چهره‌ها: سنور

هنر من از زندگی‌ام سرچشمه می‌گیرد و به زندگی‌ام تبدیل می شود. نقاشی برایم نیازی است فراتر از کار. کلیت این روندِ جاری، تلاش برای شناور ماندن در جریان آنی کوبندهٔ هستی است که آن را از کانال بدن زنانه‌ام تجربه می‌کنم. در این جریان و در این سفر، به کشف تکنیک‌های جدید و جهت‌های نو می‌رسم و با پرسش‌هایی مواجه می‌شوم که پاسخ آن‌ها از کلمات بیرون می‌زند. هیچ‌وقت یک نقاشی را تمام نمی‌کنم. در یک نقطه و بدون فکر کردن، قلم‌مو را بر می‌دارم، در شیشه‌ای از ارواح فرو می‌برم و پس از یک ساعت یا یک روز یا یک سیگار، یک بوم خالی سفید را پهن می‌کنم و از نو شروع می کنم.

(از وبسایت هنرمند) 

از ده دوازده سال پیش شروع کردم به روزانه و مستمر نقاشی کردن. نقاشی به شکلی که الان در زندگیم هست، از ۲۰۱۳ شروع شد.

شاید از وقتی که دیدم با تمام کردن یک نقاشی سراغ بعدی می‌روم! وقتی بر اساس دغدغه و دلمشغولی‌ای که داری عملی را به طور مستمر و مصرانه انجام می‌دهی، حتما جدی‌ست. در مورد من، این عمل مستمر و ممتد حداقل در ده سال اخیر نقاشی کردن بوده است.... خودم را در مسیر می‌بینم و خواهم دید: مسیر زندگی در تعامل با هر چیزی که من را می‌سازد. هیچ وقت نسبتم با نقاشی، نسبت یک کار و یک کارآموز نبوده؛ یعنی نقاش بودن مثل تصویر دوری از یک مسلک نبود که برای شدن آن، مسیری را طی کنم. درهم‌بافته‌ست با زندگی‌ام. برای ابراز تجربه‌های تلخ و سخت بیرونی که منجر به مواجهه با کیفیت‌های شدید درونی شده، برای تاب‌آوری هر آنچه که شد، و مخصوصاً لمس و فهم هرآنچه که در درون تجربه می‌کردم و می‌کنم، برای مطالعه‌ی جهان شخصی و ارتباط بدنمندش با جهان کلان‌تر و غیرشخصی، به ادبیات و نقاشی به مثابه شکلی از زندگی مایل شدم.

تا اینجای زندگیم، در جغرافیای محدودی در حرکت و ساکن بوده‌ام. بسته به حس فشار و محدودیتی که به عنوان یک زن تجربه کرده‌ام در هر اپیزود زندگی‌ام درگیر پس زدن یک تهدید، فشار، اجبار، یا محدودیت از روی زندگی و وجودم بوده‌ام. به ندرت سفر کرده‌ام، معمولا رفته‌ام و ساکن شده‌ام. استعداد خوبی هم در تحمل انزوا دارم. تغییر مکان (از شهری به شهری) به کندی رویم تاثیر گذاشته. به طرز بی‌رویه‌ای دنیای ذهنی‌ام غلبه می‌کند. البته منظورم در رویکردم به زندگی‌ست. تغییر شکل زندگی، مثلا برگشتن به زندگی روستایی، شاید تغییر اساسی‌تری باشد برایم.» او در ادامه، به مفهوم و تعبیر خارج از ایران فکر می‌کند و می‌گوید: «احتمالا اسمش مهاجرت است، برای خودم همیشه "رفتن از" جایی بوده که باعث حرکتم شده، نه "رفتن به" جایی یا شهری. همیشه وقتی زندگی در جایی عملا به بن‌بست خورده، رفته‌ام.

 به ما نگاه می‌کنند. دقیق‌تر، به خلأیی که در ماست، در چشممان.

فکر می‌کنم یک جور پرهیزکاری، و برای اجتناب از روایت کردن باشد.گاهی نامیدن می‌تواند بخشی از پروسه تولید یعنی جزئی از اثر باشد و گاهی فقط از اثر دست می‌کشی و نام می‌دهی تا بتوانی صدایش کنی؛ مثلا کلاه آبی، زن و گربه.

گاهی می‌ایستم مقابل بوم و ایده را احضار می‌کنم.... شاید وقتی می‌گویم ایده بیشتر منظورم جرقه‌ی یک وضعیت است. و اینجاست که باید از احضار صحبت می‌کردم. شاید بهتر باشد بگویم جستجو. من می‌گردم دنبال بدنی حاضر در وضعیت ممکن. و این وضعیت است که مقدار بدن را برایم تعیین می‌کند. به همین خاطر است که فکر می‌کنم واژه‌ٔ خلقت برای نقاشی نابجاست. چون درواقع بدن است که تصور هر وضعیتی را ممکن می‌کند. وقتی می‌گویم فیگور لزوماً به بدن اشاره نمی‌کنم. یک صندلی هم می‌تواند فیگور باشد. اما علاقه و توجه من معطوف به زن و بدنش است. به این معناست که ایده مدام وجود دارد. اگر تصور شما از ایده، یک تابلوی نسبتاً تمام‌شده در ذهن است، باید بگویم هرگز ایده‌ای ندارم یا حداقل به‌ندرت پیش می‌آید که داشته باشم.

(گفتگو با سایت بیدارزنی، دی۹۹)

چه در نقاشی و چه در ادبیات کسانی هستند که با آن‌ها احساس دوستی و خویشاوندی عمیق می‌کنم، به این معنا تأثیری که می‌گیرم احتمالا بیشتر درونی و مربوط به جهان‌بینی‌ام باشد تا تأثیری مستقیم روی کارهایم. معمولا تحت تأثیر دنیای ذهنی‌ای قرار می‌گیرم که منجر به تولید فلان اثر یا آثار از یک مولف یا نقاش می‌شود. شاید از بیرون بازشناختنی باشد، برای خودم نه، چون تأثیر، تدریجی و درونی‌ست.

گاهی به‌شدت منفعل می‌شوم و گاهی هم‌زمان روی چند تابلو کار می‌کنم. ولی ما درنهایت نه با دوره‌ها، بلکه با میانگین‌ها طرفیم و بر این اساس من کم‌کارم. زمان بی‌رحم است و ترسناک. انگار نمی‌شود دلهره‌‌ی زمان را نداشت. همین‌که نادیده‌اش می‌گیری لیز می‌خوری و به خودت که می‌آیی می‌بینی پرت و مچاله شده‌ای و بطالت آزاردهنده‌ای افتاده روی بدنت. و راستش این موضوع ناراحتم می‌کند. در واقع از آنجایی ‌که مبنای تولید هنری نیازی از پیش حی و حاضر برای هیچ دیگری‌ای نیست جز خودِ نقاش، پرکار بودن یک نقاش نمی‌تواند یک فضیلت اخلاقی باشد اما معتقدم کم‌کاری او یک بی‌مسئولیتی تمام‌عیار است. بگذار این‌طور بگویم، نقاشی نکردن من فقدانی ایجاد نمی‌کند، اما نقاشی کردنم عملاً یک مازاد است، یک افزونه.

(گفتگو با سایت بیدارزنی، دی۹۹)

به اطراف نگاه می‌کنم در مه. فکر می‌کنم ده سال بعد هم همین‌جایی ایستاده‌ام که الان؛ بر زمینی لزج و فروکِشنده، با بخاری که تا زانوهام بالا آمده. شاید هم در دهانه‌ی غاری رو به یک شوره‌زار وسیع. مطمئنم دیواره‌های غار پر از نقاشی‌ست.