استراتژی تهران در برابر ترامپ: حاضری هزینه «جنگ تمام‌عیار» را بپردازی؟

تنش لفظی میان ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی به سطحی بی‌سابقه رسیده است. شامگاه دوشنبه ۱۱ فروردین / ۳۱ مارس در حالی که مقام‌های جمهوری اسلامی ابتکارشان برای تقابل با ترامپ را به سطح «تهدید ساخت بمب اتم» رساندند، رئیس‌جمهوری آمریکا هم موضوع حملات حوثی‌های یمن را بهانه کرد و برای سومین بار در ۲۴ ساعت و این بار در شبکه اجتماعی ایکس و تروث سوشال از اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی نوشت.

ترامپ در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که دو هفته بمباران مواضع حوثی‌ها به آن‌ها ضربات سختی وارد کرده است و این حملات تا زمانی که دریای سرخ امن شود و امنیت کشتیرانی برقرار شود ادامه خواهد یافت. پایان این پیام اما حاوی تهدید مستقیم ایران بود:

ترامپ چند ساعت پیش از آن ترامپ در گفت‌وگویی تلفنی با شبکه خبری NBC، ایران را تهدید به بمباران کرده بود: «اگر توافقی صورت نگیرد، بمبارانی رخ خواهد داد که تاکنون مشابهش را ندیده‌اند.»

بعد برای محکم‌کاری، در جمع خبرنگاران هم همین تهدید را تکرار کرد.

جمهوری اسلامی در تهران و نیویورک تلاش کرد ابتکاری به خرج دهد و به تهدید بمباران پاسخ دهد. به جز سخنرانی کم‌رمق علی خامنه‌ای در خطبه‌های نماز عید فطر که از پاسخ متقابل در صورت «شرارت» طرف مقابل گفت و خطر واقعی را شورش‌های مردمی در داخل دانست، یک نامه هم به سازمان ملل تسلیم شد.

امیر سعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل، روز دوشنبه شکایتی رسمی به شورای امنیت سازمان ملل ارائه داد و اظهارات اخیر دونالد ترامپ، را «بی‌پروایانه، جنگ‌طلبانه و نقض آشکار قوانین بین‌المللی و منشور سازمان ملل» خواند.

در این نامه هشدار خامنه‌ای به زبان دیگری تکرار شده بود:

بالا بردن بهای حمله به ایران

در تهران اما سطح ابتکارات جمهوری اسلامی که در روزهای گذشته محدود به تهدید حمله به پایگاه‌های آمریکا در منطقه و رونمایی‌های چندباره از شهرهای موشکی بود به سطح «شاید بمب اتم ساختیم» ارتقا یافت.

مأموریت این افزایش سطح تهدید را علی لاریجانی بر عهده گرفت. مشاور علی خامنه‌ای و رئیس سابق مجلس شورای اسلامی.

مسیری که لاریجانی برای بیان موضع جمهوری اسلامی طی کرد دو بخش اصلی داشت: بخش اول چشمک اقتصادی به ترامپ بود و بخش دوم رد فرضیه «امکان‌پذیر بودن گزینه حمله محدود به جمهوری اسلامی».

او در گفت‌وگوی تلویزیونی با صداوسیمای جمهوری اسلامی بر «بیزینس‌من» بودن ترامپ تکیه کرد و از امکان «همکاری اقتصادی» ایران و آمریکا گفت. این شاید زاویه‌ای است که حلقه اطرافیان خامنه‌ای آن را برای رئیس‌جمهوری آمریکا جذاب می‌پندارند. این اظهارات در حالی مطرح شد که تنها یک ماه پس از انعقاد برجام در مرداد سال ۱۳۹۴ و زمانی که رابطه ایران و آمریکا در کم‌تنش‌ترین دوره پس از انقلاب بود، علی خامنه‌ای گفته بود که آمریکا از کیک اقتصادی برجام و ورود شرکت‌های اقتصادی غربی، سهمی نخواهد برد:

حال به نظر می‌رسد موضع مشاوران رهبر جمهوری اسلامی دست‌کم به صورت تاکتیکی تغییر کرده است. لاریجانی به هزار زبان گفت که آن‌ها تنش با آمریکا را حداقل در شرایط کنونی نمی‌خواهند ولی باید راه عزتمندانه‌ای برای توافق وجود داشته باشد تا معامله‌ای شیرین سر بگیرد.

مسیر دومی که لاریجانی پیمود، ارسال پیامی مشخص به ترامپ بود که اگر گمان می‌کنی با حمله محدود، ماجرای جمهوری اسلامی به پایان می‌رسد و خیلی ساده با آن دور افتخار می‌زنی، از این خبر ها نیست. خط بطلان کشیدن بر گزینه «حمله محدود» و اعلام اراده جمهوری اسلامی برای مقابله مؤثر و لاجرم کشاندن پای آمریکا به «حمله تمام عیار» در قلب مسیر دوم لاریجانی بود.

او به همین دلیل به سراغ «بمب اتمی ساختن پس از حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای» رفت. نه با این نیت که استراتژی‌های روز بعد از حمله را توضیح دهد بلکه با این هدف که به ترامپ بگوید: آیا برای پرداخت هزینه جنگ تمام‌عیار آماده‌ای؟ چون خبری از زدن و رفتن و به امید شورش عمومی نشستن نیست.   

لاریجانی چنین گفت:

دولت ترامپ در روزهای گذشته حضور نظامی‌اش را در خاورمیانه به شکل کم‌سابقه‌ای افزایش داده است. بمب‌افکن‌های رادارگریز  بی‌ــ۲ به اقیانوس هند و حدود پنج هزار کیلومتری ایران منتقل شده‌اند. همه چیز برای قمار نهایی آماده است. هر دو طرف اراده دیگری را به چالش می‌کشند و مشخص نیست که تنش بزرگ به جنگ بزرگ منجر می‌شود یا معامله بزرگ.