پارلمان اروپا خواستار توقف اعدام‌ها، آزادی زندانیان سیاسی و پایان سرکوب اقلیت‌ها در ایران شد

پارلمان اروپا ۴ آوریل ۲۰۲۵ با تصویب یک قطعنامه فوری، نگرانی عمیق خود را نسبت به تشدید سرکوب و وخامت وضعیت حقوق بشر در ایران ابراز داشت و خواستار توقف فوری اعدام‌ها، آزادی زندانیان سیاسی و پایان آزار اقلیت‌های مذهبی و قومی از جمله بهائیان، کردها، بلوچ‌ها و مسیحیان شد.

این سومین قطعنامه فوری پارلمان اروپا درباره ایران در پنج ماه گذشته است که در آن صراحتاً اعدام‌ها، بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و فشارهای فزاینده علیه فعالان مدنی، زنان، روزنامه‌نگاران و اقلیت‌ها محکوم شده است. پارلمان اروپا اعلام کرده است که ایران بالاترین نرخ اعدام نسبت به جمعیت را در جهان دارد و در سال ۲۰۲۴ دست‌کم ۹۷۵ نفر در این کشور اعدام شده‌اند – آماری که بالاترین میزان طی دو دهه اخیر به شمار می‌رود. پارلمان اروپا هشدار داده است که پس از آغاز خیزش «زن، زندگی، آزادی» در سال ۲۰۲۲، حکومت ایران موج جدیدی از سرکوب و اعدام را آغاز کرده که مخالفان سیاسی، زنان، روزنامه‌نگاران و اقلیت‌هایی چون بهاییان، مسیحیان، کردها و بلوچ‌ها را به‌طور سیستماتیک هدف قرار داده است.

محکومیت اعدام فعالان و مدافعان حقوق بشر

در این قطعنامه، وضعیت دو زندانی سیاسی، بهروز احسانی و مهدی حسنی، که در نوامبر ۲۰۲۲ بازداشت و به اعدام محکوم شده‌اند، به عنوان نمونه‌ای از محاکمه‌های ناعادلانه و رفتار غیرانسانی برجسته شده است.

در متن قطعنامه، به پرونده‌های خاصی از زندانیان سیاسی و مدافعان حقوق بشر اشاره شده که نماد وضعیت نگران‌کننده در ایران تلقی می‌شوند. بهروز احسانی و مهدی حسنی، پس از شکنجه و حبس انفرادی طولانی به اتهام‌هایی چون به اتهام‌هایی چون «محاربه» و «فساد فی‌الارض» به اعدام محکوم شده‌اند. پارلمان اروپا روند قضایی این دو را ناعادلانه و غیرانسانی خوانده و خواستار لغو فوری احکام آنان شده است.

پارلمان اروپا همچنین خواستار آزادی تمام افرادی شده است که صرفاً به دلیل فعالیت سیاسی یا عقیدتی در صف اعدام قرار دارند.

تمرکز ویژه بر وضعیت مهوش ثابت، نماد مقاومت مدنی

یکی از نکته‌های برجسته این قطعنامه، تأکید ویژه بر پرونده مهوش ثابت، زندانی عقیدتی بهائی ۷۲ ساله است. مهوش ثابت یکی از اعضای گروه «یاران ایران» و از نمادهای مقاومت مسالمت‌آمیز در برابر سرکوب مذهبی در ایران است که در مجموع بیش از ۱۳ سال را در زندان گذرانده است.

پارلمان اروپا با اشاره به وضعیت وخیم جسمی و سابقه عمل قلب باز وی، خواستار آزادی فوری و بی‌قید و شرط او شده است. در جریان مذاکرات این قطعنامه، هلموت برندشتاتر، نماینده پارلمان از اتریش، با قرائت شعری از خانم ثابت، او را «نویسنده‌ای دلیر» خواند که صرفاً به‌خاطر باور به آیین بهائی تحت شکنجه و حبس قرار گرفته است. مهوش ثابت در سال ۱۳۹۶ از سوی انجمن بین‌المللی قلم (PEN) لقب «نویسنده دلیر» را دریافت کرد.

سرکوب سیستماتیک بهائیان و اقلیت‌ها

در ادامه این قطعنامه، پارلمان اروپا سرکوب بهائیان را که با بازداشت‌های خودسرانه، محرومیت از حقوق آموزشی و اجتماعی و احکام سنگین زندان روبه‌رو هستند، به‌شدت محکوم کرده است. به‌ویژه اشاره شده که در مهرماه، ده زن بهائی در اصفهان صرفاً به‌دلیل برگزاری کلاس‌های زبان، هنر و یوگا، به مجموعاً ۹۰ سال زندان محکوم شده‌اند.

به گفته‌ی راشل بیانی، نماینده جامعه جهانی بهائی در بروکسل، پرونده مهوش ثابت بازتاب ده‌ها زندانی بهائی دیگر در ایران است و پارلمان اروپا با این قطعنامه، بار دیگر بر تعهد خود نسبت به پایان دادن به تبعیض هدفمند علیه بهائیان تأکید کرده است.

خواست‌های مشخص پارلمان اروپا از ایران و دولت‌های اروپایی

در قطعنامه اخیر، پارلمان اروپا به صورت مشخص خواستار اقدام‌های زیر شده است:

پارلمان اروپا علاوه بر تأکید بر آزادی زندانیان سیاسی، به‌طور مشخص خواستار آزادی فوری و بی‌قید و شرط شهروندان اتحادیه اروپا، از جمله سسیل کولر، ژاک پاریس و احمدرضا جلالی شده و استفاده ایران از «دیپلماسی گروگان‌گیری» را به شدت محکوم کرده است. نمایندگان پارلمان اروپا از شورای اتحادیه خواسته‌اند تا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دهد و روند شناسایی و تحریم مقام‌های جمهوری اسلامی مسئول نقض حقوق بشر را ادامه دهد. همچنین، این قطعنامه بر ضرورت دسترسی بدون مانع گزارشگر ویژه سازمان ملل و هیئت حقیقت‌یاب به داخل ایران تأکید کرده است.

در بخش دیگری از قطعنامه، پارلمان اروپا از کمیسیون اروپا و کشورهای عضو خواسته است تا حمایت‌های مالی و فنی خود از جامعه مدنی ایران را گسترش دهند، به‌ویژه در زمینه‌های مرتبط با حقوق بشر، آزادی بیان و حمایت از فعالان مستقل. نکته کلیدی در این قطعنامه، درخواست از شورای اتحادیه و دولت‌های عضو است که هرگونه بهبود در روابط با ایران را مشروط به لغو مجازات اعدام، آزادی زندانیان سیاسی و احترام به حقوق شهروندان اروپایی کنند.

این قطعنامه قرار است به شورای اتحادیه اروپا، کمیسیون اروپا، معاون رئیس و مسئول سیاست خارجی اتحادیه، مجلس شورای اسلامی ایران و رهبر جمهوری اسلامی ایران ارسال شود.