زیر حکم اعدام: از پخشان عزیزی، مدافع حقوق زنان و مددکار اجتماعی چه می‌دانیم؟

بارها در بازجویی به دار می‌کشیدنش. ۱۰ متر به قعر زمین فرو می‌بردنش و باز بیرون می‌آوردند و سرخورده و شکست‌خورده‌ی اجتماعی قلمدادش می‌کردند. حافظه‌ی تاریخی پر از وقوع این حادثه‌ است. از همان کودکی مهر تجزیه‌طلبی و جنس دوم خورده و به‌عنوان شهروند محسوب نگشته بود. ما برای اقتدار مرکزی، کوچکیم، عددی نیستیم ولی برای احکام، سنگین‌ترین و بزرگترین. [...] اولین جنازه‌ای که دیده بود، خدیجه که توسط همسرش و برادرش دستانش گره زده و سوزانده شده بود. عهد کرده بود از دفاع از حقوق زنان دست نکشد. هزاران زن و کودکی که در حمله‌ی داعش، سرِ مردان را جلوی چشمانشان بریدند و به اسارت کشیدند و تجاوز کردند. فرهنگ تجاوزی که بر زن اعمال می‌شود، مادرانی که کودک به سینه‌هایشان، شیرشان خشک شده بود. کودکان پابرهنه‌ای که صدها تن‌شان، سینه بر سینه تخته سنگ‌های شنگال سپردند که در تمامی رسانه‌های جهان منعکس شد. جنایتی علیه بشریت که با نوشتن صدها جلد کتاب نمی توان کلیه زوایای آن را منعکس کرد.

۳۱ تیرماه ۱۴۰۳، پخشان عزیزی، زندان اوین

زنان بند اوین یک‌صدا اعلام می‌کنند: خواهان لغو حکم اعدام پخشان عزیزی هستیم. از تمام مردم می‌خواهیم با زنان زندانی سیاسی عقیدتی هم‌صدا شوید.

از صفحه اینستاگرام نرگس محمدی، گلرخ ایرایی و ناهید تقوی

من از زندان آزاد شدم اما از همان روز در خواب‌های پریشانِ شبانه‌ام پخشان را می‌بینیم که رو به روی میز پینگ‌پنگ مجسمه‌ «مادر» را با دستانش شکل داده است، والیبال بازی می‌کنیم و او برای اولین‌بار مرا با نامِ «شیلر»، همان زن کورد آشنا می‌کند. زنی که قبل از دیدار با پخشان حتی اسمش هم به گوشم نخورده بود و بعدها فهمیدم قصه‌ پرغصه همین زن کورد بود که زنان کوردستان را برای ژینا روانه خیابان‌ها کرد.

نمی‌دانم حالا هر چند ثانیه یک بار به این فکر می‌کنی که بیدادگاه انقلاب تهران تو را محکوم به اعدام کرده‌ است اما می‌دانم مداوم به تمام محکومین به اعدام فکر می‌کنی. در تمام این سال‌ها تو شاید تنها کسی بوده‌ای که با اینکه سنگین‌ترین حکم را گرفته ابدا مسئله را شخصی نکردی و تاکید داشتی مسئله «تو» نیستی. حتی وقتی توی هواخوری نامت را فریاد زدیم بلافاصله تذکر دادی این کار درست نیست و اعدام امری کلی است و این احکام پیامی دارد. پیامی برای ورود به دوران جدید سرکوب و انتقام.

ولی فقیه جنایتکار که همه‌ی احکام اعدام با تایید و نظارت (و اساسا به دستور او) صورت می‌گیرند، گمان می‌کند با موج کشتار و اعدام می‌تواند مردم به جان آمده را مرعوب و به سکوت وا دارد. ولی این آخرین و اصلی‌ترین حربه سرکوب (یعنی اعدام) هم دیگر دوای درد بی‌درمان او نخواهد بود؛ همانطور که روحیه پدران و مادران را بر سر مزار عزیزانشان دیده‌ایم، حال روحیه محکومان ایستاده بر چهار پایه‌های اعدام را هم شاهدیم کما اینکه این سه عزیز زندانی سیاسی محکوم به اعدام خود برای نجات جان محکومان اعدامی از اعضای کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» بوده و هستند و این بدان معنا است که اعدام هم دیگر کارایی خود را از دست داده و چه‌ بسا خود جرقه‌هایی بر بشکه باروت ایرانِ در حال انفجار باشند و عبای ولی فقیه و کل نظام پوشالیش را به آتش بکشد.

سعید ماسوری، لقمان امین‌پور، محمد شافعی، سپهر امام‌جمعه و میثم دهبان‌زاده

هیچ‌کس بهتر از صادرکنندگان حکومتی احکام اعدام نمی‌داند که اعدام نه‌تنها عملی بازدارنده نیست، بلکه ابزاری برای سرکوب و کنترل جامعه است. [...] مسئله تنها به حکومت محدود نمی‌شود؛ سکوت جامعه در برابر این سرکوب نیز نقش مهمی در استمرار این روند دارد. جامعه‌ای که در برابر اعدام بی‌تفاوت است، عملاً با این خشونت همراهی می‌کند.

جان هزاران انسان در طول عمر جمهوری اسلامی با عناوین کلی که در دنیای امروز معنا و مفهومی ندارد، مثل «محاربه»، «افساد فی الارض» یا «بغی» مورد تهدید قرار گرفته است. هزاران نفر یا اعدام شدند یا به اعدام محکوم شدند. جمهوری اسلامی مدعی است که مجری احکام فقه شیعی و شریعت اسلامی است اما اگر به این منابع به طور دقیق نگاهی بیندازیم، می بینیم که اصولا در تاریخ اسلام، کارکردی که امروز این واژه‌ها در دستگاه قضایی و حکومت جمهوری اسلامی دارد، تا پیش از این وجود نداشت و تناسبی میان آنها نیست.

دست از سرِ زنان آزادیخواه بردارید! هر کدام از اینها را دستگیر کنید و به سیاهچال بیندازید ، ۱۰۰ زن دیگر علیه فکرِ سیاه و متعفّن شما بلند خواهند شد…من از همه هم‌وطنانم، از نهادهای فعالِ حقوق انسان‌ها و فعالان مدنی و روشنفکرهای جامعه می‌خواهم صدای اعتراضتان را علیه حکمِ اعدام دخترم پخشان عزیزی بلند کنید. نگذارید این رژیم دیو سیرت با خاطر آسوده فرزندانمان را پای چوبه دار ببرد… فرزندانم! فراموش نکنید باید با هم متحد باشیم . یک دست صدا ندارد!

گوهر عشقی، مادر دادخواه ستار بهشتی، مردادماه ۱۴۰۳

اعدام قتل عمد حکومتی ا‌ست. من مادر رامین حسین‌پناهی خواهان لغو فوری حکم اعدام و آزادی ‎پخشان عزیزی و ‎شریفە محمدی هستم. اعدام ننگ بشریت است. ننگ بر حاکمیتی کە برای بقا بە دنبال گردن برای طناب دارش می‌گردد.

شرافت زرینی (دایه شریفه)، مادر دادخواه رامین حسین‌پناهی، مردادماه ۱۴۰۳

فراتر از هر دیدگاه یا اختلاف نظر، زندگی و حق حیات اساسی‌ترین حق هر انسان است که باید از آن پاسداری شود

مژگان افتخاری، مادر دادخواه ژینا (مهسا) امینی، دی‌ماه ۱۴۰۳

خبر دهشتناک تایید حکم اعدام دختر بی گناه کورد ایرانی و مددکار فعال و دلسوز اجتماعی خانم پخشان عزیزی آنقدر ناعادلانه و بی‌رحمانه است که روح و روان هر انسانی را که وجدانی زنده دارد می‌آزارد و آدمی را از این امر همه بی‌رحمی و قساوت به حیرت می‌اندازد. بدون شک اعدام این دختر شریف، لکه سیاهی بر تاریخ حاکمیت فعلی خواهد بود و تبعات انسانی و سیاسی این حکم ناروا، دامن مسئولان را دیر یا زود خواهد گرفت. به عنوان پدری داغدیده که خون دخترم مهسا (ژینا امینی) مظلومانه بر خاک ریخته شد و تاکنون کسی پاسخگوی این غدر و ظلم بزرگ نبوده است، همراه با همه خانواده‌های داغدار و دل‌سوخته با خانواده پخشان عزیزی همدردی می‌کنم و با تمام وجود فریاد می‌زنم که این حکم ناروا را نقض نموده و اعدام را در کشور متوقف کنید و بیش از این خانواده‌ها را داغدار عزیزانشان نکنید.

امجد امینی، پدر دادخواه ژینا (مهسا) امینی، دی‌ماه ۱۴۰۳

مسئله‌ی پخشان عزیزی یک مسئله‌ی شخصی نیست و اتهامی که دولت به او زده نیز اتهامی دال بر یک عمل شخصی نیست. تأیید حکم اعدام وی نیز، مسئله‌ای فردی نیست، موضعی است از طرف نظام در مقابل آزادی‌خواهی و جنایتی است علیه زنان. این پیامی است از طرف جمهوری اسلامی به کل جامعه و بالاخص زنان مبارز. بنابراین تمامی زنان و کل جامعه باید این را همانند حکمی در مقابل خویش تلقی نمایند و آن را بی‌پاسخ باقی نگذارند. از همین رو حمایت از ایشان و سایر فعالین آزاداندیش،‌ حمایت از حقوق زنان، فعالیت‌های زنان، حمایت از سایر زندانیان و حمایت از هستی جامعه است. ما، جامعه‌ی زنان آزاد شرق کوردستان«کژار» ضمن محکوم کردن تأیید حکم اعدام پخشان عزیزی از آزادی‌خواهان، فعالین سیاسی، مدنی، سازمان‌ها و نهادهای مدافع حقوق بشر و تشکل‌های زنان می‌خواهیم که تا لغو فوری حکم اعدام ایشان و دیگر زندانیان سیاسی، هم‌صداتر از همیشه به میدان بیایند. قطعا برای زندگی صحیح راهی بجز مبارزه وجود ندارد و ما به پیشاهنگی این رفقای مبارزه تا رسیدن به زندگی آزاد از پای نخواهیم نشست. جایی برای تعلل باقی نیست، پخشان عزیزی صدای زنان آزادی‌خواه است، این صدا باید بماند! پخشان زنی است که باید زندگی کند و آزاد شود! زن، زندگی، آزادی!

جامعه‌ی زنان آزاد شرق کوردستان(کژار)، ۲۱ دی‌ماه ۱۴۰۳

پخشان عزیزی در پاییز سال ۱۳۹۳ جهت کمک‌رسانی در کمپ‌های آوارگان جنگی به شمال سوریه و شهر قامیشلو رفت. او برای کار در حوزۀ مددکاری زنان به راهی کمپ‌های آوارگان شد و به زنان و کودکان آسیب‌دیده کمک می‌کرد. او در مکاتباتش نوشته است: «از این‌که این‌جا برای پول کار نمی‌کنم، خوشحالم. این‌جا مثل مدرسه‌ای برای کسب تجربۀ فعالیت و زندگی است.»

بیانیه جمعی از کنشگران مدنی و فعالان حقوق زنان در حمایت از پخشان عزیزی و وریشه مرادی

واقعیت این است که حکومت و عوامل آن بعد از جنبش «زن، زندگی، آزادی»، درصدد برآمده‌اند تا برای انتقام‌گیری از آن جنبش و به گمان خود، ایجاد هراس در بین فعالین جنبش‌های اجتماعی و همچنین جلوگیری از ادامه اعتراضات و تحرکات حق‌طلبانه و رو به گسترش کارگران و زحمتکشان، علیه نابرابری، فقر، تورم و گرانی روزافزون و انواع محرومیت‌های اقتصادی و معیشتی، فشار بر فعالین کارگری و اجتماعی را تشدید کرده و با پرونده‌سازی و ایجاد سناریوهای جعلی و ساختگی، آن‌ها را قربانی نماید. اگر چه هیچ جرمی مرتکب نشده باشند.

سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه، بیدارزنی، گروه اتحاد بازنشستگان، کمیته هماهنگی برای ایجاد تشکل‌های کارگری، کارگران بازنشسته خوزستان، ۱۳ مردادماه ۱۴۰۳

سلطه بر زنان سلطه بر جامعه است همان‌طور که آزادی زنان آزادی جامعه است. نخستین گام برای رسیدن به سلطه، دوختن دهان‌هاست یعنی حذف بیش از پیش آزادی بیان. صدور و اجرای حکم اعدام زنان جز انتقام‌گیری از آنان متوجه آزادی بیان نیز هست. همان‌گونه که «مسئله‌ی زن» فقط مسئله‌ی زنان نیست بلکه امری همگانی است، آزادی بیان هم مربوط به همه است.

کانون نویسندگان ایران، مردادماه ۱۴۰۳