سازمان ملل: جهان در مسیر گرمایش «جهنمی» سه درجه سانتی‌گراد
برای چند ساعت، جهان از آستانه ۲ درجه عبور کرد
سازمان ملل گزارش داد که در ایده‌آل‌ترین شکل ممکن و برابر داده‌های موجود، تنها ۱۴ درصد احتمال دارد که بتوانیم گرمایش را در آستانه ۱٬۵ درجه سانتی‌گراد متوقف کنیم. برای نخستین مرتبه، جمعه گذشته و برای چند ساعت، تمدن بشر شاهد رسیدن به آستانه ۲ درجه سانتی‌گراد بود.
مصطفی رضیئی
سازمان ملل در حالی نسبت به گرمایش «جهنمی» پایان این قرن میلادی با گذر از آستانه ۳ درجه سانتی‌گراد هشدار داد که سیل هم‌اکنون نماد تغییرات اقلیمی ایران است.
سازمان ملل جوجه‌ها را در آخر پاییز شمرد و دوباره اعلام کرد که دخل با خرج نمی‌خواند و اوضاع خراب است.
این سازمان پس از بررسی برنامه حکومت‌های جهان برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای گفت حتی اگر این برنامه‌ها به‌طور کامل اجرا شوند، همچنان در مسیر گرمایشی فراتر از آستانه ۳ درجه سانتی‌گراد هستیم.
«گزارش تفاوت در تولید گازهای گلخانه‌ای» از ۲۰۱۰ میلادی، هر سال از سوی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد منتشر می‌شود. هدف این گزارش‌های سالانه، بررسی جهان در تولید و انباشت گازهای گلخانه‌ای در اتمسفر زمین است با توجه به این مسئله که بتوان گرمایش زمین را کمتر از ۲ درجه سانتی‌گراد و برابر «پیمان پاریس»، در آستانه ۱٬۵ درجه سانتی‌گراد متوقف کرد. همزمان با انتشار گزارش امسال، سازمان ملل گفت هم‌اکنون زمین شاهد ۱٬۴ درجه سانتی‌گراد گرمایش در مقایسه با پیش از آغاز عصر صنعتی شدن تمدن بشر است.
این گزارش هر سال در آستانه گفت‌وگوهای اقلیمی حکومت‌های جهان منتشر می‌شود. اجلاس امسال معروف به کاپ۲۸ (Cop28) در شهر دبی امارات متحده عربی در روزهای ۹ آذر برابر با ۳۰ نوامبر تا ۲۱ آذر برابر با ۱۲ نوامبر برگزار خواهد شد.
امسال سازمان ملل گفت اگر تمام برنامه‌های دولت‌های جهان را با هم جمع بزنید، تنها شاهد یک‌دهم درجه سانتی‌گراد کاهش گرمایش زمین در آستانه ۳ درجه سانتی‌گراد خواهید بود. اگر برنامه‌های تمام حکومت‌های جهان با این درخواست که هزینه‌هایشان از سوی کشورهای ثروتمندتر پرداخت شود با هم جمع زده شود، و با احتمال تامین بودجه و اجرای کامل آن‌ها، باز هم گرمایش زمین در پایان این قرن میلادی در حدود ۲٬۵ درجه سانتی‌گراد باقی خواهند ماند.
گذر کوتاه‌مدت از آستانه ۲ درجه چه به‌همراه آورده است
پیش‌تر، در جهانی متعادل‌تر و در گذر فصل پاییز، میانگین دمای کشورهای جهان پایین می‌آمد. امسال چنین اتفاقی نیافتاد. مهر به آبان و آبان به آذر رسید، در حالی که هر ماه رکوردهای دمایی در گوشه و کنار جهان شکسته می‌شود. یک مثال آن تنها چند روز پیش از شروع کاپ۲۸ دبی رخ داد، هنگامی‌که در گذر جمعه و شنبه گذشته، برای چند ساعت نیم‌کره شمالی زمین شاهد عبور از آستانه ۲ درجه سانتی‌گراد بود.
در ایران و پس از ماه‌های گرم و لبریز از آلودگی هوای بهار، تابستان و پاییز و امتداد خشکسالی در کنار موج‌های گرما، حالا نوبت به سیل‌های مهلک رسیده است. از گوشه و کنار کشور، به‌خصوص مناطق شمالی و شرقی، هشدارهای قرمز است که توسط دولت منتشر می‌شود. در اهواز و شهرهای مازندران و گیلان، حجم چند ماه بارندگی در تنها در فاصله چند ساعت بر زمین می‌ریزد. نتیجه این بارش‌های شدید سیلاب‌هایی هستند که زندگی مردم محلی را مختل می‌کنند.
جنگل‌سوزی از کانادا و آمریکا در نیم‌کره شمالی تا روسیه و مالزی ادامه دارد و با ورود بهار به نیم‌کره جنوبی، از استرالیا تا مناطق مرکزی و جنوبی آفریقا تا آمریکای جنوبی، کشورهای دیگر نیز شاهد رشد آتش‌سوزی در منابع طبیعی هستند. نگاه‌های دانشمندان اقلیمی بیشتر از همه جنگل‌های آمازون خیره است که امسال نیز شاید دوباره به‌طور تکان‌دهنده‌ای بسوزند.
برابر تازه‌ترین گزارش «تفاوت در تولید گازهای گلخانه‌ای» سازمان ملل، اگر بخواهیم در ۲۰۳۰ میلادی برابر آستانه ۲ درجه سانتی‌گراد کار و زندگی کنیم، باید ۱۴ میلیارد تن گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید کنیم. برای هدف ۱٬۵ درجه سانتی‌گراد، این تفاوت ۲۲ میلیارد تن خواهد بود.
یعنی اگر تمام تمدن بشری را یک کارگاه تولید گازهای گلخانه‌ای در نظر بگیرید، در ۲۰۳۰ میلادی برای مهار گرمایش زمین در آستانه ۲ درجه، باید ۲۸ درصد کمتر از امروز گازهای گلخانه‌ای تولید کنیم. برای آستانه ۱٬۵ درجه سانتی‌گراد، این کاهش، بایستی ۴۲ درصد باشد.
سازمان ملل می‌گوید در ایده‌آل‌ترین شکل ممکن و برابر داده‌های موجود، تنها ۱۴ درصد احتمال دارد که بتوانیم گرمایش را در آستانه ۱٬۵ درجه سانتی‌گراد متوقف کنیم.
این هشدار سازمان ملل تازه نیست و در نسخه ۲۰۱۶ این گزارش، این سازمان نسبت به این هشدار داده بود که بشر در مسیر رسیدن به آستانه ۳٬۴ درجه سانتی‌گراد در ۲۱۰۰ میلادی است. سال ۲۰۲۳ میلادی در مسیر آن است که به گرم‌ترین سال تاریخ بشریت در ۱۲۵هزار سال اخیر بدل گردد.
نابرابری اقلیمی: ثروتمندترین انسان‌های زمین بانی گرمایش کنونی‌اند
در نگاه تاریخی به دو قرن اخیر، کشورهای ثروتمندتر شمال، عمده تولید گازهای گلخانه‌ای زمین را ایجاد می‌کنند. بااین‌حال، عمده این گازها پس از پایان جنگ جهانی دوم در اتمسفر زمین انباشته شده‌اند. برای مثال، در بررسی گاردین، نیمی از گازهای گلخانه‌ای زمین را تاکنون ۱۰ درصد ثروتمندتر مردمان زمین تولید کرده‌اند. در این بررسی، افرادی که سالانه بیش از ۴۰هزار دلار درآمد دارند، در این ۱۰ درصد ثروتمندتر جای می‌گیرند.
تولید گازهای گلخانه‌ای این ۱۰ درصد، ۴۰ برابر ۱۰ درصد فقیرتر مردم جهان است. موسسه آکسفام هم در آستانه کاپ۲۸ اعلام کرد که یک‌درصدی‌های ابرثروتمند، بیشتر از ۶۶ درصد جمعیتِ جهان گاز گلخانه‌ای تولید می‌کنند.
نظرها
نظری وجود ندارد.