تحول شرم به آگاهی‌بخشی جنسی: انتخاب شجاعانه یک بازمانده نوجوان آزار جنسی

سه مرد که در سال ۲۰۱۷ به نوجوانی در شمال شرقی هند تجاوز گروهی کرده بودند، هر کدام به ۲۵ سال حبس محکوم شدند. این حکم سنگین دادگاه، فرهنگ حاکم بر روستا را تغییر داد. 

کیران که نام مستعار این دختر ۱۳ ساله‌ است که پس از این اتفاق با حمایت و همراهی خانواده‌اش به دادگاه شکایت برد. آنها ۱۴ ماه منتظر ماندند و از سوی مردم روستا طرد و تهدید شدند اما در نهایت عدالت تحقق یافت و کیران پیروز دادگاه بود. داستان این واقعه و شکایت کیران در فیلم مستند «کشتن یک ببر» (To Kill A Tiger) به تصویر کشیده شده است. این فیلم که ساخته نیشا پاهوجا است در جشنواره اسکار در سال ۲۰۲۲ به‌عنوان بهترین مستند بلند برگزیده شد.

پس از تجاوز به کیران، رنجیت، پدر کیران که از کشاورزان این روستاست از سوی همسایه‌هایشان تحت فشار بود که دخترش را به ازدواج یکی از متجاوزانش در آورد تا از آبروریزی در روستا جلوگیری شود. اما رنجیت از دخترش حمایت کرد، حق‌طلبی کرد و در دادگاه پیروزی نصیبشان شد. همسایه‌ها پس از حکم دادگاه اعتراف کردند که اشتباه کرده بودند. نتیجه این حکم تاریخی سبب شد فرهنگ مردسالار روستا تغییر کند و مردان و پسران از تمسخر و تحقیر زنان و دختران دست کشیدند. 

رنجیت که هنوز در روستای جارکند با همسرش جاگانتی و سه فرزند کوچکترش زندگی می‌کند به گاردین می‌گوید: 

کیران اکنون ۲۱ سال دارد و در سال سوم دوره کارشناسی پنج ساله در رشته زبان هندی درس می‌خواند. او به مد و رقص علاقه‌ بسیاری دارد و آرزو دارد بازرس پلیس شود. اگر او به آرزویش برسد اولین بازرس پلیس زن روستای جارکند است. او با این شغل می‌خواهد به جامعه کمک کند. 

بلندپروازی و شجاعت او در روستا سبب شده دختران دیگر نیز از او الهام بگیرند و تحصیلات خود را ادامه بدهند و شیوه پوشش لباس خود را نیز تعیین کنند. 

کمپین «کنارش بایست» Standwithher#

پس از نمایش مستند «کشتن یک ببر» در روز جهانی زنان، مؤسسه سیاست‌گذاری دانشگاه هاروارد میزبان نشستی با حضور نیشا پاهوجا، کارگردان این فیلم، آمیتا ویاس، استاد دانشگاه جورج واشنگتن، و ضیاءالدین یوسف‌زی، هم‌بنیان‌گذار بنیاد ملاله بود. در این نشست درباره کمپین StandWithHer# و اهمیت آن در ترویج برابری جنسیتی گفت‌وگو شد.

کیران اکنون سخنگوی کمپین Standwithher# (کنارش بایست)، کارزار ابتکاری جهانی به سوی دستیابی به عدالت جنسیتی است. این کمپین از دیگران دعوت می‌کند تا به سیاست‌هایی که حقوق و امنیت زنان را تضعیف می‌کنند بیندیشند و نقش مهمی که مردان و پسران می‌توانند در حمایت از برابری جنسیتی ایفا کنند را برجسته می‌کند. 

کیران درباره این کمپین به گاردین می‌گوید: 

این کمپین تأکید دارد که هر فرد، با استفاده از استعدادها و حرفه‌ خود، می‌تواند به حمایت از زنان و ارتقای حقوق آن‌ها کمک کند. برای مثال، دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در روز جهانی زنان، فعالیت‌های مدافعان حقوق زنان در سراسر جهان را به نمایش گذاشت و دیگران را تشویق کرد تا به این حرکت بپیوندند و نقش خود را در حمایت از حقوق زنان ایفا کنند. ​

شایان ذکر است که نام مشابه این کمپین، «Stand Beside Her»، نیز وجود دارد که هدف آن ایجاد جهانی است که در آن همه زنان و دختران به خاطر استعدادها، توانایی‌ها و یگانگی‌شان مورد تقدیر قرار گیرند. 

پاهوجا که این کمپین را ماه گذشته راه‌اندازی کرده است می‌گوید کمپین StandWither# که تقریباً دو سال پس از انتشار اولیه مستند، راه‌اندازی شد، به دلیل «جهانی بودن» رویدادهای فیلم همچنان موضوعیت دارد. 

پاهوجا می‌گوید راه‌اندازی این کمپین سه هدف دارد: حمایت از بازماندگان و سازمان‌های بازماندگان. کار کردن با مردان و پسران برای درک اینکه «پدرسالاری یک زندان است». و ایجاد یک برنامه آموزشی ضد خشونت مبتنی بر جنسیت که تا ۵۰ هزار مدرسه در ایالات متحده را پوشش دهد، پیش از اینکه در سطح جهانی گسترش یابد. 

او می‌گوید:

کیران و پدرش پس از مدتی از ایالات متحده آمریکا به هند بازخواهند گشت. جایی که کیران به ائتلاف بازمانده روبان نارنجی می‌پیوندد، گروهی که برای به چالش کشیدن تابوهای اجتماعی و فرهنگی که بسیاری از افراد را از گزارش خشونت جنسی در هند بازمی‌دارد، تشکیل شده است. نام گروه از نوارهایی الهام گرفته شده است که کیران در صحنه ابتدایی «کشتن یک ببر» در حال گره زدن به موهایش دیده می‌شود. در فیلم آنها نمادی از معصومیت و جوانی او هستند. امروز آنها به نماد قدرت او تبدیل شده‌اند.

در سراسر جهان، ۷۳۶ میلیون زن، تقریباً از هر سه نفر، یک زن، حداقل یک بار در طول زندگی خود خشونت فیزیکی یا جنسی را تجربه کرده‌اند و هر ۱۰ دقیقه یک زن یا دختر کشته می‌شود. در هند هر ۱۶ دقیقه یک زن مورد تجاوز جنسی قرار می گیرد و ۸۰ درصد از این موارد گزارش نمی‌شود.

تجاوز در ایران: محدودیت‌های قانونی و عدم شفافیت

هیچ برآورد دقیقی از میزان تجاوزهای جنسی در ایران به‌طور سراسری و مداوم وجود ندارد. در سال‌های گذشته چند مطالعه موردی و محلی در این باره صورت گرفته اما نمی‌توان آن را به کل کشور تعمیم داد. قانون خانواده نیز ایرادهایی دارد و تجاوز به گستردگی آنچه در کشورهای غربی محسوب می‌شود در قانون اساسی در نظر گرفته نشده است. سعید مدنی، جامعه‌شناسی که اکنون برای سومین بار از دی ۱۴۰۱ در زندان به سر می‌برد در مصاحبه‌ای که سال ۱۳۹۹ با سایت عصر ایران داشت درباره معضل قانونی و فرهنگی تجاوز جنسی در ایران گفت:

به گفته سعید مدنی حدود بیش از ۸۰ درصد از تجاوزها گزارش نمی‌شوند و بیشترین آمار گزارش‌شده مربوط به استان تهران است، با حدود ۱۶۵۰ مورد جرم جنسی در سال. 

قوانین ایران در زمینه روابط زناشویی، مرد را در موقعیت برتری قرار می‌دهد و پدیده‌ای به نام تجاوز در روابط زناشویی را به رسمیت نمی‌شناسد. تنها در موارد معدودی که زن بر اثر تجاوز همسر دچار آسیب جدی جسمی شود، می‌تواند شکایت کند. بنابر این با توجه به عدم گزارش‌دهی بسیاری از موارد و محدودیت‌های قانونی، ارائه تصویر دقیقی از وضعیت تجاوز به زنان در ایران دشوار است.​ همزمان وجود جریان‌های اسلامی افراطی در ایران، راه را برای کنشگری سراسری فعالان حوزه زنان درباره خشونت جنسی و آگاهی‌بخشی و توانمندسازی مسدود می‌کنند.