رهبر موقت سوریه گفت‌وگوهای ملی درباره انتقال سیاسی را آغاز کرد

احمد الشرع (ابومحمد الجولانی)، رئیس‌ جمهوری موقت سوریه روز سه‌شنبه ۷ اسفند / ۲۵ فوریه در آغاز کنفرانس ملی درباره آینده این کشور تعهد خود را برای تحقق انتقال قدرت سیاسی به شکل دموکراتیک تکرار کرد.

الشرع از هموطنان خود خواست تا متحد شوند و قول داد نهادی برای عدالت انتقالی ایجاد کند. او از شرکت‌کنندگان در گفت‌وگوی ملی که با هدف هدایت انتقال سیاسی سوریه پس از سال‌ها جنگ و سقوط حکومت بشار اسد برگزار شده است، استقبال کرد.

او همچنین گفت که دولت انحصار سلاح را در دست خواهد داشت؛ مسئله‌ای کلیدی در کشوری که گروه‌های مسلح متعدد در سال‌های اخیر در آن به جنگ مشغول بوده‌اند.

این نشست در دمشق، پایتخت سوریه، از سوی الشرع و هیئت تحریر الشام (HTS)، گروه حاکم او، به‌عنوان نقطه عطفی مهم در انتقال دموکراتیک و فراگیر و بازسازی دولت معرفی شده است. با این حال، نگرانی‌هایی از روند با عجله این نشست وجود دارد.

الشرع در سخنرانی افتتاحیه خود گفت: «از همه سوری‌ها می‌خواهم که متحدانه و دست در دست هم زخم‌ها را التیام بخشند و دردها را پس از دهه‌ها دیکتاتوری بشویند.» او در این سخنرانی از تشکیل کمیته عدالت انتقالی خبر داد.

او افزود: «در دو ماه گذشته، ما به‌دنبال تعقیب کسانی بوده‌ایم که علیه سوری‌ها مرتکب جنایت شده‌اند.»

الشرع ادامه داد: «وحدت سلاح‌ها و انحصار آن توسط دولت امری ظاهری نیست، بلکه یک وظیفه و الزام است.»

احمد الشرع پیش از این گفته بود که نیروهای تحت رهبری کردها که سال‌ها علیه رژیم اسد جنگیده‌اند، باید در ارتش ملی ادغام شوند.

برنامه‌های این کنفرانس تا آخرین لحظات در حال تغییر بود و اعلام ناگهانی در روز یکشنبه گذشته مبنی بر برگزاری آن، بسیاری از ناظران را غافلگیر کرد، زیرا انتظار می‌رفت یک یا دو ماه برای برگزاری آن زمان نیاز باشد.

با ارسال دعوت‌نامه‌ها، در حالی‌که کمیته سازمان‌دهی همچنان در سفر به نقاط مختلف سوریه برای ملاقات با رهبران جامعه بود، سردرگمی و انتقادهایی متوجه برگزارکنندگان شد.

جورج صبره، سیاستمدار مخالف، در پستی در شبکه ایکس (توییتر) نوشت که یکشنبه ۵ اسفند / ۲۳ فوریه دعوت‌نامه‌ای برای حضور در دمشق دریافت کرده است، اما به‌دلیل زندگی در تبعید در فرانسه نتوانسته است به موقع به سوریه برسد.

براساس گزارش رسانه‌های محلی، حدود ۶۰۰ نفر در این گفت‌وگوها شرکت کرده‌اند و در برنامه‌ای فشرده در یک روز جلسات کاری شرکت خواهند کرد.

شرکت‌کنندگان جلسات کاری را در مورد عدالت انتقالی، ساختار قانون اساسی جدید، اصلاح و ساخت نهادها، آزادی‌های فردی، نقش جامعه مدنی و اقتصاد کشور برگزار خواهند کرد.

اگرچه توصیه‌های کنفرانس الزام‌آور نیست، اما نتایج آن به‌دقت زیر نظر است، زیرا جامعه بین‌المللی در حال تصمیم‌گیری برای لغو تحریم‌های اعمال‌شده علیه سوریه در دوران حکومت اسد است.

به‌گزارش الجزیره، اگرچه بسیاری از سوری‌ها انتظار ندارند تصمیمات بزرگی در این کنفرانس گرفته شود، اما بسیاری هنوز آن را رویدادی تاریخی برای این کشور می‌دانند.

الجزیره نوشت: «آن‌ها می‌گویند که برای نخستین بار از آغاز جنگ داخلی در سال ۲۰۰۷، سوری‌ها از اقشار مختلف، با پیشینه‌های ایدئولوژیک و سیاسی متفاوت و مشاغل گوناگون گرد هم آمده‌اند و در حال گفت‌وگوی ملی درباره چگونگی بازسازی کشور و ساختن آینده‌ای برای سوریه و سوری‌ها هستند.»

شک‌ و ‌تردید

زمان کوتاه و برنامه تک‌روزه این کنفرانس به تشدید شک ‌و ‌تردیدها در برخی محافل دامن زده است.

بسیاری از جوامع اقلیت سوریه، از جمله کُردها، مسیحیان، دروزی‌ها و اقلیت علوی، نگران آینده خود هستند و هنوز قانع نشده‌اند که وعده‌های حکمران‌های جدید برای حکومتی فراگیر محقق خواهد شد.

هیئت تحریر الشام پیش از این به گروه القاعده وابسته بود، اگرچه این ارتباط قطع شده و الشرع از همزیستی مسالمت‌آمیز سخن می‌گوید.

احزاب منطقه خودمختار کُردهای سوریه آن‌چه را که «نمایندگی نمادین» گروه‌های اقلیت نامیده‌اند، محکوم کردند.

۳۵ حزب در بیانیه‌ای مشترک گفتند: «کنفرانس‌هایی با نمایندگی نمادین... بی‌معنا و بی‌ارزش است و هیچ کمکی به یافتن راه‌حل‌های واقعی برای بحران جاری کشور نخواهند کرد.»

دالیا دلالی، کارمند دولتی که در جریان جنگ داخلی نزدیک به ۱۴ ساله سوریه آواره شده است، گفت که انتظار ندارد «هیچ نتیجه‌ای» از این کنفرانس حاصل شود و سه ماه پس از سقوط اسد، وضعیت اقتصادی و امنیتی همچنان شکننده است.

علیا طعمه، اسقف ارتدوکس که یکی از دعوت‌شدگان است، گفت برای قضاوت این‌که این کنفرانس فرصتی معنادار برای مشارکت شهروندان در نظم جدید است یا خیر، خیلی زود است.

با این حال، ایمان شاهود، قاضی شهر حما که در این گردهمایی شرکت کرده است، گفت که این کنفرانس را «روز پیروزی واقعی» می‌داند، زیرا «می‌بینید که همه فرقه‌ها و گروه‌های مردم سوریه، زنان و مردان، در آن حضور دارند.»