نقض آشکار قوانین بین المللی بشردوستانه ــ را تا حد آنچه گالانت «محاصره کامل» خوانده، تشدید کرده است. این تغییر لحن صراحتاً طرح اسرائیل را برای رساندن محاصره به مقصد نهایی خود نشان می‌دهد؛ یعنی نابودی سیستماتیک فلسطینیان و جامعه فلسطینی در غزه، از طریق کشتن آنها، گرسنگی دادن آنها، قطع منابع آب و بمباران بیمارستان‌های آنها.

این تنها رهبران اسرائیل نیستند که از چنین ادبیاتی استفاده می‌کنند. یکی از مصاحبه‌شوندگان در شبکه تلویزیونی حامی نتانیاهو، کانال ۱۴، از اسرائیل خواست تا «غزه را به درسدن» تبدیل کند. کانال ۱۲، پربیننده‌ترین ایستگاه خبری اسرائیل، گزارشی درباره اسرائیلی‌های متمایل به چپ‌ منتشر کرد که می‌خواستند «بر آنچه قبلاً غزه بود برقصند». در همین حال، فعل‌های [با معنای] نسل‌کشی ــ فراخوان برای «زُدودن» و «صاف کردن» غزه ــ در رسانه‌های اجتماعی اسرائیل همه جا حضور دارند. همچنین، در تل‌آویو بنری آویزان از پل با عبارت «هیچ اهلِ غزه‌ای» [نباید باقی بماند] مشاهده شده بود.

در واقع، حمله نسل‌کشانه اسرائیل به غزه کاملاً صریح، آشکار و بی‌شرمانه است. عاملان نسل‌کشی معمولاً اهداف خود را به وضوح بیان نمی‌کنند، اگرچه استثناهایی وجود دارد. برای مثال، در اوایل قرن بیستم، اشغالگران استعمارگر آلمان در پاسخ به قیام مردم بومی «هررو» و «ناما» در جنوب غربی آفریقا، مرتکب نسل‌کشی شدند. در سال ۱۹۰۴، ژنرال لوتار فون تروتا، فرمانده نظامی آلمان، یک «فرمان انهدام» صادر کرد که با منطق «جنگ نژادی» توجیه شده بود. تا سال ۱۹۰۸، مقامات آلمانی ۱۰ هزار ناما را به قتل رساندند و به هدف اعلام‌شده خود یعنی «ویرانی هررو» دست یافتند و ۶۵ هزار هررو، یعنی ۸۰ درصد از جمعیت را کشتند.

دستورهای گالانت در ۹ اکتبر به همین وضوح بود. هدف اسرائیل نابودی فلسطینیان غزه است. و کسانی از ما که در سرتاسر جهان تماشا می‌کنیم، از مسئولیت خود برای جلوگیری از انجام این کار غافل مانده‌ایم.