نتانیاهو مذاکره برای پایان جنگ را رد کرد، حماس گفت که اسرا «هیچ بختی» برای بازگشت به اسرائیل ندارند

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل روز یکشنبه ۱ بهمن/ ۲۱ ژانویه شروط حماس برای پایان دادن به جنگ و آزادی اسرا را رد کرد. شرط‌های حماس شامل خروج کامل اسرائیل و حفظ قدرت حماس در غزه می‌شود.

در حالی که هواپیماهای اسرائیلی بمباران خان یونس در جنوب نوار غزه را از صبح دوشنبه از سر گرفتند، سامی ابوزهری، یکی از مقام‌های ارشد حماس هم به رویترز گفت که امتناع رهبر اسرائیل از پایان دادن به تهاجم نظامی در غزه به این معنی است که «هیچ بختی برای بازگشت اسرا به اسرائیل وجود ندارد».

نتانیاهو روز یکشنبه گفت:

بر اساس توافقی که در اواخر نوامبر با میانجی‌گری ایالات متحده آمریکا، قطر و مصر انجام شد، بیش از ۱۰۰ نفر از ۲۴۰ نفری که در جریان حمله شبه‌نظامیان حماس در ۷ اکتبر به غزه اسیر شده بودند، در ازای آزادی ۲۴۰ فلسطینی از زندان‌های اسرائیل به خانه‌شان برگشتند.

از آن زمان، نتانیاهو با فشارهای فزاینده‌ای برای آزادی ۱۳۶ نفری که در اسارت باقی مانده‌اند، مواجه شده است.

مجمع خانواده‌های اسرا و مفقودان در بیانیه‌ای از نتانیاهو خواست «به وضوح اعلام کند که غیرنظامیان، سربازان و سایر ربوده شدگان در فاجعه اکتبر را رها نخواهیم کرد».

در این بیانیه آمده است:

اما این تنها گره روز یکشنبه در کار جنگ نبود. نتانیاهو همچنین نسبت به موضوع تشکیل کشور فلسطین موضع محکم‌تری نسبت به قبل اتخاذ کرد.

او گفت که «من در مورد کنترل کامل امنیتی اسرائیل بر تمام قلمرو غرب رود اردن سازش نمی‌کنم».

جو بایدن، رئیس‌ جمهوری آمریکا روز جمعه گفت با نتانیاهو در مورد راه‌ حل‌های احتمالی برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی صحبت کرده است و پیشنهاد کرد که یک راه‌ حل می‌تواند شامل ایجاد یک دولت بدون قدرت نظامی فلسطینی باشد.

اما نتانیاهو دو روز پس از این اظهارات بایدن بار دیگر موضع پیشینش را تکرار کرد که بر سر «حفظ کنترل کامل امنیتی اسرائیل بر تمام قلمرو غرب اردن» پافشاری خواهد کرد.

نتانیاهو گفت که قاطعانه در مقابل «فشارهای بین‌المللی و داخلی» ایستاده است و او این موضع را تغییر نخواهد داد:

نشست صلح با طرح اروپایی برای ختم مناقشه

با وجود شکست تلاش‌ها در جایی که شعله‌های جنگ زبانه می‌کشد، وزیران خارجه اسرائیل و فلسطین قرار است روز دوشنبه ۲ بهمن/ ۲۲ ژانویه با همتایان خود در اتحادیه اروپا دیدار کنند.

اتحادیه اروپا گام‌های بالقوه‌ای به سوی صلح همه جانبه بین دو طرف را تدوین کرده که بخشی از آن به ختم جنگ در غزه هم منتهی می‌شود. اینکه این گام‌ها و بسته پیشنهادی چقدر قابل قبول طرفین است و یا بیشتر یک ژست دیپلماتیک در درون اتحادیه اروپا است، پرسش اصلی است.

اسرائیل کاتز و ریاض المالکی، وزیران خارجه اسرائیل و فلسطین روز دوشنبه به طور جداگانه در نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل شرکت خواهند کرد. همین ناهمزمانی حضور این دو نفر نشان می‌دهد که امیدی به موفقیت طرح اروپا دست‌کم در این مرحله وجود ندارد.

وزیران خارجه عربستان سعودی، مصر و اردن و دبیرکل اتحادیه عرب نیز در این نشست حضور خواهند داشت.

پیش از این نشست، سرویس دیپلماتیک اتحادیه اروپا پیش‌نویسی را برای ۲۷ کشور عضو خود ارسال کرد که در آن نقشه راه صلح در مناقشه گسترده اسرائیل و فلسطین پیشنهاد شده بود.

در قلب این طرح، فراخوانی برای «کنفرانس صلح مقدماتی» است که توسط اتحادیه اروپا، مصر، اردن، عربستان سعودی و اتحادیه کشورهای عربی سازماندهی می‌شود و از ایالات متحده آمریکا و سازمان ملل نیز دعوت شده است تا در این گردهمایی حضور داشته باشند.

این کنفرانس ادامه خواهد داشت حتی اگر اسرائیلی‌ها یا فلسطینی‌ها از شرکت در آن خودداری کنند. اما در هر مرحله از مذاکرات با هر دو طرف مشورت می‌شود تا یک طرح صلح به دست آید.

در این پیش‌نویس آمده است که یکی از اهداف کلیدی طرح صلح باید ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی باشد، که مردمانش «در کنار اسرائیل در صلح و امنیت زندگی می‌کنند».

مقام‌های اتحادیه اروپا اذعان دارند که سران اسرائیل در حال حاضر علاقه‌ای به راه حل موسوم به دو کشور نشان نمی‌دهند، اما اصرار دارند که این تنها گزینه برای صلح بلندمدت است.

پیش‌نویس طرح اتحادیه اروپا همچنین پیشنهاد می‌کند که شرکت کنندگان در کنفرانس صلح باید «عواقب» عدم پذیرش طرح نهایی را برای طرفین مناقشه روشن کنند.

این پیش‌نویس نمی‌گوید که این پیامدها چه می‌تواند باشد، اگرچه اتحادیه اروپا چند اهرم‌ بالقوه در اختیار دارد.

اروپا تأمین کننده عمده کمک‌های اقتصادی به فلسطینی‌ها است و یک توافق‌نامه همکاری گسترده با اسرائیل دارد که شامل ایجاد منطقه آزاد تجاری است. برخی از مقام‌های اروپایی پیشنهاد داده‌اند که استفاده از این اهرم‌ها می‌تواند برای تأثیرگذاری بر اسرائیل مورد استفاده قرار گیرد.

اما اینکه آیا کشورهای عضو اتحادیه اروپا چنین ایده‌ای را تأیید خواهند کرد یا خیر، جای سؤال است زیرا آلمان، اتریش، جمهوری چک و مجارستان همگی متحدان سرسخت اسرائیل هستند.