کارگران نجات‌یافته معدن طبس: برای کارفرما تنها استخراج زغال سنگ اهمیت داشت

با گذشت بیش از پنج روز از حادثه انفجار در معدن معدنجو در نزدیکی طبس و گذشت دو روز از پایان عملیات نجات کارگران، این رویداد همچنان در رسانه‌های ایران مورد بحث است.

خبرگزاری تسنیم جمعه ۶ مهر در گزارشی سخنان چند تن از کارگران نجات‌یافته معدن طبس را منتشر کرده است که گوشه‌ای از شرایط کاری دشوار آن‌ها را نشان می‌دهد.

انفجار معدن زغال‌سنگ شرکت معدنجو حوالی ساعت ۲۱ شنبه‌ شب ۳۱ شهریور ۱۴۰۳، به دلیل تصاعد آنی گاز متان در معدن روی داد که دو بلوک B و C تحت تأثیر قرار گرفتند و ده‌ها کارگر کشته، زخمی و محبوس شدند. براساس آخرین آمار رسمی ۵۰ کارگر در این حادثه جان خود را از دست دادند و ۲۴ نفر مجروح شدند.

حسین کرمی، یکی از کارگران نجات‌یافته، کار در معدن را «بسیار سخت و طاقت‌فرسا» عنوان کرد و گفت «هر روز از ساعت هفت صبح تا یک ظهر و هفت عصر تا یک شب در معدن مشغول به کار بودیم».

کرمی با بیان این‌که «حجم کار در معدن به حدی زیاد بود که متوجه خود حادثه در لحظه نشدیم»، در مورد تجهیزات لازم در معدن گفت:

این کارگر معدن حقوق ماهانه خود را «نزدیک ۱۲ میلیون تومان» اعلام کرد و افزود:

محمد بهمدی، یکی دیگر از کارگرانی که در حادثه معدن معدنجوی طبس دچار گازگرفتگی شد نیز میزان حقوق خود را «حدود ۱۲ میلیون تومان» عنوان کرد و گفت:

محمد بهمدی با اشاره به این‌که دوستان و همکاران خود را در این حادثه از دست داده است، افزود:

او از برخورد مسئولان با این حادثه نیز گفت:

جواد خسرو شیری، از دیگر کارگران معدن طبس هم گفت: «این داغ به این زودی‌ها سرد نمی‌شود و از دل ما بیرون نخواهد رفت».

کاظم فرج‌اللهی، از فعالان کارگری در گفت‌وگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) شمار حوادث کاری معادن ایران در سال‌های اخیر را ۱۲ مورد عنوان کرد و  گفت «بیش از ۶۲ کشته» نتیجه این حوادث بوده که «بیشتر آن‌ها در بستر و با دلایل همانندی رخ داده‌اند».

فرج‌اللهی حلقه زنجیره متصل مرگ کارگران معادن را «بی‌‌تدبیری‌ها و بی‌مسئولیتی‌ها» دانست و گفت: «اظهارات و خبرها نشان می‌دهد که تا چه اندازه جان کارگران بی‌ارزش شده است».

او در این‌باره پرسش‌هایی از این دست را مطرح کرد:

به‌گفته کاظم فرج‌اللهی «حاکمیت قراردادهای موقت کار در تمام کارگاه‌ها و ترس از اخراج یا تمدید نشدن قرارداد‌های کار» و «نبود تشکل‌های مستقل کارگران معدن» در ایران از عواملی هستند که سبب می‌شوند کارگران از هرگونه اعتراض و انتقاد به نقایص موجود یا گزارش کردن این نقایص به بازرسان کار خودداری کنند.

حسن صادقی، معاون دبیرکل نهاد حکومتی خانه کارگر پنج‌شنبه ۵ مهرماه در مراسم یادبود کارگران جان‌باخته حادثه معدن طبس گفت:

صادقی مقصر اصلی حادثه معدن طبس را «عدم نظارت و کنترل» و همچنین «کارفرمای معدن» دانست.

روز پنج‌شنبه ۵ مهر احمد میدری، وزیر کار وعده افزایش حقوق کارگران معادن را داد و گفت:

پیش از این، علی قیاسی، دبیر خانه کارگر اراک گفته بود ۵۲ معدن در طبس وجود دارد و ۱۲ تا ۲۲ میلیون تومان حقوق دریافتی کارگران بابت ۱۲ ساعت کار است.

محمد گلزاری، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت چهاردهم روز جمعه ۶ مهر در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس از عملکرد دولت در حادثه انفجار معدن طبس دفاع کرد و نوشت:

گلزاری افزود وزارتخانه‌های بهداشت، کار، کشور و صنعت، معدن و تعاون (صمت) «پیگیر حقوق کارگران» و «خانواده‌های داغ‌دیده» هستند.

غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه جمهوری اسلامی نیز چهره منتقد به خود گرفت و گفت:

در این زمینه فرشاد اسماعیلی کارشناس حقوق کار معتقد است که در ایران «اساساً نقشه راه و مسیر در اقتصاد معدن نه برای قانون‌گذار نه برای سیاست‌گذار شفاف‌ نیست». او گفت:

اسماعیلی انتظار از وزارت کار را «ارتقای جایگاه بازرسی و ایمنی در وزارت کار» دانست که باید حداقل از نظر ساختاری از یک اداره کل به معاونت تبدیل شود. او همچنین تأکید کرد که کمبود بازرسان و مسائل نیروی انسانی باید رفع شود.