استقبال جهان از آتشبس ــ اسرائیل پس از توافق ۴۶ فلسطینی دیگر را کشت
فلسطینیها آتشبس را جشن گرفتند. حماس آن را پیروزی مقاومت خواند. رهبران کشورهای مختلف از توافق استقبال کردند.
رهبران کشورهای مختلف از توافق بر سر آتشبس در غزه استقبال کردند. در فلسطین، چه کرانه باختری و چه باریکه غزه که بازسازی آن در صورت پایان حملات اسرائیل، سالیان طول خواهد کشید، جشن گرفتند. گروههای فلسطینی آن را «پیروزی مقاومت» خواندند. در اسرائیل هم مخالفان جنگ از توافق استقبال کردند. جریانهای طرفدار اشغالگری بیشتر معترض شدند. ارتش اسرائیل هم حتی پس از توافق دست از کشتن نکشید.
در حملات شبانگاهی منتهی به ۲۷ دی / ۱۶ ژانویه اسرائیل دستکم ۴۶ فلسطینی دیگر را در باریکه غزه کُشت. همزمان در کرانه باختری نیروهای اسرائیل به اردوگاههای فلسطینیها یورش بردند. الجزیره گزارش کرد چند تن از شهروندان فلسطینی بازداشت شدند. انتظار میرود پس از خروج تدریجی اسرائیل از باریکه غزه، کرانه باختری هدف حملات بیشتری قرار گیرد، به ویژه که فعالیت گروههای مسلح در آنجا افزایش یافته است.
قرار است از بامداد یکشنبه ۳۰ دی ۱۴۰۳ / ۱۹ ژانویه ۲۰۲۳ نخستین مرحله آتشبس آغاز شود. جزئیات توافق هنوز به صورت کامل منتشر نشده است اما آنچه که تا به حال روشن است گروهی از اسرائیلیهایی که در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ اسیر شدند با فلسطینیهای محبوس در زندانهای اسرائیل مبادله خواهند شد؛ در مرحله نخست ۳۳ اسرائیلی با شماری از فلسطینیها، از جمله زندانیان محکوم به حبس ابد. قرار است در ازای هر یک اسرائیلی ۳۰ فلسطینی و در برابر هر یک نظامی زن اسرائیل ۵۰ فلسطینی آزاد شوند. اسرائیل پیشتر گفته بود برخی از زندانیان را به شرطی مبادله میکند که به کشور ثالث تبعید شوند. هنوز مشخص نیست این شرط را فلسطین پذیرفته است.
در همین مرحله اسرائیل از مناطق پر جمعیت در غزه عقبنشینی میکند و اجازه میدهد آوارگان به شمال غزه بازگردند؛ منطقهای که در چند ماه اخیر آماج حملات خونبار بود. عقبنشینی اسرائیل از باریکه غزه تدریجی خواهد بود. نیروهای اشغالگر بر محور نتساریم و بازگشت از جنوب به شمال نظارت خواهند کرد. حماس در اطلاعیهای از آوارگان خواست هنگام بازگشت مراقب باشند در دام «دشمن» نیفتند.
منابع اسرائیلی پیش از این گزارش کرده بودند عقبنشینی از برخی از مناطق را آغاز کردهاند. اجازه ورود کاروانهای امدادی، مداوای مجروحان و جستوجو برای یافتن گمشدگان در همین مرحله خواهد بود.
اگر مرحله اول آتشبس بر اساس توافق دو طرف پیش برود، مراحل دوم و سوم اجرایی خواهد شد که به گفته مقامهای آمریکایی قرار است به یک آتشبس دائمی ختم شود. در مراحل دوم و سوم باقیمانده اسیران دو طرف و همچنین اجساد اسیران مبادله خواهد شد. کنترل گذرگاه فیلادلفی در مرز غزه با مصر، بازسازی و اداره غزه از اختلافهای دو طرف بود.
در اسرائیل، منابع رسمی گفتند توافق هنگامی رسمیت خواهد یافت که به تصویب کنست و دولت برسد. قرار است امروز در این باره تصمیمگیری شود. هر چند که بعید است توافق تصویب نشود اما دو وزیر امنیت داخلی و اقتصاد تهدید کردهاند ممکن است از دولت خارج شوند و خروج آنها دولت نتانیاهو را ساقط کند.
اسرائیل ادعا کرده است عقبنشینی از گذرگاه فیلادلفی را قبول نکرده است. در مقابل منابع نزدیک به گروههای فلسطینی گفتهاند آتشبس دائمی با خروج کامل اسرائیل از غزه، از جمله گذرگاه رفح امکان پذیر است.
اسرائیل در آغاز حمله به غزه هدف از این حملات را «نابودی حماس» عنوان کرده بود. حماس اما به روایت رسانههای اسرائیلی و فرامنطقهای حتی پس از کشته شدن یحیی سنوار، خود را بازسازی کرده است. تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری هم از پذیرش اداره غزه خودداری میکند چرا که میداند نمیتواند باریکه غزه را به سان کرانه باختری کنترل کند.
تا به حال رسانهها از چند طرح، از جمله حضور گروههای میانجی، نیروهای بینالمللی برای اداره غزه پرده برداشتهاند اما هیچ یک حداقل از سوی گروههای فلسطینی تأیید نشده است.
واکنشها به آتشبس
در باریکه غزه، کرانه باختری، اردوگاه آوارگان فلسطینی در لبنان، اردن و چند کشور دیگر فلسطینیها توافق بر سر آتشبس را جشن گرفتند. گروههای فلسطینی آن را «پیروزی مقاومت» و «شکست اشغالگران» توصیف کردند. ایران نیز همین موضع را گرفت، هر چند که در ماههای اخیر در حمایت عملی از گروههای فلسطینی احتیاط پیشه کرده بود.
خلیل الحیه، مذاکره کننده حماس گفت فلسطینیها نه میبخشند و نه فراموش میکنند. دبیرکل سازمان ملل که پیشتر باریکه غزه را «بزرگترین گورستان» توصیف کرده بود هم گفت از همه طرفهای درگیر خواسته است اطمینان حاصل کنند که توافق به صورت کامل اجرا شود و طرفین به تعهدات خود پایبند باشند.
آفریقای جنوبی که شکایت از اسرائیل در دیوان بینالمللی دادگستری را پیگیر است هم از توافق استقبال کرد. این دولت شکایت از اسرائیل را به اتهام نسلکشی پیگیری خواهد کرد. علاوه بر این دادگاه کیفری بینالمللی هم برای نتانیاهو و یوآو گالانت وزیر دفاع پیشین اسرائیل به اتهام جنایت جنگی قرار بازداشت صادر کرده است. نتانیاهو به همین علت سفر چند هفته قبل خود به لهستان را لغو کرد.
رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بریتانیا و منطقه خاورمیانه هم از توافق استقبال کردند؛ هر یک با زبان و ادبیات خود. آلمان که حمایت سرسختانهای از اسرائیل داشت، بریتانیا، فرانسه، بلژیک، سوئد، نروژ هر یک در بیانیههای جداگانه خواستار پایبندی به توافق شدند و اظهار امیدواری کردند راه برای صلح دائمی هموار شود.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه هم در پیامی ادعا کرد هیچگاه برادران خود در غزه را تنها نگذاشته است. این ادعای دروغین را پیشتر رسانههای مخالف اردوغان فاش کرده بودند که او همزمان با حملات اسرائیل به باریکه غزه، صادرات به اسرائیل را ادامه داده است.
پایان حملات اسرائیل به باریکه غزه که پیش از جنگ حدود ۲٬۲ میلیون نفر جمعیت داشت، بازسازی آن را به موضوعی مهم تبدیل میکند. حملات اسرائیل زیرساختها، مدارس، دانشگاهها، بیمارستانها و بخش بزرگی از مناطق مسکونی را ویران کرده است. بازسازی غزه سالیانی طول خواهد کشید. به روایت آمار رسمی، دستکم ۴۶ هزار تن از شروع حملات اسرائیل در باریکه غزه کشته و بیش از ۱۰۳ هزار نفر مجروح شدهاند. حداقل ۱۰ هزار نفر نیز مفقود هستند که احتمال میرود زیر ویرانهها مانده باشند یا اجساد آنها تبخیر شده باشد. شمار واقعی کشته شدگان حداقل دو برابر آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت غزه برآورد میشود.
نظرها
نظری وجود ندارد.