کنفرانس امنیتی مونیخ: گفت‌وگو درباره روسیه بدون روسیه

در میانه بحران اوکراین، کنفرانس امنیتی مونیخ جمعه ۱۸ فوریه/ ۲۹ بهمن آغاز می‌شود.  اولاف شولتس، صدر اعظم آلمان، کاملا هریس، معاون رئیس‌جمهوری ایالات متحده، و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین در این کنفرانس حضور دارند. از سوی دیگر، روسیه برای اولین بار در طی ۳۰ سال گذشته با هیات رسمی در مهم‌ترین کنفرانس امنیتی جهان حضور ندارد.

در سال‌های اخیر هرگز وضع امنیتی اروپا با توجه به بحران اوکراین تا این حد متزلزل و پرتنش نبوده است. نشانه‌هایی از تنش‌زدایی که بعد از سفر صدراعظم آلمان به مسکو و دیدار و گفت‌وگو با رئیس جمهوری روسیه مشاهده شده بود، به سرعت از بین رفت و احتمال حمله روسیه به اوکراین مجدداً مطرح شده است.   

روسیه اعلام کرده است که بخشی از نیروهای خود در مرزهای شرقی اوکراین را به پادگان‌ها بازمی‌‌گرداند، در همان حال جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا نسبت به حمله روسیه به اوکراین در «طی چند روز آینده» هشدار داده است.

بلینکن روی صحنه مونیخ

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در نشست شورای امنیت سازمان ملل که شامگاه پنجشنبه برگزار شد گمانه‌زنی‌هایی را درباره چگونگی حمله روسیه به اوکراین در قالب چند سناریوی محتمل مطرح کرد. بلینکن گفت: موضوعاتی مانند «حمله تروریستی ساختگی در روسیه، کشف گورهای دسته‌جمعی یا حمله شیمیایی» ممکن است از بهانه‌هایی باشند که روسیه به عنوان دلیل حمله به اوکراین مطرح کند. بلینکن گفت به این بهانه‌ها روسیه «به شکل نمایشی» خواستار برگزاری جلسه اضطراری شورای امنیت خواهد شد. سپس بنا به سناریویی که بلینکن مطرح کرد، بمباران و حملات موشکی روسیه علیه اهدافی در اوکراین آغاز می‌شود.

انتظار می‌رود بلینکن امروز وارد مونیخ شود و با آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان روی صحنه نشست امنیتی مونیخ درباره بحران اوکراین به بحث و گفت‌وگو بپردازد. شولتس، زلنسکی و هریس فردا صحبت می‌کنند. علاوه بر این، قرار است  وزیران خارجه قدرت‌های اقتصادی نزدیک به غرب در مورد بحران اوکراین به یک اجماع کلی دست بیابند. آلمان ریاست گروه هفت (G7)  را بر عهده دارد که شامل ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، کانادا و ژاپن نیز می‌شود.

غیبت روسیه

 ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو و سران اتحادیه اروپا نیز در مونیخ حضور دارند. روسیه که تا پیش از این پای ثابت کنفرانس امنیتی مونیخ بود این‌بار غایب است. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه درباره دلایل غیبت مسکو گفت:

در سال‌های گذشته، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، یکی از مهم‌ترین مهمانان ولفگانگ ایشینگر، دیپلمات کهنه‌کار و رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ بوده است. لاوروف همچنان هر روز بر تمایل خود برای گفت‌وگو با ایالات متحده آمریکا، ناتو و سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE)  تاکید می کند، اما این گفت‌وگوها فعلا کتباً به شکل مکاتباتی بین طرفین انجام می‌شود.   

 سخنرانی تاریخی پوتین

پانرده سال پیش ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه یک سخنرانی تاریخی در کنفرانس امنیتی مونیخ انجام داد. رئیس جمهوری روسیه در آن زمان به ناتو و ایالات متحده در مورد گسترش بی‌رویه سازمان پیمان آتلانتیک شمالی تا مرزهای روسیه هشدار داد. پوتین در فوریه ۲۰۰۷ گفته بود:

خبرگزاری آلمان می‌نویسد رسانه‌های روسیه سخنرانی پوتین را مجددا به طور گسترده بازتاب می‌دهند و در پیش‌زمینه تصاویری از عقب‌نشینی آمریکا و نیروهای ناتو از افغانستان پخش می‌کنند.

سایر موضوعات تحت تأثیر بحران اوکراین

علاوه بر بحران اوکراین، موضوعات دیگری نیز در مونیخ مورد بحث قرار خواهد گرفت. با این حال باید گفت حتی مسائل واقعاً بزرگ زمانه ما، مسائلی مانند تغییرات اقلیمی، تهدیدات سایبری و رقابت بین نظام‌های دموکراتیک و خودکامه در جهان تحت تأثیر بحران اوکراین قرار دارد.   

 کنفرانس امنیتی مونیخ را آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل افتتاح می‌کند. در مجموع ۳۰ رئیس دولت و بیش از ۸۰ وزیر در مهمترین نشست امنیتی جهان شرکت دارند.   

 حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران صبح جمعه برای حضور در ۵٨امین نشست کنفرانس امنیتی مونیخ، تهران را به مقصد مونیخ ترک کرد.