سقوط رژیم اسد؛ نخستین واکنش رسمی تهران از سوی وزارت خارجه

«شبکه خبر» به اختصار خبر سقوط دمشق را می‌دهد. برخلاف رویه‌ همیشگی کوشش می‌کنند از به‌کار بردن صفت خودداری کنند.

آژانس‌های مختلف خبری پایان کار رژیم اسد را خبر می‌‌دهند، آن هم با استفاده از خبرهای خبرگزاری‌های بین‌المللی.

هنوز در سایت‌های خبری تهران گزارش‌‌هایی در مورد توان مقاومت اسد دیده می‌شود، گزارش‌هایی که پیشتر منتشر کرده بودند. دیروز شروع کرده بودند به تأکید بر لزوم مذاکره دولت سوریه با مخالفان. «تسنیم» تفسیری را از روزنامه «همشهری» نقل کرده که در آن آمده است: « بسیاری از خروجی‌های مذاکرات آستانه و سوچی [در مورد لزوم مذاکره دولت دمشق با همه طرف‌های درگیر] رها شد و چندان پیگیری خاصی از سوی طرف‌های مذاکرات ازجمله خود دولت سوریه انجام نگرفت؛ بالاخص که مذاکرات سوچی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود، بخش زیادی از معارضان دولت بشار اسد در آن حضور داشتند و ایران و ترکیه به‌میزبانی پوتین در آن شرکت کردند. در آن مذاکرات قرار بود یک‌سری تغییرات و تعدیلات در قبال قانون اساسی سوریه شکل بگیرد و فضای سوریه کمی بازتر شود که این موضوع از سوی دولت سوریه مورد اعتنا قرار نگرفت و بهانه‌ای در دست دولت ترکیه شد.»

تفسیر وقایع جدید سوریه هم آغاز شده است. خبرگزاری فارس تفسیری با عنوان «دلایل عمده‌ای که منجر به سقوط دولت سوریه شد» منتشر کرده است. تفسیر این گونه آغاز می‌شود: «اینکه چطور یک گروه تروریستی می‌تواند در عرض چند روز، شهرهای بزرگ سوریه را تصرف و به سمت دمشق حرکت کند، موضوع عجیبی است که تنها کسانی می‌توانند آن را هضم کنند که با ساختار داخلی نظام سوریه آشنا باشند.» این نوشته چهار عامل را در توضیح سقوط دولت بشار اسد برمی‌شمرد: «۱.ضعیف شدن ارتش و آلوده شدن به فساد»، «۲. عدم همراهی مردم با دولت و ارتش»، «۳. اعتماد دولت سوریه به برخی وعده های دولت‌های خارجی»، «۴. مداخلات خارجی و تجهیز تروریست‌ها».

تفسبر «باشگاه خبرنگاران جوان» با عنوان «سقوط دولت بشار اسد و پیامد‌های آن؛ تحلیلی بر آینده سوریه و منطقه» این گونه آغاز می‌شود: « سقوط دولت بشار اسد در سوریه می‌تواند نقطه عطفی برای منطقه خاورمیانه باشد و پیامد‌های گسترده‌ای در ابعاد امنیتی، سیاسی و ژئوپلیتیک به همراه داشته باشد.» در این تفسیر آمده است که تحول‌های سوریه باعث نزدیکی کشورهای عربی به ایران خواهد شد، چون از قدرتمندتر شدن ترکیه می‌ترسند.

در شبکه‌های خبری داخلی تا بعداز ظهر یکشنبه ۱۸ آذر، از سوی مقام‌های جمهوری اسلامی هیچ واکنشی دیده نشد. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی عصر یکشنبه بیانیه‌ای را منتشر کرد و سقوط رژیم اسد را «تحولات اخیر سوریه» و «دوره‌ای خطیر در تاریخ سوریه» خواند. در این بیانیه آمده است: «با توجه به تحولات اخیر در سوریه، ضمن یادآوری موضع اصولی ایران مبنی بر احترام به وحدت، حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی سوریه، تأکید می‌کند که تعیین سرنوشت و تصمیم‌گیری در مورد آینده سوریه تنها بر عهده مردم این کشور، بدون مداخله مخرب یا تحمیل خارجی است».

دولت جمهوری اسلامی در این بیانیه گفت حکومت ایران «از سازوکارهای بین‌المللی با محوریت قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل متحد برای پیگیری روند سیاسی در سوریه همچون گذشته‌ حمایت کرده و به تعامل سازنده با سازمان ملل متحد در این زمینه ادامه می‌دهد». همچنین اشاره شده است که تصمیم‌گیری در مورد آینده سوریه به «پایان هرچه سریع‌تر درگیری‌های نظامی، ممانعت از اقدامات تروریستی و شروع گفتگوهای ملی با مشارکت همه طیف‌های تشکیل دهنده جامعه سوریه جهت تشکیل حاکمیت فراگیر که نماینده همه مردم سوریه باشد» وابسته است.

وزارت خارجه جمهوری اسلامی بدون اشاره به نام بشار اسد و سرنوشت او و همچنین موضع‌گیری در قبال شورشیان اسلامگرای سوریه، روابط بین دو «ملت» را پیش کشید و افزود:

جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر جایگاه سوریه به عنوان کشوری مهم و تاثیرگذار در منطقه غرب آسیا، از هیچ کوششی برای کمک به استقرار امنیت و ثبات در سوریه دریغ نخواهد کرد و بدین منظور به رایزنی‌های خود با همه طرف‌های اثرگذار به ویژه در منطقه ادامه خواهد داد و ضمن رصد دقیق تحولات سوریه و منطقه و با در نظر گرفتن رفتار و عملکردهای بازیگران موثر در صحنه سیاسی و امنیتی سوریه، رویکردها و مواضع متناسب را اتخاذ خواهد کرد.