۱۰ تریلیون دلار سود، ثمره حرکت به‌سوی سیستم غذایی پایدار

بر اساس داده‌های یکی از جامع‌ترین مطالعات اقتصادی، تغییر به‌سوی یک سیستم غذایی جهانی پایدارتر می‌تواند سالانه  تا ۱۰ تریلیون دلار سود ایجاد کند، سلامت انسان را بهبود بخشد و بحران آب و هوایی را کاهش دهد.

در گزارش سياست‌گذاری جهاني، اقتصاد تحول سيستم غذايی که اقتصاددانان و دانشمندان کمیسیون اقتصاد سیستم غذایی (FSEC) آن را ۲۹ ژانویه منتشر کردند پژوهشگران دریافتند که سیستم‌های غذایی موجود به دلیل هزینه‌های پنهان زیست‌محیطی و پزشکی، بیش از آنکه ارزش تولید کند، ارزش از بین می‌برد؛ درواقع، از منابع آینده قرض می‌گیرد که امروز سودآوری کند. 

سیستم‌های غذایی در تولید یک سوم از انتشار گازهای گلخانه‌ای جهانی نقش دارند و جهان را در مسیر گرمایش ۲٬۷درجه سانتی‌گراد تا پایان قرن قرار می‌دهند. حاصل اثرات سیستم‌های غذایی  ایجاد یک چرخه معیوب است، زیرا دمای بالاتر هوا باعث تغییرات شدید اقلیمی می‌شود و آسیب بیشتری به برداشت محصول وارد می‌گردد. 

ناامنی غذایی نیز باری را بر دوش سیستم‌های پزشکی اضافه می‌کند. این مطالعه پیش‌بینی می‌کند که یک رویکرد تجاری معمولی در سیستم غذایی تا سال ۲۰۵۰ باعث کاهش وزن ۶۴۰ میلیون نفر می‌شود، در حالی که چاقی در ۷۰ درصد جمعیت جهان افزایش می‌یابد.

به گزارش گاردین تیم بین‌المللی نویسندگانی که این مطالعه را انجام داده‌اند، گفت « تغییر مسیر سیستم غذایی از نظر سیاسی چالش‌برانگیز خواهد بود، اما مزایای اقتصادی و رفاهی عظیمی را به‌همراه خواهد داشت».

یوهان راکستروم، از مؤسسه تحقیقات تأثیرات آب و هوایی پوتسدام و یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: 

این مطالعه پیشنهاد می‌کند یارانه و مشوق‌های مالیاتی به کشت‌های تک‌مقیاسیِ مخرب که به کودها، آفت‌کش‌ها و پاکسازی جنگل‌ها متکی است اختصاص نگیرد. به‌جای آن، مشوق‌های مالی باید به خرده مالکان تعلق بگیرد که می‌توانند مزارع را به مخزن کربن با فضای بیشتری برای حیات وحش تبدیل کنند. 

تغییر رژیم غذایی همراه با سرمایه‌گذاری در فناوری برای افزایش کارایی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از دیگر عناصر کلیدی هستند. 

بر اساس یافته‌های این گزارش اگر ناامنی غذایی کمتر شود، سوءتغذیه تا سال ۲۰۵۰ ریشه‌کن می‌شود، ۱۷۴ میلیون مرگ زودرس کمتری رخ خواهد داد، و ۴۰۰ میلیون کشاورز و کارگران کشاورزی در مزارع می‌توانند درآمد کافی کسب کنند. این تحول سیستم غذایی به محدود کردن گرمایش جهانی به ۱٬۵ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح پیش از صنعتی شدن و نصف کردن جریان نیتروژن از کشاورزی یاری می‌رساند.

به‌طور کلی، پژوهشگران هزینه‌های این تحول را بین ۰٬۲٪ و ۰٬۴٪ از تولید ناخالص داخلی جهانی در سال برآورد می‌کنند.

در تحقیقات اولیه، راکستروم و همکارانش دریافتند غذا بزرگترین بخش اقتصاد است و مرز نمی‌شناسد. همچنین از نظر تاثیرات اقلیمی، سیستم غذایی مسبب اصلی تغییر کاربری زمین و کاهش تنوع زیستی است و همچنین عامل کاهش ۷۰ درصدی آب شیرین است.

محققان هزینه‌های پنهان غذا، از جمله تغییرات آب و هوایی، سلامت انسان، تغذیه و منابع طبیعی را ۱۵ تریلیون دلار تخمین زد و مدل جدیدی را برای پیش‌بینی چگونگی توسعه این هزینه‌های پنهان در طول زمان، وابسته به توانایی بشر برای تغییر ایجاد کرد. محاسبات آنها با گزارش سال گذشته سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد مطابقت داشت که هزینه‌های محصولات کشاورزی خارج از برنامه را بیش از۱۰ تریلیون دلار در جهان در سال ۲۰۲۰ تخمین زد.

دکتر استیون لرد، از مؤسسه تغییرات محیطی دانشگاه آکسفورد، در بیانیه‌ای گفت: 

نیکلاس استرن، رئیس موسسه تحقیقاتی گرانتام در زمینه تغییرات آب و هوایی و محیط زیست در دانشکده اقتصاد لندن، از این مطالعه استقبال کرد: 

چالش اصلی انتقال غذایی پیشنهادی این است که هزینه‌های غذا افزایش می‌یابد. راکستروم در این باره به گاردین گفت که این امر باید با مهارت سیاسی و حمایت از اقشار فقیر جامعه مدیریت شود، در غیر این صورت نتیجه می‌تواند اعتراضاتی  مردمی باشد، مانند تظاهرات‌های جلیقه زردها که در فرانسه بر سر افزایش قیمت بنزین به راه افتاد.

کریستیانا فیگورس، دبیر اجرایی سابق کنوانسیون چارچوب سازمان ملل در مورد تغییرات آب و هوایی، بر ماهیت آینده‌نگر این گزارش تأکید کرد و به گاردین گفت:

این گزارش تحقیقی را کمیسیون اقتصاد سیستم غذایی تهیه کرده است که توسط مؤسسه پوتسدام، ائتلاف غذا و استفاده از زمین و (EAT)، یک ائتلاف سیستم غذایی جامع از مرکز مقاومت استکهلم، بنیاد ولکام تراست(Wellcome Trust) و بنیاد توت فرنگی (Strawberry Foundation) تشکیل شده است. شرکای دانشگاهی شامل دانشگاه آکسفورد و مدرسه اقتصاد لندن هستند.