«سوگند» و بازآفرینی نوستالژی موسیقی پیش از انقلاب برای نسل امروز

در آستانه گردش سال خورشیدی، خوانندگان سرشناس ایرانی معمولاً تلاش می‌کنند آهنگ تازه‌ای منتشر کنند. ترانه تازه سوگند سهیلی «دریا» نام دارد. یک بالاد احساسی که با صدای گرم و گیرای سوگند به شیوه هنرمندانه‌ای اجرا می‌شود.

بالاد (Ballad) در موسیقی سبکی است که با سرعت آرام، ملودی‌های غنایی و اشعار احساسی و روایی شناخته می‌شود. این سبک که ریشه در موسیقی فولکلور و سنتی اروپا دارد، اغلب داستان‌هایی عاشقانه، غم‌انگیز یا حماسی را روایت می‌کند و از سازهای آکوستیک مانند گیتار، پیانو یا ویولن برای همراهی استفاده می‌شود. در مقابل، موسیقی پاپ با ریتم‌های سریع‌تر و انرژی‌بخش‌تر، بیشتر بر جذابیت‌های کلی و تکرار جملات کوتاه و گیرا تأکید دارد و موضوعات متنوع‌تری مانند عشق، شادی یا زندگی روزمره را پوشش می‌دهد. در حالی که بالادها با سازبندی آکوستیک و ارکسترال فضایی آرام و عمیق ایجاد می‌کنند، موسیقی پاپ از سازهای الکترونیک و بیس‌های قوی برای ایجاد انرژی و جذب مخاطبان عام استفاده می‌کند. به طور کلی، بالادها بیشتر بر احساسات و روایت‌های عمیق تمرکز دارند، در حالی که موسیقی پاپ به دنبال جذابیت عمومی و سرگرمی است.

سه بالاد مهم و ماندگار در جهان که به دلیل اشعار عمیق، ملودی‌های زیبا و تأثیرگذاری احساسی‌شان شناخته شده‌اند، عبارتند از: "Yesterday" از The Beatles، که با ملودی آرام و اشعار نوستالژیک خود به موضوع از دست دادن عشق و حسرت گذشته می‌پردازد و به یکی از پرفروش‌ترین ترانه‌های تاریخ تبدیل شده است؛ "Hotel California" از Eagles، که یک بالاد راک کلاسیک با داستانی رمزآلود درباره زندگی مدرن و فریب‌های آن است و به دلیل ملودی جذاب و اشعار تأمل‌برانگیزش ماندگار شده است؛ و "Someone Like You" از Adele، که با اشعار صادقانه و اجرای قدرتمندش به موضوع شکست عشقی و پذیرش آن می‌پردازد و به یکی از تأثیرگذارترین ترانه‌های دهه ۲۰۱۰ تبدیل شده است. این سه اثر به دلیل ترکیب بی‌نقص احساسات، روایت و موسیقی، در تاریخ موسیقی ماندگار شده‌اند.

بازآفرینی‌های سوگند

سوگند سهیلی، معروف به «سوگند» مسیر دور و درازی را طی کرده است، او از خواننده‌ی تازه‌کاری که شاید از اولین زنانی بود که در سبک هیپ هاپ فعالیت داشت و شناخته شد، به خواننده‌ی کارکشته‌ بدل شد. سوگند به عنوان یک خواننده‌ی زن ایرانی، با ترانه‌هایش بر دختران نسل‌های جوان سال‌های دهه‌ی ۷۰ و ۸۰ تأثیرگذار بوده است. او اهل تجربه است و ترانه‌هایش را در سبک‌های متفاوتی ارائه داده: از موسیقی ملی ایران در ترانه‌ای همچون «دِلُم» تا موسیقی بلوز در آهنگ «بلیط یک طرفه». از این نظر «دریا» تجربه نسبتاً تازه‌ای در مجموعه کارهای او به شمار می‌آید. با هر یک از این گام‌ها او موفق می‌شود چهره تازه‌ای از خودش عرضه کند و به یک معنا خود را بازآفریند.

در «دریا» تازه‌ترین ترانه او، موسیقی به خوبی با محتوای احساسی و عاشقانه متن همخوانی دارد. ملودی آرام و پر احساس همراه با آهنگسازی دلنشین امین رضا علیمحمدی ( آ. امین)، فضای رؤیایی و عاطفی را به خوبی خلق کرده است. لحن خواننده نیز بسیار زیبا و با احساس است و توانسته است عمق عواطف و احساسات درونی شخصیت را با موفقیت به مخاطب منتقل کند. تناسب کامل بین موسیقی و متن باعث شده تا این آهنگ یک اثر موسیقیایی تأثیرگذار باشد. به طور کلی، ترکیب موسیقی و متن در این اثر بسیار هماهنگ و موفق است و آن را به یک تجربه شنیداری عاطفی و لذت‌بخش تبدیل کرده است. نحوه اجرای سوگند در این ترانه با هوشمندی در تقابل قرار دارد با محتوای رمانتیک ترانه. خواننده مثل کسی که از یک ضربه عاطفی آسیب دیده و هنوز نتوانسته خودش را بازیابی کند، بی‌حرکت با ظاهری سرد، پراحساس‌ترین کلمات را به زبان می‌آورد. تکرار کلمه «بنویسیم» و ملودی سطرهای آغازین ترانه یادآور ترانه معروف «بیا بنویسیم» از اردلان سرفراز و از ساخته‌های محمد حیدری‌ست که با صدای مهستی در تاریخ موسیقی ایران ماندگار شده است. اجرای هنرمندانه سوگند نشان می‌دهد که ما همچنان می‌توانیم به نقاط اوج موسیقی ایران در سال‌های قبل از انقلاب مراجعه کنیم و آثاری عرضه کنیم که با خواننده امروزی ارتباط برقرار می‌کنند. به همین ترتیب تکرار کلمه «دریا، دریا» هم به یادآورنده ترانه معروف هوشمند عقیلی‌ست که برای بسیاری از ایران تداعی‌کننده سفرهای خوش به شمال ایران است. اما این تداعی‌ها در شیوه بیان موسیقایی سوگند و از مجرای او معنای کاملاً متفاوتی دارد که بیشتر بیانگر حسرت و جدایی‌ست.

 ملودی آرام و غمگین همراه با آهنگسازی دلنشین و احساسی امین رضا علیمحمدی ( آ. امین) ، فضای رؤیایی و عاطفی را به خوبی القا می‌کند. این ملودی به خوبی با محتوای شعرگونه و عاطفی متن همخوانی دارد. استفاده از آکورد‌های ملایم و آرام همراه با آرایش ارکستری مناسب، به ایجاد جو عاطفی و غمگین کمک می‌کند. این همراهی ارکستری نیز با فضای کلی آهنگ هماهنگ است. ریتم آهنگ آرام و روان است و تمپوی کند و بی‌تکاپو به خوبی با جو احساسی و رؤیایی آهنگ همخوانی دارد. صدای خواننده هم طبعاً با احساس و دلنشین است و به خوبی توانسته است عمق عواطف را منتقل کند. پرده‌بندی صوتی نیز به خوبی طراحی شده و به انسجام کلی آهنگ کمک می‌کند. در مجموع، تنظیم این آهنگ به گونه‌ای انجام شده که به خوبی با محتوای شعری و سبک بالاد همخوانی دارد و یک فضای عاطفی و رؤیایی را برای مخاطب القا می‌کند.

شعر این ترانه هم از سروده‌های امین رضا علیمحمدی‌ست و بر تصاویر طبیعی مانند ساحل و دریا و غروب آفتاب برای بیان احساسات تکیه دارد. شاعر به طور مستقیم و صریح عشق و عواطف خود را نسبت به فرد مورد نظر بیان می‌کند. این امر باعث ایجاد صمیمیت و ارتباط عاطفی قوی با مخاطب می‌شود. آرزوهای شاعر مانند نوشتن نام معشوق بر ساحل، همیشه با هم بودن و در آغوش گرفتن او هم به خوبی بیان شده‌اند و مهم‌تر از همه اینها زبان ترانه به خوبی با سبک موسیقیایی بالاد همخوانی دارد.