دولت چهاردهم آرمانی برای رفع بحران‌های زیست‌محیطی ندارد

دولت مسعود پزشکیان تشکیل شده است. آیا دولت چهاردهم می‌تواند با بحران‌های زیست‌محیطی دست‌وپنجه نرم کند و چه موانعی بر سر راه خود دارد؟ اعظم بهرامی، پژوهشگر حوزه محیط زیست در ویدئویی به این پرسش رادیو زمانه پاسخ داده است. به گفته بهرامی با توجه به لیست کاندیداهای مرتبط با حوزه محیط زیست و منابع طبیعی به‌نظر نمی‌رسد آرمانی برای تغییر اساسی وجود داشته باشد و امیدی به تغییر از سوی نهادهای حاکمیت وجود داشته باشد. با وجود این، بهرامی امیدوار است که اعتراضات محلی و منطقه‌ای تغییرهای منطقه‌ای ایجاد کند.   

به گفته بهرامی بر اساس اولویت‌بندی‌هایی که در ایران به‌تازگی صورت گرفته، مسئله اول بحران آب است. مسئله دوم آلودگی هواست. مسئله سوم حفاظت از گونه‌های حیات وحش در حال انقراض است. همچنین این مطالبه وجود داشت که ارزیابی‌های دقیق زیست‌محیطی صورت گیرد. مطالبات دیگری که گویی اولویت چندانی نداشتند، مانند مدیریت پسماند و مسئله بیابان‌زایی، دیپلماسی و سیاست خارجه حول مسائل حوزه محیط زیست همچون ریزگردها و آب‌های مرزی بودند. 

اعظم بهرامی می‌گوید لیست اولویت‌ها و افراد پیشنهادی به آقای پزشکیان برای پست وزارت نیرو، جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت از محیط زیست و حتی افرادی که آنها را انتخاب کردند نگران‌کننده است. این نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و اولویت‌بندی‌ها وابسته به افراد نیستند و از یک دولت به دولت دیگر می‌غلطد. نگاهی که جمهوری اسلامی به مسئله محیط زیست، منابع طبیعی و سرمایه‌های ملی دارد، نگاه مصرفی کوتاه مدت است. آن را قلکی می‌بیند که بخشی از آن در اختیار نهادهای نظامی است و بخشی در اختیار نهادهای مذهبی، همچون سازمان اوقاف و بنیاد شهید و بنیاد برکت و نهادهای دیگر قرار گرفته است.

به گفته این پژوهشگر حوزه محیط زیست، در ایران این نگاه جهانی که به سوی گره زدن برنامه‌های کشورها با توسعه پایدار است، وجود ندارد. نگاه ایدئولوژیک جمهوری اسلامی به محیط زیست همانند دیگر حوزه‌ها منفعت محور و سودآور است. چون این نگرش است که برای مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست تصمیم گیری می‌کند نمی‌توان امیدی به تغییر داشت.

پاسخ اعظم بهرامی به پرسش رادیو زمانه را در ویدئو زیر ببینید.