جمهوری اسلامی و ترامپ: نمایش ضعف با تبلیغ «به خدا ما ضعیف نیستیم»
علی رسولی- نمایش اقتدار از ابتدا بر پارادایمی استوار شده بود که لاجرم به جای اقتدار از آن ضعف استنباط می‌شد. نظام با یک معضل بزرگ مواجه است: مخاطبانش حرف‌های آن‌ها را «چپکی» متوجه می‌شوند. یعنی «ادراک حقیقت» برای مخاطب از معکوس کردن اظهارات رسمی جمهوری اسلامی ساخته می‌شود.
علی رسولی
دو نیروی نظامی در رزمایش راهیان قدس- تهران دی ۱۴۰۳
یک هفته مانده به آغاز دومین دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، پیام‌های غیرمستقیمی از تهران به واشنگتن مخابره می‌شود که برخلاف آنچه طراحانش انتظار دارند، نمایش ضعف و آسیب‌پذیری است. تکاپوی بخش‌های مختلف حکومت برای «نمایش اقتدار» و «به دست گرفتن روایت» ناشی از اصرار علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در چند سخنرانی عجولانه‌اش پس از سقوط حکومت بشار اسد در سوریه است.
رهبر جمهوری اسلامی در آخرین سخنرانی عمومی‌اش در روز ۱۹ دی برای چندمین بار از نگرانی و وحشت بزرگش سخن گفت. اینکه نباید گذاشت عموم مردم بدانند که پادشاه لخت است:
امروز کار اساسی، کار مهم برای دستگاه‌های تبلیغاتی ما، برای دستگاه‌های فرهنگی ما، تبلیغات ما، وزارت ارشاد ما، صداوسیمای ما، فعالان فضای مجازی ما، این است که پرده‌ی توهم اقتدار دشمن را پاره کنند، بشکنند، نگذارند تبلیغات دشمن بر روی افکار عمومی اثر کند.
او یک هفته پیش از این سخنرانی هم در پیام کوتاهی به یک همایش صداوسیمای جمهوری اسلامی از دستگاه عظیم تبلیغاتی‌اش خواست که در جنگ روایت‌ها مغلوب نشوند:
امروز پیروزی یک طرف را توانایی او در گرفتن و رساندنِ پیام و روایت او از واقعیت، رقم می‌زند؛ بسیار پیش و بیش از آنکه ابزارهای نظامی وارد میدان شوند و در آن اثر بگذارند. ما در این عرصه‌ی مهم باید دقت و تلاش و ابتکار خود را مضاعف کنیم.
نتیجه این فرمان رهبر جمهوری اسلامی برای تجدید آرایش نیروهایش، برگزاری یک رزمایش پدافندی در اطراف تأسیسات هسته‌ای، یک رزمایش امنیتی در تهران، ساخت چندین برنامه در تلویزیون جمهوری اسلامی با موضوع «نظام ضعیف نشده» و سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های متعدد فرماندهان سپاه در مورد قدرت نظامی، موشکی، تولید سلاح و حتی نفوذ منطقه‌ای متفاوت جمهوری اسلامی است.
«رزمایش فرهنگی- رزمی ۱۱۰ هزار نفری راهیان قدس»، جمعه گذشته در تهران برگزار شد. عنوان راهیان قدس بر این رزمایش چندان با محتوای آن همخوانی نداشت. در این «نمایش قدرت» که قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران آن را برگزار کرد، حلقه داخلی سرکوب در پایتخت به میدان آمد. حلقه‌ای که در سال‌های گذشته برای خاموش کردن اعتراضات مردمی و حفاظت از جمهوری اسلامی در برابر مردم فعال شده است.
حسین نجات، فرمانده قرارگاه ثارالله سپاه و محمدرضا نقدی، معاون هماهنگ‌کننده سپاه، سخنران و طراح اصلی این نمایش در تهران بودند.
اما در بیرون از پایتخت و فارغ از دغدغه هردم فزاینده جمهوری اسلامی برای آغاز دور جدیدی از اعتراضات عمومی، نمایش قدرت جدید جمهوری اسلامی بر «قدرت پدافندی» و توان آن‌ها برای حفاظت از تأسیسات هسته‌ای استوار شده بود.
رزمایش «اقتدار پیامبر اعظم ۱۹» به گفته محمدعلی نائینی، سخنگوی سپاه پاسداران برای مقابله با «فتنه‌های ترکیبی دشمنان جمهوری اسلامی» اجرا شد:
به دلیل تحولات اخیر در منطقه یک ذوق‌زدگی کاذب در دشمن شکل گرفته و دشمن تصور می‌کند به پیروزی رسیده است... ملت ایران بداند دشمن در هیچ نبردی بر ما چیره نبوده، دشمن هرگز در جنگ اطلاعاتی پیروز نبوده است.
این سخنان سخنگوی سپاه نشان می‌دهد که طراحی عجولانه دو رزمایش یکی برای مقابله با اعتراضات شهری و دیگری برای حفاظت از رینگ امنیتی تهران و تأسیسات هسته‌ای قرار بوده این پیام را منتقل کند که جمهوری اسلامی هنوز شیر غرانی است که بر صورت دشمنانش پنجه می‌کشد.
اما این نمایش اقتدار از ابتدا بر پارادایمی استوار شده بود که لاجرم به جای اقتدار از آن ضعف استنباط می‌شد. کلیت این دو رزمایش بر این مفروضات استوار شده بود که هر لحظه ممکن است مردم دست به شورش بزنند، قرار است به تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی حمله شود، قرار است موشک‌ها و هواپیماها به عمق خاک ایران وارد شوند و قرار است سیستم‌های پدافندی زیر ضربات سهمگین قرار بگیرند.
اگر «محتمل‌شدن حمله نظامی به جمهوری اسلامی و روشن شدن ناتوانی نظام در دفاع از خود» آن چیزی است که در مرکز نگرانی رهبر جمهوری اسلامی قرار دارد و از دستگاه‌های نظام می‌خواهد با آن رویارو شوند و «روایت نظام» را غالب کنند، این دو رزمایش دست‌کم در جهت تثبیت همان نگرانی‌ها است و نه زدودن آن.
انعکاس این ضعف در رسانه‌های آمریکایی هم بازتاب داشته است. واشنگتن‌پست روز یکشنبه ۱۲ ژانویه/ ۲۳ دی در گزارشی نوشت که ایران در چند ماه گذشته در لاک دفاعی بوده و نتوانسته از این فضای تحمل ضربه‌های مداوم خارج شود. در گزارش این رسانه به استفاده از تسلیحات کم کیفیت و ضعیف در رزمایش پدافندی جمهوری اسلامی هم اشاره شده است:
سیستم‌های پدافندی که در این ماه به نمایش گذاشته شد کیفیت کمتری نسبت به آنچه در اکتبر آسیب دیده بود، داشت و بیشتر سیستم‌های تهاجمی به نمایش گذاشته شده هم تسلیحاتی بودند که ایران قبلاً در حملات به اسرائیل در آوریل و اکتبر از آن استفاده کرد و عمدتاً ناکارآمد بودند.
در میانه همین رزمایش، مصاحبه با فرمانده قرارگاه پدافند هوایی ارتش و اظهارات سخنگوی سپاه در مورد متوقف نشدن فرآیند تولید موشک، باز هم ضربه دیگری بود بر «نمایش اقتدار». حمله به میکسرهای سوخت جامد در مجتمع پارچین در اطراف تهران و حمله به تأسیسات ساخت موشک در شاهرود، بخشی از اهداف عملیات بی‌سابقه اسرائیل در ماه اکتبر بود. سخن علی محمد نائینی در مورد اینکه «ایران تاکنون یک روز در تولید موشک متوقف نشده و سامانه‌های پدافندی کاملاً زنده‌اند و در بسیاری موارد ارتقا یافته‌اند»، آن هم در حالی که امکان هیچ راستی‌آزمایی مستقلی وجود ندارد، عملاً این پیام را به مخاطب ارسال می‌کند که پس حتماً در این دو نقطه ضربه سختی خورده‌اند.
فارغ از اینکه موضع رسمی سپاه پاسداران و دیگر مقام‌های جمهوری اسلامی در مورد توانمندی‌هایشان چه باشد، نظام با یک معضل بزرگ مواجه است: مخاطبانش حرف‌های آن‌ها را «چپکی» متوجه می‌شوند. یعنی «ادراک حقیقت» برای مخاطب از معکوس کردن اظهارات رسمی جمهوری اسلامی ساخته می‌شود: وقتی می‌گویند نکشته‌ایم یعنی کشته‌اند، وقتی می‌گویند مهربانیم یعنی ظالمند، وقتی می‌گویند نقش نداشته‌ایم یعنی نقش داشته‌اند و وقتی می‌گویند ما خیلی قدرتمندیم یعنی ضعیف‌اند.
نظرها
خدای واحد
بیست سال زندان برای علی خامنه ای و همراهانش کم هست !!