افزایش نگرانکننده ترک تحصیل در میان دانشآموزان دختر و چالشهای نظام آموزشی
ترک تحصیل دانشآموزان، بهویژه دختران، یکی از چالشهای جدی نظام آموزشی ایران است که نیازمند توجه فوری و اقدامات عملی است. بهبود کیفیت آموزش، کاهش موانع اقتصادی و فرهنگی، و تضمین دسترسی عادلانه به آموزش برای همه کودکان از جمله راهحلهایی است که میتواند به کاهش این معضل کمک کند. در غیر این صورت، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این پدیده در سالهای آینده بیش از پیش آشکار خواهد شد.

دختران ایران رکورددار ترک تحصیل و ازدواج زودهنگام
محمد بطحایی، رئیس سازمان امور اجتماعی کشور و وزیر سابق آموزش و پرورش، در گفتوگویی با روزنامه ایران، وابسته به دولت، هشدار داد که آمار ترک تحصیل در میان دانشآموزان دختر به میزان قابل توجهی بیشتر از پسران است و این موضوع یک زنگ خطر جدی برای جامعه محسوب میشود. او در این مصاحبه به عوامل مختلفی از جمله مشکلات اقتصادی، معیشتی و کیفیت پایین مدارس بهعنوان دلایل اصلی ترک تحصیل دانشآموزان اشاره کرد.
بطحایی تاکید کرد که خارج شدن دانشآموزان از چرخه تحصیل بیش از آنکه ناشی از تکرار پایه باشد، بهدلیل شرایط دشوار اقتصادی است که خانوادهها را مجبور به انتخابهای سخت میکند. او همچنین هشدار داد که باید به این موضوع توجه ویژهای شود، چراکه ترک تحصیل دختران بیش از پسران رخ میدهد و این مسئله میتواند پیامدهای اجتماعی گستردهای داشته باشد.
آمارهای نگرانکننده ترک تحصیل
بر اساس اعلام عباس بیات، مدیرکل دفتر آموزشهای فنیوحرفهای وزارت آموزش و پرورش، بهطور میانگین هر سال بین ۵ تا ۷ درصد از دانشآموزان پایه نهم به پایه دهم راه نمییابند. همچنین شهلا کاظمیپور، جمعیتشناس، در اردیبهشت سال جاری اعلام کرده بود که حدود ۳۰ درصد از دختران در مقطع دبیرستان ترک تحصیل میکنند. این رقم معادل حدود ۶۲۱ هزار دانشآموز دختر است که از ادامه تحصیل بازماندهاند.
عوامل ترک تحصیل
بطحایی در بخشی از گفتوگوی خود با روزنامه ایران تاکید کرد که عوامل ترک تحصیل تنها به مسائل اقتصادی محدود نمیشود و کیفیت پایین مدارس نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا میکند. او خواستار ارتقای کیفیت نظام آموزشی شد تا از ترک تحصیل دانشآموزان جلوگیری شود.
عباس بیات نیز به عوامل فرهنگی و اجتماعی مانند ازدواج زودهنگام دختران و دسترسی دشوار به مدارس در مناطق محروم اشاره کرد. او افزود که این عوامل بهویژه در مناطق کمبرخوردار باعث میشود دانشآموزان از ادامه تحصیل منصرف شوند.
فروغ تیموریان، کارشناس حوزه آموزش، نیز در گفتوگو با روزنامه ایران تاکید کرد که ترک تحصیل یکی از موانع اصلی رشد و توسعه کشور است. وی گفت: «یک سیستم آموزشی کارآمد نه تنها میتواند از ترک تحصیل جلوگیری کند، بلکه میتواند به رشد و پیشرفت دانشآموزان کمک شایانی کند.»
در سال تحصیلی جدید، بر اساس آمارهای رسمی حدود ۷۹۰ هزار دانشآموز در مدارس ثبتنام نکرده بودند. از این تعداد، ۸۹۰ هزار نفر کتابهای درسی خود را سفارش نداده بودند که نشاندهنده مشکلات جدی در دسترسی به آموزش است.
محمد مولوی، نایب رئیس کمیسیون آموزش مجلس، نیز در مردادماه امسال اعلام کرده بود که ۹۱۱ هزار دانشآموز در کشور از تحصیل بازماندهاند که ۴۰۰ هزار نفر از آنها در مقطع ابتدایی هستند. وی همچنین گفته بود که ۲۷۹ هزار دانشآموز به دلیل مشکلات مالی ترک تحصیل کردهاند.
کمبود معلم و کیفیت پایین آموزش
خبرگزاری تسنیم نیز در گزارشی اعلام کرده بود که در سال تحصیلی جاری، کشور با کمبود ۱۷۶ هزار معلم مواجه است. از این تعداد، ۹۳ هزار نفر از طریق آزمون استخدامی و فارغالتحصیلان دانشگاه فرهنگیان تأمین شدهاند، اما باقیمانده این کمبود قرار بود از طریق اضافهکاری معلمان شاغل و بازنشسته جبران شود.
محسن زارعی، رئیس مرکز سنجش و ارزیابی کیفیت آموزش و پرورش، نیز در مردادماه امسال اعلام کرد که میانگین معدل دانشآموزان در امتحانات نهایی سال گذشته ۱۰٬۸۹ بوده است. این رقم در رشتههای ریاضی فیزیک و علوم انسانی به ترتیب ۱۱٬۸۲ و ۹٬۱۳ بوده است که نشاندهنده کیفیت پایین آموزش در برخی رشتههاست.
پیامدهای اجتماعی ترک تحصیل دختران
ترک تحصیل دختران و ازدواج زودهنگام آنها نه تنها باعث محرومیت آنها از فرصتهای آموزشی و شغلی میشود، بلکه میتواند به افزایش نرخ طلاق و کاهش مشارکت زنان در بازار کار منجر شود. فاطمه موسوی ویایه، جامعهشناس و پژوهشگر حوزه زنان، در این باره هشدار داد که سیاستهای افزایش جمعیت بدون توجه به پیامدهای اجتماعی، میتواند به تشدید مشکلاتی مانند کودکهمسری و محرومیت زنان از استقلال مالی بینجامد.
نظرها
نظری وجود ندارد.