کنشگری سیاسی ترنس درگفت‌وگو با نیما یاجم

فرض عمومی در مورد کنشگری سیاسی ترنس شاید این باشد که این فعالیت‌ها محدود به نوعی تلاش برای ایجاد برابری جنسیتی شامل افراد ترنس در زندگی عمومی و در رابطه با قوانین و دولت‌هاست. اما تلاش برای مشاهده‌پذیری ترنس صرفا نوعی کنشگری در رابطه با جامعه، و یا گرفتن حقوق از نهادهای دولتی نیست و از جمله شامل افزایش مشارکت سیاسی و اجتماعی افراد ترنس هم هست.

در این گفت‌وگوی تصویری با نیما یاجم، پناهنده، فعال ترنس، هنرمند و آهنگساز، به مناسبت ۳۱ مارس روز مشاهده‌‌پذیری افراد ترنس، از او در مورد ابعاد مختلف کنشگری سیاسی ترنس پرسیدیم:

قسمت اول گفت‌وگو مربوط به موضوع هویت‌یابی ترنس است. نیما یاجم که هویت جنسیتی خود را ترنس «نان‌باینری» معرفی می‌کند، ابتدا به صورت انتقادی در مورد بازنمایی رسانه‌ای ترنس‌های مرد و ترنس‌های غیردودویی که هویت جنسیتی خود را با دوگانه زن و مرد تعریف نمی‌کنند، صحبت کرد.

سپس از یاجم پرسیدم که مشارکت سیاسی ترنس چگونه می‌تواند سیاست‌ها، شیوه‌ها و رویه‌ها را در رابطه با تفاوت‌ها و کلیشه‌های جنسیتی در رابطه با خود ترنس بودن و حقوق ترنس تغییر دهد و یا پیگیری کند؟

یاجم در مورد مفهوم‌سازی‌های کنشگری ترنس در رابطه با جامعه ایران، حکومت جمهوری اسلامی و وضعیت فراگیر جامعه ایرانی‌های بیرون و درون ایران صحبت کرد و از جمله در مورد گفتمان‌هایی صحبت کرد که برای کنشگری ترنس طردکننده و محدود کننده بوده‌اند. این هنرمند ترنس افق‌های دیگری را ترسیم کرد که ممکن است بهتر بازنمایی و مشاهده‌پذیری افراد ترنس را در جامعه ایران تسهیل کنند.

از یاجم در مورد حساسیت‌ها به موضوع نابرابری جنسیتی و موضوع ترنس پس از زن, زندگی, آزادی و از جمله در مجموعه‌ای از تظاهرات‌ها که او فعال بوده پرسیدم. و از جمله پرسیدم که آیا افراد و گروه‌های ال‌جی‌بی‌تی‌کیو توانستند در کنار شعار «زن، زندگی، آزادی»، شعارهای، «کوییر/ترنس، زندگی و آزادی» را هم جا بیاندازند؟

یاجم در مورد کنشگری خودش در زمینه فعالیت‌های بیرون از ایران در جریان خیزش زن، زندگی آزادی گفت و شرح داد در این راستا، با چه مشکلاتی روبه‌رو بوده است. با اشاره به زمینه‌های متفاوت کنشگری در این دو سال گذشته، نیما یاجم از پیچیدگی‌های تجارب زیسته ترنس در رابطه با دیگر کنشگران و فضای کنشگری گروهی در بیرون از ایران گفت. از جمله در مورد این حرف می‌زند که زمانی که به تظاهرات‌های حمایت از خیزش ژینا در بیرون از ایران می‌رفت و زمانی که پرچم رنگین کمانی را با خود حمل می‌کرد، واکنش‌ها به او و به بدن او چگونه بود.

نیما یاجم در این گفت‌وگو توضیح داد که برای نوعی برابری جنسیتی که شامل موضوع ترنس باشد، نیاز است که همه ما در ایجاد مکانیسم‌های پاسخ‌گویی فراگیر کمک کنیم.