نزدیک به نیمی از مستاجران در فاصله پنج سال فقیرتر شدند

بیش از یک میلیون خانوار مستاجر در مناطق شهری درآمدی کمتر از خط فقر داشتند و حدود نیمی از مستاجران به زیر خط فقر سقوط کردند.

گزارش رفع فقر مسکن در کشور که بخش‌هایی از آن چهارشنبه ۵ دی ۱۴۰۳ در خبرگزاری رسمی دولت جمهوری اسلامی منتشر شد، فاش می‌کند در فاصله سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ «تعداد خانوارهای مستأجر درگیر فقر در ایران رشدی ۴۸ درصدی داشته است.»

این گزارش که در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تدوین شده است، می‌گوید:

بر این اساس دستکم یک میلیون و ۲۳۳ هزار خانوار مستاجر در مناطق شهری در سال ۱۴۰۱ درگیر فقر بودند. با توجه به تورم فزاینده اجاره مسکن در دو سال گذشته احتمال می‌رود درصد مستاجرانی که فقیر شده‌اند، افزایش یافته باشد.

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شمار خانوارهای مستاجر درگیر با فقر در مناطق روستایی را بیش از ۱۰۰ هزار خانوار، معادل هشت درصد مستاجران فقیر گزارش کرد تا بگوید «فقر مستاجران بیشتر پدیده‌ای شهری است» و در برابر آن «محرومیت مسکونی که با ویژگی‌های کالبدی مسکن تعریف می‌شود، چهره‌ای روستایی دارد».

در سال ۱۴۰۱ از مجموع چهار میلیون خانوار درگیر فقر مسکونی، ۲‌٬۲ میلیون نفر ساکن مناطق روستایی و ۲ میلیون نفر ساکن مناطق شهری بودند.

جزئیات این گزارش هنوز به صورت کامل منتشر نشده است اما بر اساس آنچه که رسانه‌ها فاش کردند در برخی از استان‌ها همچون البرز و قم ۱۰۰ درصد مستاجرین به دلیل نداشتن درآمد مکفی درگیر فقرند. در استان‌های کردستان و آذربایجان هم نرخ فقر ناشی از تامین هزینه مسکن استیجاری به ترتیب ۴۶ و ۳۸ درصد برآورد می‌شود که رقم بزرگی است.

در بخش دیگری از این گزارش با بیان اینکه بیشترین تعداد خانوار مستاجر فقیر در استان تهران ساکن هستند، آمده است «نرخ محرومیت مسکونی در این استان پایین و تنها ۵ درصد است درحالی‌ که این نرخ در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان نزدیک به ۶۰ درصد است.»

نویسندگان این گزارش در پایان سیاست‌های حمایتی حکومت در حوزه مسکن را ناتوان در رفع مشکل فقر مسکن ارزیابی و به حکومت توصیه کرده‌اند «برای رفع فقر مسکن در شهرها اولویت بایستی با اجرای سیاست‌های کوتاه‌مدتی در زمینه تأمین هزینه مسکن استیجاری مانند کمک‌های بلاعوض مسکن، کنترل اجاره‌بها و بسته‌های حمایتی برای تأمین اقلام ضروری باشد.»

در ایران نرخ تورم اجاره مسکن در گزارش مرکز آمار حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد گزارش می‌شود. مستاجران اما تورم بزرگتر از ۷۰ درصد تا ۱۰۰ درصد را لمس می‌کنند. افزایش هزینه مسکن طی سال‌های اخیر سبب حذف برخی کالاها از سبد خرید خانوارها شده است و نرخ فقر را به سی درصد رسانده.