از پرونده ۱۵ ساله زندانیان عقیدتی کُرد و حکم‌های ناعادلانه آنها چه می‌دانیم؟

بر اساس قوانین و استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر، تمامی دادرسی‌ها در پرونده‌های مرگ باید با دقت معیارهای دادرسی عادلانه را رعایت کنند، به‌ویژه آن‌که مجازات اعدام برگشت‌ناپذیر است. همه افرادی که در معرض مجازات اعدام هستند باید در هر مرحله از دادرسی از خدمات وکیل مدافع صالح بهره‌مند شوند. آن‌ها باید تا زمانی که گناه‌شان بر اساس شواهد روشن و قانع‌کننده ثابت نشده باشد، بی‌گناه فرض شوند.

محمد مقیسه‌ در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ با نام مستعار «ناصریان» خود را معرفی می‌کرد. او روحانی است اما عموما با لباس غیرروحانی در دادگاه حاضر می‌شود. قاضی مقیسه مسئولیت محاکمه بسیاری از زندانیان سیاسی را برعهده داشته و احکام اعدام بسیار زیادی صادر کرده است. گفته می‌شود او در دهه ۶۰ از مسئولین زندان گوهردشت بوده است. محمد مقیسه (محمد مقیسه‌ای) تا آبان ۱۳۹۹، ریاست شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران را برعهده داشت و پس از آن به عنوان قاضی دیوان عالی کشور منصوب شد.

به گزارش اطلس انور خضری، داوود عبداللهی، کامران شیخه، فرهاد سلیمی، خسرو بشارت، قاسم آبسته و ایوب کریمی که در این تاریخ بازداشت شدند، عمده دوران ابتدایی بازداشت خود را در انفرادی‌های بازداشتگاه اطلاعات ارومیه محبوس بودند. آن‌ها به وکیل دسترسی نداشتند، تحت شکنجه‌های شدید قرار گرفتند و ارتباط ایشان با خانواده‌هایشان نیز قطع شده بود. اغلب دستگیرشدگان این پرونده ساکنین شهرهای آذربایجان غربی هستند. بر مبنای یک نامه که از طرف بازداشت‌شدگان منتشر شده، نکته قابل توجه در این پرونده این است که انور خضری، کامران شیخه، قاسم آبسته و خسرو بشارت پس از احضار خود را به دادستانی معرفی کرده‌اند.

یک ماه کامل در سلول انفرادی انواع شکنجه‌های مختلف را روی من پیاده کردند. بارها من را ساعت‌ها با دست‌بند به سقف آویزان می‌کردند و بارها من را به تختی بسته و با کابل‌های برق فشار قوی دو رشته و سه رشته محکم به کف پاهایم ضربه می‌زدند طوری که نزدیک بود مغزم از دهانم بیرون بیاید و چشم‌هایم از حدقه جدا شود و قلبم داشت می‌ترکید. این شکنجه‌ها سه هفته ادامه داشت و بعد از آن من را به دستگیری اعضای خانواده‌ام تهدید می‌کردند و در آن هنگام زیر این شکنجه‌ها و تهدیدات، بازجوی پرونده اتهامات دیکته شده به من را خودش می‌نوشت و از من به زور پای همان برگه امضا و اثر انگشت می‌گرفت؛ در حالی که در آن حال اصلا انگار در دنیا نبودم و نمی‌دانستم چه چیز را دارم امضا می‌کنم. در هنگام بازجویی‌ها به من دیکته می‌کردند که عضویت در القاعده و مشارکت در قتل یک سرباز که نگهبان یک بانک بوده و با ماشین به قتل رسیده را بر عهده بگیرم.

کامران شیخه، خسرو بشارت، أنور خضری، رامین روزبان و سیامک اشرفی در بند ۱ روان‌درمانی زندان ارومیه به دست حدود ۴۰ زندانی متهم به ارتکاب جرائم خطرناک به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان پس از این حمله، هر پنج نفر با دستبند و پابند به سلول‌های انفرادی منتقل شدند. بر پایه این گزارش پس از این آقای علی‌رضا صفری رئیس وقت زندان با پوشاندن صورت خود و همراهی گارد با استفاده از باتوم آن‌ها را مجددا مورد ضرب و شتم قرار داده است. شبکه حقوق بشر کردستان به نقل از یک منبع مطلع نوشته که گروه حمله‌کننده تحت نظر زندانی رشید زلف‌علی‌زاده و مسئول بند روان‌درمانی حسین قره‌باغی است که پیش از این زندانی سیاسی حسن رستگاری‌مجد را مضروب کرده بودند.

فرزند من... بهترین دوران جوانی خود را در بازداشتگاه و زندان سپری نموده بدون آنکه جرم و گناهی مرتکب شده باشد. کاملا شکسته و پیر و فرتوت شده‌ام و واژه خنده و شادی و سرور دیگر برایم معنایی ندارد... داغ سنگین‌تر و بزرگتر از همه آنست که بعد از گذشت نزدیک به بیش از ده سال از کشیدن انتظار تبرئه پسرم و‌ آزادی وی که تنها علت نگه داشتن پسرم به مدت ده سال بلاتکلیفی، نبود هیچ دلیل و مدرکی برای اثبات جرم علیه پسرم می‌باشد... پسر من قربانی توطئه و پرونده‌سازی اداره اطلاعات مهاباد و ارومیه شده و می‌خواهند هر طوری که شده سر بی‌گناه فرزندم را بالای دار ببرند.

پرونده این زندانیان بسیار مبهم و پر از نقایص حقوقی و روند دادرسی ناعادلانه است. تاکنون هیچ وکیلی پرونده آنها را ندیده و خود زندانیان بارها تأکید کرده‌اند  احکام آنها در نتیجه اعترافات اجباری زیر شکنجه و ماه‌ها بازداشت و بازجویی در سلول انفرادی بوده است.

حکم اعدام أنور خضری، زندانی مذهبی کُرد و اهل شهر مهاباد، در حالی که پانزدهمین سال از دوران محکومیت بدون حق مرخصی خود را در زندان قزلحصار کرج اجرا می‌کرد، در سکوت کامل خبری اجرا شد. به گفته منابع هه‌نگاو، أنور خضری روز گذشته جهت اجرای حکم اعدام به سلول انفرادی منتقل و خانواده وی برای آخرین ملاقات از مهاباد به کرج رفته بودند اما موفق به آخرین ملاقات نشدند.

در طول بازداشت شدیدترین شکنجه‌های جسمی و روحی را متحمل شدم بطوری که بعد از گذشت بیش از ۹ سال نه تنها سلامت خود را بدست نیاورده‌ام، بلکه دچار مشکلات عدیده جسمی و روحی نیز شده‌ام. از آسیب‌های وارده بر من می‌توان به آسیب به سر و مخچه، قفسه سینه، زانوها، کف پاها، مچ دست چپ، شکستگی مکرر بینی، کشیدگی عضلات رگ‌ها و تاندون‌های شانه و غیره اشاره کرد.

من در پنجاه و ششمین روز بازداشت و پس از تحمل شکنجه‌های زیاد اقدام به خودکشی کرده و با لامپی که در سقف تعبیه شده بود شاهرگ دست چپ خود را زدم... وقتی در بیمارستان پس از تزریق سه کیسه و نیم خون به هوش آمدم، انگشت سبابه خود را آغشته به جوهر دیده و بعد از جویا شدن علت، مامورین اجازه اتاق عمل را بهانه قرار دادند.

در پنجاه و هفتمین روز بازداشت در بیمارستان توسط دکتر طلوعی عمل شدم و بعد از به هوش آمدن بدون اجازه پزشک، من را به شکنجه‌گاه انتقال داده و با توسل مجدد به شکنجه، تهدید، سوء استفاده از ضعف جسمی و تاثیرات داروهای بی‌هوشی و بحران روحی روانی بعد از عمل جراحی که قربانی را از حالت طبیعی خارج می‌کنند و نیز تهدید والدینم به کشتن با تصادف ساختگی، من را وادار به انگشت زدن به کاغذهایی کردند که حتی نمی‌دانستم چه چیزی در آنها نوشته شده بود. سپس من را جلوی دوربین استتار شده برده و در سناریویی کثیف و از قبل طراحی شده فیلمی سراسر دروغ به طوری که هر آدم عاقلی با یک بار مشاهده متوجه دروغ و ساختگی بودن آن می‌شود را کارگردانی کرده و از طریق شبکه جنایتکار و دروغ‌پرداز پرس تی‌وی که عامل وزارت اطلاعات و سیاست‌های کثیف این نهاد بدنام در بیرون از مرزها می‌باشد، قبل از هر گونه دادگاهی و یا بازپرسی منتشر کردند. در این فیلم سراسر دروغ و سناریوی کثیف ادعا می‌شود که علت خودکشی اینجانب عذاب وجدان بوده است!

قاسم توضیح داد که دوستانش محفلی مذهبی داشته‌اند که‌ پس از بروز یک اتفاق‌ تروریستی در شهر آنها دوستانش را بازداشت می‌کنند، اتفاقی ‌که هیچ ربطی‌ به آنها نداشته، قاسم که تنها چند هفته‌ای به محفل مذهبی رفقایش رفت و آمد داشته، پس از بازداشت دوستانش، با این ذهنیت که ‌کل ماجرا یک سوتفاهم است، به صورت‌ “خودمعرف” شخصا خود را به مقامات قضایی معرفی می‌کند، اما متاسفانه با فشارهای غیرانسانی، شکنجه انفرادی و… و با پرونده‌سازی اداره اطلاعات ارومیه برای ایشان و دوستانش، در نهایت با اتهام محاربه و حکم اعدام مواجه می‌شود.

یکی از هم‌پرونده‌ای‌های قاسم دادگاه اولشان با قاضی مقیسه را چنین روایت کرد: کل دادگاه دو دقیقه طول نکشید، مقیسه گفت: «اولا کُرد هستید این یک اعدام! ثانیا اهل سنت هستید این دو اعدام و ثالثا تفکر سلفی دارید این سه اعدام… والسلام!»

با زور شکنجه و آزار و اذیت جسمی و روحی و تهدیداتی در مورد خانواده‌ام مرا وادار به قبول اتهام عضویت و قتل و هرچه خواستند کردند و از سادگی و بی‌خبری من نسبت به وضعیت قضایی کشور سو استفاده کردند.

ایوب کریمی ضمن اشاره به همین موارد، می‌گوید طی ۱۲ روزی که در بازداشتگاه اطلاعات مهاباد به سر برده، نیروهای امنیتی ابتدا به اتهام «عضویت در گروه غیرقانونی القاعده» از او بازجویی می‌کردند، اما گاهی نیز درباره قتل عبدالرحیم تینا که به گفته بازجوها قاتل او احتمالا فردی به نام «عبدالخالق بنایی» است از او سوالاتی هم پرسیده می‌شد... او در این نامه نیز اشاره می‌کند که بعد از یک ماه و نیم لحن بازجوها تغییر کرد و با «آزار و اذیت جسمی و روحی» و همچنین «تهدید ناموسی» و تهدید به «مفقود کردن»، اتهام‌های مطرح شده علیه خودش را پذیرفته است.