اظهارات توسعه‌طلبانه ترامپ درباره کانال پاناما، کانادا و خلیج مکزیک و واکنش‌های بین‌المللی به آن
هنوز دوران ریاست جمهوری ترامپ آغاز نشده است که تهدیدهای او علیه گرینلند، پاناما، مکزیک و کانادا شگفتی سیاستمداران جهان را برانگیخت. ترامپ خواستار افزایش بیشتر هزینه‌های دفاعی کشورهای عضو ناتو هم شد و گفت ممکن است خاورمیانه به «جهنم» تبدیل شود.
گروه خبر
دونالد ترامپ در نشست خبری خود در املاک خصوصی مار-ئه-لاگو، واقع در فلوریدا ـ ۷ ژانویه ۲۰۲۵ ـ عکس از خبرگزاری فرانسه
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آینده آمریکا سه‌شنبه ۱۸ دی / ۷ ژانویه در یک کنفرانس مطبوعاتی برنامه سیاست خارجی خود را تشریح کرد.
این نشست خبری در املاک خصوصی ترامپ در مار-ئه-لاگو، واقع در فلوریدا، پیش‌نمایشی از دور دوم ریاست‌جمهوری آتی او بود؛ با اظهاراتی جنجالی و ارائه دیدگاه‌هایی از امپریالیسم جدید آمریکا.
با سخنان جدید ترامپ، خلیج مکزیک را به‌زودی می‌توان «خلیج آمریکا» نامید و کانال پاناما و گرینلند را هم باید در اختیار ایالات متحده قرار داد.
گرینلند و کانال پاناما از نظر امنیت ملی و اقتصادی اهمیت زیادی برای ایالات متحده آمریکا دارند. ترامپ نگفت دقیقاً چگونه می‌خواهد به هدف خود برای بازپس‌گیری کنترل کانال پاناما و جزیره گرینلند دست یابد.
او «فشار نظامی یا اقتصادی» برای دستیابی به این هدف رد نکرد و گفت:
نه، من نمی‌توانم به شما اطمینان دهم که هیچ‌یک از این دو گزینه را رد خواهم کرد. کانال پاناما برای کشور ما حیاتی است. این کانال توسط چین اداره می‌شود. ما آن را به پاناما دادیم، نه چین و آن‌ها از این هدیه سوء استفاده کردند. هرگز نباید چنین تصمیمی گرفته می‌شد.
کانال پاناما دواقیانوس اطلس و آرام را به یکدیگر متصل می‌کند. این کانال توسط آمریکا ایجاد شد و در سال ۱۹۱۴ آغاز به کار کرد. بعدها بر اساس توافق‌نامه ۱۹۷۷ کنترل کامل آن به‌شرط بی‌طرفی کانال و دسترسی آن به تجارت جهانی، در سال ۱۹۹۹ به پاناما واگذار شد.
خاویر مارتینِز آچا، وزیر امور خارجه پاناما در پاسخ ادعاهای ترامپ در یک نشست خبری گفت:
حاکمیت کانال ما قابل مذاکره نیست و بخشی از تاریخ مبارزات ما و پیروزی برگشت‌ناپذیر است.
آچا افزود دولت پاناما هیچ‌گونه تماسی با ترامپ یا نمایندگان او نداشته است و روابط دو کشور «از طریق کانال‌های رسمی معمول و مربوطه مدیریت خواهد شد».
پاناما همچنین بارها اتهام ترامپ مبنی بر اینکه چین در اداره کانال پاناما نقش دارد یا از نرخ‌های ترجیحی برای بهره‌برداری از آن برخوردار است را رد کرده است.
نادیده گرفتن حاکمیت دانمارک بر گرینلند
دونالد ترامپ همچنین درباره گرینلند گفت ایالات متحده برای اهداف امنیت ملی خود به این منطقه نیاز دارد و دانمارک باید این قلمرو را به‌منظور «حفاظت از جهان آزاد» واگذار کند.
گرینلند به‌شکل خودمختار در قلمرو دانمارک قرار دارد و ایالات متحده آمریکا در آن‌جا پایگاه نظامی بزرگی ایجاد کرده است. ترامپ در مورد حاکمیت دانمارک بر گرینلند نیز ابراز تردید کرد و از برقراری تعرفه‌های بالای واردات برای دانمارک در صورت عدم موافقت این کشور با واگذاری گرینلند سخن گفت.
روز سه‌شنبه دون جونیور، پسر ارشد ترامپ و نمایندگان او به گرینلند رفتند و مورد استقبال قرار گرفتند. با این حال با مقام‌های دولتی دیداری نداشتند. در پی این سفر ترامپ نوشت: «استقبال عالی بود. آن‌ها و جهان آزاد به امنیت، قدرت و صلح نیاز دارند! این معامله‌ای است که باید رخ دهد. دوباره گرینلند را عالی کنید!»
مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، درباره سفر پسر ترامپ به گرینلند، گفت «گرینلند متعلق به گرینلندی‌ها است» و «گرینلند فروشی نیست». او در همین حال از همکاری نزدیک دانمارک و ایالات متحده در ناتو سخن گفت و افزود دانمارک به این همکاری نیاز دارد.
بعد از آنکه دونالد ترامپ در کنفرانس خبری یک ساعته روز سه‌شنبه از کنار گذاشتن گزینه نظامی برای به دست آوردن گرینلند خودداری کرد، فرانسه نیز نسبت به تهدید «مرزهای مستقل» اتحادیه اروپا هشدار داد. ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه این کشور، به رادیو «فرانس اَنتر» گفت: «هیچ بحثی وجود ندارد که اتحادیه اروپا به کشورهای دیگر جهان ـ هر که می‌خواهد باشد ـ اجازه حمله به مرزهای مستقل خود را بدهد.»
بارو با بیان اینکه معتقد نیست آمریکا به گرینلند «حمله» می‌کند، افزود: «ما وارد دورانی شده‌ایم که شاهد بازگشت قانون قوی‌ترهاست».
دونالد ترامپ پیش از این بارها از مشاورانش خواسته بود که خرید گرینلند را بررسی کنند.
به‌گزارش نیویورک تایمز، دولت دانمارک در سال ۲۰۲۳ در گزارشی از گرینلند به‌عنوان منبع غنی از مواد معدنی ارزشمند یاد کرده و گفته بود این جزیره قطب شمال «شرایط مساعدی برای تشکیل ذخایر معدنی، از جمله بسیاری از مواد خام حیاتی» دارد.
«کانادا باید بخشی از ایالات متحده باشد»
دونالد ترامپ در نشست خبری خود همچنین از کانادا به‌عنوان پنجاه‌ویکمین ایالت احتمالی آمریکا صحبت کرد و گفت حذف «خط مصنوعی» مرز میان دو کشور، امنیت ملی آمریکا را تأمین خواهد کرد.
او با اشاره به اینکه در این راستا از «فشار اقتصادی» علیه کانادا استفاده خواهد کرد، گفت:
ما به خودروها، الوار و شیر که از کانادا وارد می‌کنیم احتیاج نداریم؛ خودمان می‌توانیم تولید کنیم. دلیلی ندارد که یارانه کلان برای کانادا در نظر بگیریم مگر اینکه یک ایالت آمریکا باشد.
به‌رغم تهدیدهای اقتصادی ترامپ، دولت کانادا اعلام کرد که هیچ احتمالی برای پیوستن این کشور به ایالات متحده وجود ندارد و در حال آماده‌سازی برای مقابله با تعرفه‌های احتمالی ترامپ است.
جاستین ترودو، نخست‌وزیر مستعفی کانادا، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «کوچکترین بختی وجود ندارد که کانادا بخشی از ایالات متحده شود.»
ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا نیز در این‌باره گفت: «کانادا هرگز در مقابل تهدیدهای دونالد ترامپ عقب‌نشینی نخواهد کرد.»
«خلیج آمریکا»!
روز دوشنبه، جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا فرمانی اجرایی مبنی بر ممنوعیت صدور مجوزهای جدید برای تولید نفت و گاز در بخش‌های وسیعی از اقیانوس اطلس، اقیانوس آرام و خلیج مکزیک صادر کرد. ترامپ در نشست خبری خود گفت: «ما در روز نخست مجوزها را برمی‌گردانیم.»
او در مورد خلیج مکزیک گفت:
ما می‌خواهیم نام خلیج مکزیک را به خلیج آمریکا تغییر دهیم. این خلیج قلمرو زیادی را در برمی‌گیرد. «خلیج آمریکا»، چه نام زیبا و مناسبی.
ترامپ همچنین از حضور کارتل‌های مواد مخدر در خلیج مکزیک انتقاد کرد و گفت مکزیک «توسط کارتل‌ها اداره می‌شود».
او پیش از این نیز گفته بود که یکی از نخستین اقداماتش پس از روی کار آمدن، معرفی گروه‌های قاچاق مواد مخدر مکزیکی به‌عنوان سازمان‌های تروریستی خارجی است.
مارسلو ابرارد، وزیر اقتصاد مکزیک در واکنش به سخنان ترامپ گفت: «اگر ۳۰ سال دیگر نیز یکدیگر را ببینیم، خلیج مکزیک همچنان خلیج مکزیک خواهد بود.»
ابرارد با اشاره به سخنان ترامپ درباره اداره مکزیک توسط کارتل‌های مواد مخدر، گفت «مثل این است که بگوییم ایالت پنسیلوانیا را هم کارتل‌های مواد مخدر اداره می‌کنند».
ابرارد پیشتر نیز در واکنش به تهدیدهای ترامپ مبنی بر تعرفه‌گذاری بر محصولات وارداتی از مکزیک، بر لزوم حفظ «خونسردی» تاکید و اعلام کرد مکزیک یک کشور آزاد و مستقل است و نباید تحت تاثیر تحریک‌های رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا قرار گیرد.
سهم پنج درصدی برای اعضای ناتو
دونالد ترامپ در نشست خبری خود همچنین خواهان آن شد که کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بودجه دفاعی خود را به ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود افزایش دهند.
او در دوره نخست ریاست جمهوری خود از کشورهای عضو ناتو خواسته بود که دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به بودجه دفاعی ناتو اختصاص دهند در غیر این صورت ایالات متحده از این پیمان نظامی خارج خواهد شد.
این‌بار ترامپ سه درصد به این سهم افزود و گفت:
در آینده، کشورهای عضو ناتو باید هر کدام پنج درصد از تولید ناخالص داخلی خود را در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند و نه دو درصد.
این در حالی است که ترامپ در کارزار انتخاباتی خود اعلام کرده بود که افزایش سهم کشورها در بودجه ناتو را تا سه درصد تولید ناخالص داخلی ضروری می‌داند.
ماری اگنس استراک زیمرمن، رئیس کمیته دفاعی پارلمان اتحادیه اروپا درخواست افزایش پنج درصدی سهم کشورهای عضو ناتو در بودجه این پیمان نظامی را رد کرد و گفت: «ما نباید فریب هر اظهارنظر ترامپ را بخوریم.»
مارکوس فابر، رئیس کمیته دفاعی در پارلمان آلمان نیز درخواست ترامپ را رد کرد و گفت: «۳۲ کشور عضو ناتو باید بر روی حداقل مشترک جدید فراتر از هدف دو درصد به توافق برسند.»
مارک روته، دبیرکل ناتو پیش از این گفته بود که ترامپ پس از ورود به کاخ سفید بر فشارهای خود برای افزایش بودجه نظامی کشورهای عضو ناتو خواهد افزود.
دیدار با پوتین و جنگ اوکراین و غزه
ترامپ در مورد جنگ جاری در اوکراین حرف تازه‌ای نزد، جز اینکه ممکن است به‌زودی پس از روی کار آمدن با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه برای یافتن راه حلی دیدار کند. او این موضوع را باز گذاشت که آیا پس از ورودش به کاخ سفید، ایالات متحده به حمایت از اوکراین ادامه خواهد داد یا خیر.
او با تأکید بیشتری درباره گروگان‌های باقی‌مانده در دست حماس در نوار غزه صحبت کرد. ترامپ به حماس هشدار داد که اگر گروگان‌ها تا مراسم تحلیف او در ۲۰ ژانویه آزاد نشود، خاورمیانه «به جهنم تبدیل خواهد شد».
او جزئیات بیشتری ارائه نکرد، اما تأکید کرد که این «نه برای حماس و نه برای هیچ کس دیگری خوب نخواهد بود».
ترامپ در پایان بار دیگر مدعی شد که ریاست جمهوری او آغاز «دوران طلایی آمریکا» خواهد بود.
نشست خبری دونالد ترامپ بیش از یک ساعت به طول انجامید.
نظرها
نظری وجود ندارد.