نامه عفو بین‌الملل به غلامحسین اژه‌ای: وریشه مرادی را فوراً آزاد و حکم اعدام او را لغو کنید

سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل طی نامه‌ای خطاب به غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، خواستار آزادی فوری و توقف حکم ظالمانه اعدام وریشه مرادی، زندانی سیاسی کُرد، شد. عفو بین‌الملل در این نامه همچنین به روند دستگیری، روند قضایی، مقاومت وریشه مرادی در زندان اشاره و بر حق بدیهی زندانیان به خدمات پزشکی و حق ملاقات وریشه با خانواده تأکید کرد.

این نامه، که چهارشنبه ۶ آذر / ۲۶نوامبر منتشر شده است، با اعتراض وریشه مرادی، با کُد سازمانی «جوانا سنه»، به صدور حکم اعدام و درخواست تجدید نظر او آغاز می‌کند:  

وریشه مرادی در بهمن ۱۴۰۲ در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی متهم به بغی شد و ۲۰ آبان‌ماه امسال صدور حکم اعدام او به وکلایش ابلاغ شد. اتهام «بغی» در قانون مجازات اسلامی به افرادی زده می‌شود که یا در برابر نظام به‌شکل مسلحانه قیام کرده یا برای ایجاد رعب و وحشت سلاح در دست گرفته اما از آن استفاده نکردند. در مورد اول، فرد به اعدام محکوم می‌شود.

عفو بین‌الملل در این نامه روند قضایی وریشه مرادی را به شکل فشرده ترسیم کرد، از جمله «دستگیری خشونت‌آمیز» این زندانی سیاسی در سنندج و «ناپدید‌سازی قهری» او. خانواده مرادی چهار ماه از فرزندشان بدون اطلاع بودند و در تمام این مدت وریشه از دسترسی به وکیل محروم بود.

عفو بین‌الملل همچنین به نامه سرگشاده وریشه مرادی از زندان و افشاگری‌های او درباره « شکنجه و بدرفتاری» و «خشونت جنسی» بازجویان جمهوری اسلامی پیش از انتقال به زندان اوین اشاره کرد. این فشارها، چنانکه عفو بین‌الملل تأکید می‌کند، معطوف به اخذ اعتراف اجباری بود:

مرادی در این نامه می‌نویسد: «من را به جرم زن بودن، کورد بودن و جستجوگر حیات آزاد به بغی متهم کردند». او در اعتراض به صدور احکام اعدام به مردم هوشیار و آگاه نوشت: «داعش سرمان را می‌برید و جمهوری اسلامی سرمان را بر دار می‌کند».

بنا بر این نامه عفو بین‌الملل، جلسات محاکمه وریشه مرادی، که در تاریخ‌های ۱۶ ژوئن و ۵ اکتبر ۲۰۲۴ برگزار شده، «به شدت ناعادلانه» بوده است. در هر دو جلسه، دادگاه به او و وکیلش اجازه دفاع نمی‌دهد و وکیل او «تنها پس از پایان جلسه دوم» بود که «اجازه یافت که به پرونده‌اش دسترسی پیدا کند».

از زمان دستگیری، این زندانی سیاسی به طُرُق مختلف، از جمله انتشار نامه‌های سرگشاده اعتراضی، مقاومت سیاسی خود را از زندان ادامه داده است. وریشه مرادی نسبت به تشدید صدور احکام اعدام در بحبوحه نزاع‌های ژئوپلتیک جمهوری اسلامی در منطقه و سایه جنگ هشدار داده بود و نزدیک به سه هفته دست به اعتصاب غذا زد، کنشی که باعث تشدید بیماری گوارشی او شده است. به رغم وخامت حال او در زندان، جمهوری اسلامی مرادی را از حق بدیهی دسترسی به درمان نیز محروم ساخته است.

همانطور که در نامه عفو بین‌الملل نیز ذکر شده است، مقاومت او در زندان باعث شده که قوه قضاییه اسلامی طی «اقدامی تلافی‌جویانه» «یک پرونده جداگانه علیه او تشکیل دهد». در پایان عفو بین‌الملل خواستار آزادی فوری و توقف اعدام می‌شود و به اژه‌ای حق بدیهی دسترسی به درمان و ملاقات با خانواده را یادآور می‌شود.   

اعدام وریشه مرادی به لحاظ بین‌المللی بازتاب‌های زیادی داشته است. چهارشنبه هفته گذشته ۲۳ آبان‌ماه، هزاران نفر از زنان قامیشلو در مناطق خودگردان شمال و شرق سوریه (روژآوا) در اعتراض به صدور حکم اعدام برای وریشه مرادی، فعال کُرد ایرانی، راهپیمایی کردند. این تظاهرات گسترده با حضور پرشور زنان همراه بود.

برخی از خبرگزاری‌ها تخمین زدەاند کە حدود ۱۰ هزار زن در این راهپیمایی شرکت کردەاند. معترضان با سر دادن شعارهایی از جمله «ژن، ژیان، ئازادی» و «زنده باد مقاومت زندانیان»، همبستگی خود را با وریشه مرادی، پخشان عزیزی، شریفە محمدی و دیگر فعالان زندانی در ایران نشان دادند. آن‌ها همچنین پلاکاردهایی در دست داشتند که روی آن‌ها نوشته شده بود: «نه به اعدام... نه به قتل زنان» و «از انقلاب زن، زندگی، آزادی به سوی انقلاب زنانه». زنان همچنین کف دست‌هایشان نوشته بودند «STOP» [بس کنید] تا مخالفتشان را با اعدام فعالان کُرد اعلام کنند.

در تظاهرات‌های ۲۵ نوامبر در سرتاسر جهان، در سالروز جهانی منع خشونت علیه زنان، نیز بسیاری عکس‌ها و پلاکارد‌هایی را از وریشه مرادی در دست گرفتند.