توافق روسیه و اوکراین بر سر آتش‌بس محدود؛ واشنگتن خواستار کاهش تحریم‌ها علیه مسکو شد
مسکو اعلام کرد این توافق مستلزم کاهش تحریم‌ها، از جمله برقراری ارتباط بانک صادرات کشاورزی روسیه با سیستم پرداخت بین‌المللی سوئیفت است. موضوعی که ممکن است به موافقت کشورهای اروپایی نیاز داشته باشد.
بخش خبر زمانه
درگیری گارد ساحلی روسیه با کشتی‌های اوکراین در تنگه کرچ گفت‌وگوهای بوئنوس آیرس را تحت تأثیر قرار داد. ترامپ تهدید کرد دیدار با پوتین را لغو می‌کند.
ایالات متحده آمریکا روز سه‌شنبه ۵ فروردین/ ۲۵ مارس اعلام کرد که به دو توافق جداگانه‌ای با اوکراین و روسیه برای توقف حملات دریایی و حملات به زیرساخت‌های انرژی دست یافته است. بر اساس این توافق، واشنگتن متعهد شده است برای کاهش برخی تحریم‌ها علیه مسکو تلاش کند.
اگرچه زمان دقیق یا نحوه اجرای این توافق‌های مربوط به امنیت دریایی در دریای سیاه هنوز مشخص نیست، اما این توافق‌ها نخستین تعهدات رسمی بین دو طرف جنگ از زمان آغاز به کار دولت دونالد ترامپ محسوب می‌شود. ترامپ در تلاش است جنگ اوکراین را پایان دهد و به سرعت به مسکو نزدیک شود؛ تلاشی که نگرانی‌هایی در کی‌یف و میان کشورهای اروپایی برانگیخته است.
کاخ سفید اعلام کرد که توافق با روسیه فراتر از توافق با اوکراین است و واشنگتن متعهد شده برای رفع تحریم‌های بین‌المللی علیه صادرات کشاورزی و کودهای شیمیایی روسیه، که از خواسته‌های دیرینه مسکو بوده، تلاش کند.
بلافاصله پس از اعلام این توافق‌ها از سوی آمریکا، کرملین هشدار داد که توافق‌ها دریای سیاه اجرایی نخواهد شد مگر اینکه ارتباط برخی بانک‌های روسی با نظام مالی بین‌المللی برقرار شود.
از سوی دیگر، ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، تأکید کرد که بر اساس درک او، این توافق‌ها مشروط به کاهش تحریم‌ها نیست و بلافاصله اجرایی خواهد شد. او اظهارات کرملین را «تلاشی برای تحریف توافق‌ها و فریب دادن واسطه‌ها و جهان» توصیف کرد.
زلنسکی در سخنرانی شبانه خود گفت:
آن‌ها همین حالا تلاش می‌کنند توافق‌ها را تحریف کنند و عملاً هم میانجی‌ها و هم کل جهان را فریب دهند.
هر دو طرف، کی‌یف و مسکو، اعلام کردند برای اجرای این توافق‌ها بر واشنگتن تکیه خواهند کرد، اما همزمان نسبت به پایبندی طرف مقابل ابراز تردید کردند.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، گفت:
ما به تضمین‌های روشن نیاز داریم. با توجه به تجربه تلخ توافق‌ها قبلی با کی‌یف، این تضمین‌ها فقط زمانی مؤثر خواهند بود که از سوی واشنگتن دستور مستقیمی به زلنسکی و تیمش صادر شود تا کاری انجام دهند و از کار دیگری پرهیز کنند.
زلنسکی نیز هشدار داد در صورتی که روسیه توافق را نقض کند، از ترامپ خواهد خواست تحریم‌های بیشتری علیه مسکو اعمال کرده و تسلیحات بیشتری در اختیار اوکراین قرار دهد. او افزود «ما به روس‌ها اعتماد نداریم، اما رفتار سازنده‌ای خواهیم داشت.»
با وجود این توافق‌ها، ساعاتی پس از اعلام آن، هر دو طرف یکدیگر را به انجام حملات پهپادی متهم کردند، اما گزارشی از حمله به اهداف دریای سیاه یا زیرساخت‌های انرژی منتشر نشد.
در همین حال، ترامپ در مصاحبه‌ای با شبکه «نیوزمکس» اذعان کرد که ممکن است روسیه در حال تعلل در پایان دادن به جنگ باشد. او گفت:
فکر می‌کنم روسیه خواهان پایان جنگ است، اما ممکن است در این مسیر تعلل کند. خودم هم در طول سال‌ها این کار را کرده‌ام.
چشم‌انداز آتش‌بس گسترده‌تر پس از مذاکرات موازی در عربستان سعودی حاصل شد؛ مذاکراتی که پس از تماس‌های تلفنی جداگانه ترامپ با زلنسکی و ولادیمیر پوتین انجام شد. اگر این توافق‌ها اجرایی شوند، می‌توانند نخستین گام جدی به سوی هدف ترامپ برای دستیابی به آتش‌بس فراگیرتر در جنگ اوکراین باشند؛ جنگی که روسیه سه سال پیش با تهاجم تمام‌عیارش آن را آغاز کرد.
پوتین پیش‌تر پیشنهاد ترامپ برای آتش‌بس کامل ۳۰ روزه را رد کرده بود؛ پیشنهادی که پیش از این اوکراین از آن حمایت کرده بود.
ترامپ روز سه‌شنبه در جمع خبرنگاران گفت: «ما پیشرفت زیادی داشته‌ایم» و در عین حال تأکید کرد که «خصومت عظیمی» در مذاکرات وجود دارد. او افزود:
نفرت زیادی وجود دارد، همان‌طور که احتمالاً متوجه شده‌اید. اما این سبب شد دور هم جمع شویم، میانجی‌گری کنیم و ببینیم آیا می‌توانیم این ماجرا را متوقف کنیم یا نه. و من فکر می‌کنم این اتفاق خواهد افتاد.
در روزهای اخیر، واشنگتن موضع نرم‌تری نسبت به روسیه اتخاذ کرده است. استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ، گفته است که «پوتین را آدم بدی نمی‌داند»؛ اظهاراتی که مقام‌های اروپایی را نگران کرده و آن‌ها پوتین را دشمنی خطرناک می‌دانند.
لاوروف در واکنش به خوش‌بینی ویتکاف گفت:
او به طور قابل توجهی روی نخبگان کشورهای اروپایی حساب باز کرده است؛ همان‌هایی که مثل سنگی به گردن زلنسکی آویزان شده‌اند تا نگذارند او کوتاه بیاید.
اوکراین و متحدان اروپایی‌اش بیم دارند که ترامپ توافقی شتاب‌زده با پوتین امضا کند که امنیت آن‌ها را تضعیف کند و به خواسته‌های روسیه، از جمله انصراف کی‌یف از پیوستن به ناتو و واگذاری مناطقی که مسکو مدعی مالکیت آن‌هاست، تن دهد.
توقف حملات به تأسیسات انرژی
کرملین شامگاه سه‌شنبه اعلام کرد که با آمریکا پیش از این توافق کرده است حملات به زیرساخت‌های انرژی در روسیه و اوکراین از ۱۸ مارس (۲۸ اسفند سال گذشته) به مدت ۳۰ روز متوقف شود. مسکو همچنین از آمادگی خود برای تمدید این توافق خبر داد.
در مقابل، اوکراین پیش‌تر اعلام کرده بود که چنین توقفی را تنها پس از رسیدن به یک توافق رسمی خواهد پذیرفت.
روسیه طی ماه‌های گذشته زیرساخت‌های برق اوکراین را با موشک و پهپاد هدف قرار داده است و کی‌یف نیز حملات دوربردی را علیه تأسیسات نفت و گاز روسیه انجام داده است. این حملات به بخش مهمی از جنگ تبدیل شده و دو طرف تلاش می‌کنند توان نظامی یکدیگر را کاهش دهند.
در حالی که توقف حملات به تأسیسات انرژی ابتکاری جدید است، توافق‌ها مربوط به امنیت دریای سیاه مسأله‌ای است که در آغاز جنگ اهمیت زیادی داشت. زمانی که روسیه عملاً با محاصره دریایی اوکراین، یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان غلات جهان، بحران غذایی جهانی را تشدید کرد.
البته در ماه‌های گذشته، درگیری‌های دریایی در مقایسه با گذشته کمرنگ‌تر شده است، زیرا روسیه پس از حملات دریایی اوکراین، ناوگان خود را از شرق دریای سیاه عقب کشیده است.
در این مدت، اوکراین موفق شده است بنادر خود را بازگشایی کند و صادرات غلات را به سطح پیش از جنگ بازگرداند، اگرچه توافق قبلی سازمان ملل برای کشتیرانی در دریای سیاه فروپاشیده است. با این حال، بنادر اوکراین همچنان هدف حملات هوایی قرار دارند و زلنسکی گفته است توافق جدید، چنین حملاتی را ممنوع خواهد کرد.
رستم عمروف، وزیر دفاع اوکراین، تأکید کرد که هرگونه تحرک ناوهای جنگی روسیه خارج از شرق دریای سیاه نقض توافق و تهدیدی مستقیم محسوب می‌شود و در این صورت اوکراین حق کامل برای دفاع از خود خواهد داشت.
مسکو اعلام کرد این توافق مستلزم کاهش تحریم‌ها، از جمله برقراری ارتباط بانک صادرات کشاورزی روسیه با سیستم پرداخت بین‌المللی سوئیفت است. مسائلی که ممکن است به موافقت کشورهای اروپایی نیاز داشته باشد.
نظرها
نظری وجود ندارد.