گفت‌وگوی پوتین و بایدن بر سر بحران اوکراین: احتمال وضع تحریم‌های سنگین اقتصادی علیه مسکو

به فاصله اندکی پیش از گفت‌وگوی ویدیویی جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه که بعدازظهر سه‌شنبه ۷ دسامبر/۱۶ آذر انجام می‌شود، چند مقام ایالات متحده اعلام کردند بایدن قرار است در این دیدار روسیه را به اعمال سنگین‌ترین تحریم‌های اقتصادی تهدید کند.

مقام‌های آمریکایی سه‌شنبه به خبرگزاری رویترز گفتند قرار است جو بایدن به پوتین اعلام کند در صورت حمله روسیه به اوکراین، مسکو با تحریم‌های اقتصادی کم‌‌سابقه مواجه خواهد شد.

یک مقام ارشد دولت بایدن در این‌باره به رویترز گفته است که تیم بایدن مجموعه‌ای از مجازات‌های اقتصادی را تعیین کرده است که در صورت تهاجم روسیه علیه این کشور اعمال خواهد شد. یک منبع آگاه نیز گفته که این تیم تحریم پوتین و حلقه اطرافیان نزدیکش را نیز بررسی کرده اما تصمیمی در این‌باره گرفته نشده است. برمبنای گزارش منابع دولتی، تحریم‌های ایالات متحده، بزرگ‌ترین بانک‌های روسیه و توانایی مسکو برای تبدیل روبل به دلار و سایر ارزها را هدف قرار خواهد داد.

طبق گزارش شبکه سی‌ان‌ان ایالات متحده ممکن است در اقدامی افراطی، ارتباط روسیه را با سیستم پرداخت بین‌المللی سوئیفت که توسط بانک‌های سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد، قطع کند.

بلومبرگ هم گزارش داده که ایالات متحده و متحدان اروپایی در حال بررسی تحریم «صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه» (the Russian Direct Investment Fund) هستند. بلومبرگ به نقل از منابع آگاه افزود: ایالات متحده همچنین می تواند توانایی سرمایه‌گذاران برای خرید بدهی‌های روسیه در بازار ثانویه را محدود کند.

به‌رغم این گزارش‌ها اما قیمت روبل روسیه روز سه‌شنبه در مقابل دلار بالاتر رفت.

روسیه در هفته‌های گذشته بیش از ۹۴ هزار سرباز خود را به نزدیکی مرزهای اوکراین گسیل کرده است. الکسی رزنیکوف، وزیر دفاع اوکراین روز جمعه با استناد به گزارش‌های اطلاعاتی گفت که مسکو احتمالا در حال برنامه‌ریزی برای یک حمله نظامی گسترده، در پایان ژانویه ۲۰۲۲ است. مقام‌های ایالات متحده هم گفته‌اند که به نتایج مشابهی رسیده‌اند. ناتو نیز روسیه را به طرح‌ریزی برای حمله نظامی به اوکراین متهم کرده است.  

کرملین اما این گزارش‌ها را رد کرده و می‌گوید آرایش نیروهایش کاملاً دفاعی است. روسیه در عین‌حال کیف را به اعزام نیروی نظامی به مناطق شرقی متهم کرده است؛ جایی که جدایی طلبان مورد حمایت روسیه بخش بزرگی از خاک اوکراین را کنترل می‌کنند. کرملین از اوکراین خواسته ضمانت بدهد که برای بازپس‌گیری مناطقی که به‌دست جدایی طلبان مورد حمایت روسیه افتاده است، به زور متوسل نخواهد شد.

ایالات متحده از هر دو کشور خواسته است تا به مجموعه‌ای از توافق‌های امضا شده در سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ بازگردند که برای پایان دادن به جنگ جدایی‌طلبان روس‌‌زبان در شرق اوکراین مطرح شده بود.

بایدن که از ماه ژوئیه تاکنون با پوتین گفت‌وگوی مستقیمی نداشته، روز دوشنبه به صورت جداگانه با امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، ماریو دراگی نخست وزیر ایتالیا و بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا در مورد طرح‌ تحریم‌ها علیه روسیه و دستیابی به موضعی محکم در حمایت از تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین مشورت کرد.

به‌دنبال این رایزنی‌ها کاخ سفید اعلام کرد متحدان اروپایی ایالات متحده از روسیه خواسته‌اند تنش‌ها را کاهش دهد و راه دیپلماسی را در پیش بگیرد.دولت ایالات متحده همچنین از مشورت با متحدان ناتو و شرکای خود در اتحادیه اروپا برای اتخاذ «رویکردی هماهنگ و جامع» خبر داد.

افزایش تنش‌ها

از سوی مقابل دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در مسکو روز سه‌شنبه گفت که گفت‌وگوی رهبران روسیه و ایالات متحده بر آنچه روسیه گسترش خزنده ناتو به سمت مرزهای خود می‌خواند و همچنین تضمین‌های امنیتی بلندمدت برای روسیه، متمرکز خواهد بود.

پوتین پیشتر اعلام کرده خواهان تضمین‌های الزام‌آور قانونی برای ممانعت از پیشروی ناتو به شرق روسیه و همچنین عدم استقرار انواع خاصی از تسلیحات در کشورهای نزدیک به روسیه از جمله اوکراین است.

پسکوف به خبرنگاران گفت:

استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که دیدار بایدن و پوتین «با توجه به شرایط فعلی و آنچه که در بسیاری از نقاط جهان می‌بینیم، اهمیت زیادی دارد».

در هفته‌های گذشته تنش‌های بین المللی بر سر اوکراین و منطقه دریای سیاه افزایش یافته است. وزارت دفاع روسیه روز جمعه اعلام کرد که جت‌های جنگنده این کشور دو هواپیمای جاسوسی ارتش ایالات متحده را بر فراز دریای سیاه اسکورت کرده اند.

روز دوشنبه هم ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، با روسای دفاعی ناتو درباره «تحولات امنیتی مهم در سراسر اروپا» دیدار و گفت‌وگو کرد.