شصت‌وسومین جلسه دادگاه حمید نوری: «برادرم به نوری ریاضی درس داد ولی نوری او را زندانی کرد»

«من بعد از اینکه از ایران خارج شدم، اطلاعات مربوط به همسرم را به سازمان‌های مختلف دادم. بعد هم در دادگاه ایران تریبونال شرکت کردم که در آن زندانیان جان‌به‌دربرده و برخی از خانواده‌ها بودند. بعد از شهادت من، یکی از شاهدان آنجا که در دهه ۶۰ زندانی کشیده بود، آمد و برای من از مجید گفت... او رحمان درکشیده بود. بعد هم یک نفر دیگر با من تماس گرفت و گفت در روز آخر که مجید را به کمیته مرگ برده‌اند، هم‌بند او بوده.»

«در زندان او [رحمان درکشیده] را ندیدم یا اگر دیدم او را نشناختم ….»

«نیری [حاکم شرع] پرسید: خب …، از چه زمانی این جوری شدی؟
من گفتم من همیشه همین جوری بودم و مذهب نداشتم!
نیری گفت چند سالت بود دستگیر شدی؟
گفتم ۱۶ سال!
اشراقی [دادستان] گفت: معلوم است دیگر، از اول این جوری بوده!
نیری ادامه داد: پدرت چی؟ نماز نمی‌خواند؟
من گفتم نه! پدرم هم دین خاصی ندارد!
نیری گفت یعنی تو توی عمرت یک بار الله‌اکبر نگفتی یا بسم‌الله؟
و من که موضوع را فهمیده و قرار را بر انکار گذاشته بودم گفتم: نه!
در این موقع ناصریان به داخل آمد و گفت: حاج آقا! این اسمش هم تا چند وقت پیش مستعار بوده!
این در حالی بود که ناصریان اصولا من را نمی شناخت و مشخص بود که این موضوع را حمید عباسی (نوری)، دست راست وی به او گفته بود!
نیری رو به من کرد و گفت: به تو وقت می‌دهم تا مسلمان بشوی وگرنه حکم خدا را درباره‌ات اجرا می‌کنم!
من هم که سعی می‌کردم خودم را خیلی بی‌خبر نشان دهم، در حالی که می‌خواستند من را از اتاق بیرون ببرند گفتم: من چند سال است حکمم تمام شده اما نمی‌دانم چرا آزادم نمی‌کنند … که نیری عصبانی گفت: برو بیرون!
و این گونه به اصطلاح دادگاه من تمام شد!»

«۲۶ آذر ۵۹ من دستگیر شدم. من در حال نوشتن شعار علیه جنگ ایران و عراق بودم. سازمان ما مخالف این جنگ بود و معتقد بود این جنگ از یک طرف به دلیل مواضع پان عربیسم صدام و پان اسلامیسم خمینی است. سازمان ما آن زمان نامش بود سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران؛ معروف است به سازمان فداییان-اقلیت. یک سازمان چپ. من آن زمان ۱۶سالم بود. … من بعد از نزدیک شش ماه با هم‌پرونده‌ای‌ام -او که با هم دستگیر شده بودیم-، رفتم دادگاه. بعد از چند روز، در ۲۶ خرداد سال ۶۰ اسم من را برای آزادی خواندند. آن زمان رسم بود کسی که آزاد می‌شد بچه‌ها برایش سرود می‌خواندند. به همین دلیل و بهانه من آن روز آزاد نشدم. تحولات سیاسی در ایران به سرعت پیش می‌رفت. دی ماه سال ۶۰ دوباره من را فرستادند دادگاه با همان اتهام و سه سال حکم گرفتم. … من پرونده جدیدی که نداشتم. به خاطر همان اتهام سال ۵۹ به من سه سال حکم دادند…. خیلی خلاصه بگویم: من تا ۱۱ تیر سال ۶۰ من در زندان اوین بودم. ۱۱ تیر به زندان قزل‌حصار، واحد سه منتقل شدم. البته مدتی هم در واحد یک بودم. مهر ۶۱ ما را از واحد یک بردند گوهردشت. از مهر ۶۱ تا مهر ۶۳ در سلول‌های انفرادی زندان گوهردشت بودم. بعد به بند عمومی منتقل شدم. فروردین ۶۴ به زندان اوین منتقل شدم. تیر ۶۷ به رندان گوهردشت منتقل شدم دوباره. ۱۸ بهمن ۶۷ هم از زندان گوهردشت آزاد شدم. … من ۸سال و دو ماه زندانی کشیدم در حالی که سه سال حکم داشتم. همان‌طور که گفتم برای آن چیزی که دستگیر شده بودم، دادگاه اول می‌خواست من را آزاد کند. اما بعد سه سال حکم گرفتم و بعد هم به دلیل اینکه بر سر مواضع خودم ماندم آزاد نشدم. به اصطلاح به ما می‌گفتند “ملی‌کش”.»

«ما در تهران، خیابان سبلان شمالی، ۸متری شاهدوست زندگی می‌کردیم که بعد از قیام ۵۷ و سرنگونی شاه، اسم ۸متری شاهدوست شد خیابان شهید علیپور. … به این منطقه می‌توانیم بگوییم نظام‌آباد و در شرق تهران بود. ما سبلان جنوبی داشتیم و سبلان شمالی ….»

«من از سال دوم راهنمایی، -مدرسه دوم راهنمایی- تا زمان دستگیری در این منطقه زندگی می‌کردم؛ یعنی چهار سال و نیم. یعنی فکر می‌کنم ۱۲سالم تمام شده بود که به این منطقه رفتیم. … من متولد شهر لاهیجان در شمال ایران هستم. تا کلاس چهارم ابتدایی در این شهر بودم. پنجم دبستان تهران بودیم اما در خیابان ایران‌مهر. به خاطر کار پدرم یک سال هم قزوین بودیم و من اول راهنمایی آنجا بودم.»

رحمان درکشیده: فکر می‌کنم آنها سه یا چهار خانه آن‌طرف‌تر از ما زندگی می‌کردند. یک سوپرمارکت کوچک بود آنجا مال آقای نظری و آنها آن دست این مغازه زندگی می‌کردند.

درکشیده - (می‌خندد) خب چند خانه آن‌طرف‌تر بودند دیگر. اما به طور مشخص‌تر می‌گویم که حمیدنوری فکر می‌کنم دو سال با داداش من در یک مدرسه به نام محمدرضا شاه بودند؛ با برادر من که چند سال از من بزرگ‌تر بود: رحیم. بعد یک دوره‌ای با بهمن دوست بودم. یعنی با هم می‌رفتیم به تظاهرات و این‌طوری رابطه ما شکل گرفت در واقع. … بهمن فکر می‌کنم یک سال از من بزرگ‌تر بود و برادر حمید نوری بود… وقتی شما سه خانه آن‌طرف کسی زندگی می‌کنید خب او را زیاد می‌بینید. من نمی‌توانم بگویم او را ۱۰۰ بار دیدم، هزار بار دیدم… اما اصلا یادم نمی‌آید که من آن زمان در محل با او صحبت کرده باشم. هیچ یادم نمی‌آید. همان‌طور که گفتم، او با داداشم هم‌کلاس بود…

رحمان درکشیده: اتفاقا سوال خوبی‌ست. من گفتم که اصلا با خود او صحبت کرده باشم. و گفتم که بنای دوستی من با بهمن، تظاهرات و ضد شاه بودن بود. جالب است که رحیم هم با ما می‌آمد. اتفاقا یک بار به او گفتم چرا داداشت نمی‌آید؟ یک حالت لبخند مانندی زد و گفت خوشش نمی‌آید … نمی‌دانم.

«من همان سال ۵۹ و قبل از اینکه دستگیر بشوم شنیده بودم که رفته [زندان] اوین. … آن چیزی را که من شنیده بودم می‌گویم: یکی بود به نام ماشاالله که من نمی‌دانم خانه‌اش کجا بود. شاید از بچه‌های بالای محله بود اما یک بار دیده بودمش. قد کوتاهی داشت و ریش‌های مثل حزب‌اللهی‌ها می‌گذاشت. داداشم گفته بود که ماشاالله حمید نوری را برده اوین. … من نمی‌دانم که خود ماشاالله به زندان اوین ربطی داشت یا نه. … من در دوران زندان برای اولین بار حمید نوری را در زندان دیدم. طولانی است، خلاصه می‌گویم. هر جا سوال تکمیلی بود پاسخ خواهم داد برای روشن‌تر شدن: من تا سال ۶۴ با نام مستعار اکبر نعمتی در زندان بودم. بعد توسط یک “تواب” به نام حسن رضوی شناسایی شدم.»

«وقتی که اسمم لو رفت، مجبور شدم قبول کنم که اسم من رحمان درکشیده است. برای همین هم من مدتی ملاقات نداشتم. در زندان این‌طوری‌ست که وقتی اسم جدید می‌آید باید برود به دفتر‌ دادیاری در زندان تا تغییرات ایجاد شود. یک روز که در سالن سه زندان اوین -به اصطلاح بخش آموزشگاه- بودم، من را صدا کردند به دادیاری. این سال ۶۵ بود. رفتم آنجا … البته بگویم که من با چشم‌بند بودم. فردی که آنجا بود شروع کرد از من سوال کردن. سوال‌ها (می‌خندد) سوال‌هایی کرد که خودش را لو داد. مثلا از موردی پرسید که فقط برادر من یا بهمن می‌توانستند از آن خبر‌ داشته باشند و کس دیگری نمی‌دانست. این‌طوری بود که من فهمیدم او کیست. مضحک داستان این بود که او همه سوال‌هایش را کرد و خودش را لو داد، بعد یکی آمد در را باز کرد -حالا من با چشم‌بندم- و گفت که “اِ! این که بچه‌محل ماست …” فکر کردند ما این‌قدر احمقیم که اینها را نمی‌فهمیم. آن فرد وقتی آمد که او (حمید نوری) سوال‌هایش را کرده بود و اطلاعات را داده بود. سوال درباره چیزهایی که فقط او می‌توانست بداند.»

رحمان درکشیده: خب همین‌ چیزها باعث شده بود من رابطه‌ام را با بهمن [نوری] کم‌کم قطع بکنم. ما فداییان از همان اول معتقد بودیم که این یک رژیم جنایتکار است و ما نباید به ایشان اطمینان کنیم. اینها اولین فرصتی که پیدا کنند شروع می‌کنند به کشتار ما … ببخشید، من اول این را بگویم:
موقعی که من با بهمن دوست بودم، او اصلا تمایلات رادیکال مذهبی نداشت و من حتی گرایشات مجاهدین را در او می‌دیدم اما بعد کشید آن‌ور؛ طرف رژیم کشید. وقتی ما هنوز با هم رابطه داشتیم، به زور من را برداشت برد -به خاطر رابطه دوستی- پیش یک آخوندی در مسجد بالای محل. او گفت که بیا برویم با این آخوند صحبت بکنیم. من به رفقایم گفتم و آنها هم گفتند که -به خاطر همان تحلیلی که ما از حکومت داشتیم- تو هیچ از مواضع ما دفاع نکن و خودت را بزن به آن را. خب این داستان را فقط من می‌دانستم و رحیم ما و بهمن و احتمالا هم حمید نوری. او درباره همین داستان از من پرسید آنجا.»

رحمان درکشیده: مثلا پرسید آن داستان که با بهمن رفته بودید مسجد چه بود؟ البته اسم بهمن را نیاورده بود. گفته بود آن ماجرای مسجد که رفته بودید چه بود ….

«… زندانی احتیاج ندارد ببیند. چشم‌بند داشته باشد، چشم‌بند نداشته باشد. او می‌فهمد که با چه کسی طرف است. وقتی سال‌ها زندان باشید این را می‌فهمید …. وقتی کسی از شما چنین سوال‌هایی می‌پرسد، برای چه می‌پرسد؟ که می‌تواند باشد؟ همه اینها می‌آید در ذهنت. در آدم‌هایی که می‌تواند باشد می‌چرخی و فقط روی یکی می‌توانی زوم کنی. برای همین دیگر هیچ شکی نمی‌کنی.»

رحمان درکشیده: نه، من اصلا صدا یادم نیست. شاید بوده اما حدود ۳۵سال از آن گذشته. من هیچ مکثی روی آن نمی‌کنم. موضوع آن سوال‌هاست که فقط او می‌دانست….

رحمان درکشیده: باید برویم سال ۶۷، از‌ روزی که من دادگاه بودم تا بعدش.

- داستان سال ۶۵ در زندان اوین است.

«اما یک اتفاق در زندان اوین افتاد که نوری در آن نقش داشت. یک بار پدر من آمد ملاقات. ملاقات این‌طوری بود که در کابین می‌نشستیم و با تلفن از این‌طرف به آن‌طرف صحبت می‌کردیم. بابای من گفت که اینجا به من گفته‌اند چرا برادرهایش به ملاقاتش نمی‌آیند. دفعه دیگر بگویید برادرهایش هم بیایند. خوب دقت کنید! زندانبان می‌گوید چرا برادرهایش نمی‌آیند؟ … من آن‌موقع شک کردم. در زندان آن زمان فقط به پدر، مادر و همسر اجازه ملاقات می‌دادند. به فرزند هم می‌دادند. یک سال‌هایی، یک بار در سال، برادر و خواهر هم می‌توانستند بیایند. به هر حال، من شک داشتم به این قضیه اما نمی‌توانستم از پشت تلفن آن را روشن به پدرم بگویم. او هم متوجه نشد. دفعه بعد دو برادر من را با خودش آورد ملاقات. من ملاقات نگرفتم و آنها به جای ملاقات هر سه را گرفتند؛ دستگیر کردند. پدرم آن شب حالش بد شد چون قبلا هم سکته قلبی کرده بود. مجبور شدند او را همراه برادر بزرگم آزاد کنند که بروند؛ به خاطر فوریت‌های پزشکی. اما داداش من رحیم را سه ماه در سلول انفرادی نگه داشتند. رحیم هیچ‌وقت فعالیت سیاسی نداشت… دشمنی شخصی حمید نوری باعث این اتفاق شد. چرا باید بگویند که برادرهایش بیایند برای ملاقات و بعد هم بگیرندشان.»

رحمان درکشیده: آخر این نرمال نیست. فقط باید یک کسی باشد که شخصا تو را بشناسد و شخصا بخواهد اذیتت کند؛ همان‌طور که در اعدام‌های سال ۶۷ شخصا تلاش کرد که من اعدام بشوم.

رحمان درکشیده: حمید عباسی.

رحمان درکشیده: در زمان اعدام‌ها فهمیدم.

«من سال ۶۵ که او را در زندان اوین دیدم اسمی به من نگفتند….»

«من آن کسانی را که دیدم می‌توانم درباره‌شان صحبت کنم. به نظر می‌رسید ناصریان همه‌کاره باشد که الان به نام قاضی مقیسه همچنان حکم اعدام برای زندانیان سیاسی صادر می‌کند. … به نظر می‌آمد که حمید عباسی یا همین حمید نوری نقش مهمی بعد از ناصریان داشته باشد. … اسم داوود لشکری را هم شنیده‌ام اما خودم او را به خاطر ندارم. یک پاسداری هم بود به نام محمود که سال ۶۱ که در سلول‌های انفرادی بودیم، آن موقع پاسدار بود. او بعد از اعدام‌های ۶۷ یک بار برای آمارگیری آمده بود و من دیدمش. دیگر حضور ذهن ندارم که کس دیگری را دیده باشم و بتوانم نام ببرم. من ناصریان را سال ۶۷ در گوهردشت دیدم اما اولین بار او را -باید یک مقدار توضیح بدهم- ما را که از اوین آوردند به گوهردشت، انداختند در سلول‌های انفرادی. … از جزییات می‌گذرم. یک بار کسانی را که با ما آورده بودند -از اوین به گوهردشت- جمع کردند و بردند به یکی از بندهای فرعی. کدام بندش را نمی‌دانم. فقط می‌دانم بند فرعی بود. هر کدام از بندهای اصلی در کنارش یک بند فرعی داشت که دو اتاق بود. بالای همین بند، بچه‌های ملی‌کشِ مجاهد بودند. علی بابایی یکی از بچه‌های ملی‌کش بالا بود. ما از ۵۹ با هم بودیم. با مورس تماس گرفتیم با بالا. علی گفت بچه‌ها را -همه را- برده‌اند و ما چند نفر بیشتر نمانده‌ایم. کجا برده‌اند را مطمئن نبود ولی می‌گفت دیگر هیچ‌کس برنگشته و احتمال اعدام می‌داد. بچه‌های دیگری که در این فرعی بودیم؛ یکی با همین مورس تماس گرفته بود با بند ‌دیگری و آنها هم از اعدام زندانیان خبر داده بودند. … این ماجراها باید مربوط به اوایل یا اواسط مرداد باشد. ما مدام صحبت می‌کردیم که چه باید بکنیم در این شرایط. وضعیت ناشناخته‌ای بود برای ما. صحبت‌هایمان خیلی طول کشید. تازه رفته بودیم بخوابیم که ناصریان آمد داخل. در بند را باز کردند و ناصریان آمد‌ تو. او از موضع خیلی بالا همه را تهدید کرد که مثلا مصاحبه می‌کنید و از این چیزها. یک سه نفری بودیم که قبول نکردیم. من، کاوه اعتماد‌زاده که پدرش معروف است به به‌آذین؛ البته پدرش مشهور هم هست و توده‌ای بود و یک نفر دیگر. ناصریان ما سه نفر را فرستاد به سلول انفرادی. این اولین برخورد من بود با ناصریان. من بودم، کاوه بود و اسمش یادم هست چون چند سال با هم در زندان بودیم اما اسم آن نفر سوم یادم نیست. … ما مدتی آنجا بودیم؛ نمی‌دانم دو هفته، سه هفته، چقدر …. هر روز برای صبحانه، ناهار و شام که در سلول را باز می‌کردند، -۳۸ سلول بود- در را باز می‌کردند شروع می‌کردند به زدن و ظرف غذا یا چایی را می‌دادند دستت. (منقلب) زندانیان مجاهد را خیلی می‌زدند. یک بار هم شب آمدند زندانی‌ها را بردند تا یک طوماری را امضا بکنند خطاب به صداوسیما در محکومیت مجاهدین. این طومار علیه مجاهدین بود اما وقتی فهمیدند اتهام من اقلیت است، من را برگرداندند به سلول.»

«تا روز شش شهریور، من در سلول انفرادی بودم. آن روز آمدند و من را با دیگر زندانیانی که اتهام چپ داشتند به دادگاه بردند. البته در واقع دادگاه که نبود. یک هیأتی بود برای کشتن آدم‌ها. به طور معمول من ساکم بیرون سلول بود. من وسایلم را جمع کردم اما گفتند که نه! ساکت باید باشد. ما پنج-شش نفری که چپ بودیم به صف کردند برای بردن به سوی به اصطلاح دادگاه. یک زندانبان بود که ما را جمع کرد. ما را بردند به طبقه پایین و نشاندند کنار یک دیواری. ادامه بدهم؟»

رحمان درکشیده: پس باید بروم دادگاه را تعریف کنم؛ به اصطلاح دادگاه را. … آره … من را بردند به دادگاه. همان به اصطلاح دادگاه. پیش هیأت مرگ. چشم‌بندم را برداشتم. یک تعداد آدم نشسته بودند اما من چشم‌هایم زوم شد روی اشراقی و نیری. بقیه را نمی‌شناختم. البته نام‌هایی گفته شده در روایت‌هایی که از این هیأت آمده اما من این دو را می‌شناختم و تمام حواسم به آنها بود. این دو کنار هم نشسته بودند و این دو بودند که حرف می‌زدند؛ به ویژه نیری. این دو را من خوب می‌شناختم. من گفتم که ما شنیده بودیم درباره اعدام‌ها. یعنی در مورد بچه‌های مجاهد شنیده بودیم که در مورد اتهام اگر گفته بوده باشند، هوادار، مجاهد یا سازمان، همین یک کلمه کافی بوده تا آنها را اعدام کنند. این چیزی بود که من شنیده بودم. بنابراین من خودم را آماده کرده بودم که از من پرسند هنوز هوادار اقلیت هستم با از این چیزها …. اما آنها برای ما یک چیز دیگری تعیین کرده بودند و آن هم مسأله مذهب بود که من نمی‌دانستم. از من پرسید، اسم، اسم فامیل، متولد چه سالی هستی … از این سوال‌های معمول. بعد گفت: مذهب! گفتم ندارم! گفت یعنی چه؟ مسلمان نیستی؟ گفتم نه! گفت از کی این‌طوری شدی؟ … به این خاطر که من در ۱۶ سالگی دستگیر شده بودم. اینجا بود که من به ذهنم رسید می‌خواهند روی این گیر بدهند. گفت بابایت چه؟ او هم مسلمان نیست؟ من هم همه چیز را انکار کردم و گفتم که یادم نیست. یک نکته یادم رفت. در میان صحبت‌های نیری، اشراقی گفت که حاجی معلوم است دیگر. از بچگی این‌طوری بوده. بعد نیری گفت که یعنی تو در تمام عمرت یک بار “بسم‌الله” نگفته‌ای؟ یک بار “الله اکبر” نگفته‌ای؟ اسم خدا را بر زبان نیاورده‌ای؟ من گفتم نه! همین موقع ناصریان آمد توی اتاق. او گفت که حاجی! این اسمش تازه مشخص شده. تا همین اواخر با اسم مستعار توی زندان بود. اما همان‌طور که به شما گفتم ناصریان من را نمی‌شناخت و نمی‌دانست که با اسم مستعار زندان بوده‌ام. تازه آمده بودم به زندان گوهردشت اما یک نفر می‌دانست و آن حمید نوری بود اما چون نمی‌خواست من ببینمش، به ناصریان گفته بود و او آمده بود توی اتاق. خیلی دوست داشت من اعدام بشوم اما من نشدم تا امروز اینجا شهادت بدهم. بعد که ناصریان این را گفت، نیری با یک غیظ و خشم به من نگاه کرد و گفت: به تو وقت می‌دهم مسلمان بشوی وگرنه حکم خدا را درباره‌ات اجرا می‌کنم. بعد من را چشم‌بند زدند، از اتاق آوردند بیرون و دادند دست یک نگهبان دیگر. او از من پرسید: کجا باید بروی؟ گفتم نمی‌دانم. گفت که به تو گفتند مسلمانی یا نه، تو چه گفتی؟ به این زندانبان گفتم که جواب دادم من مسلمان نیستم. من را برد به سمت چپ. آنجایی که به نام چپ معروف شده بود؛ احتمالا آغاز یک راهروی بلند که به سمت سالن اعدام‌ها می‌رفت. من را نشاندند کنار دیوار. بر حسب اتفاق من درست نشستم کنار (منقلب می‌شود) محمود قاضی. من با او در سال ۵۹ هم چند ماهی در زندان بودم. البته او آزاد شده بود و دوباره دستگیر شده بود. کنار او هم نبی عباسی بود و هر دو از بچه‌های اقلیت. شروع کردیم با هم صحبت کردن و من اخبار را به آنها دادم. آنها هیچ چیزی نشنیده بودند. محمود گفت که "بچه‌ها اوضاع خراب است! " ظهر برای ناهار به ما نان و پنیر دادند که البته فکر می‌کنم ساعت سه بعدازظهر یا چیزی در آن حدود بود. بعد یک پاسدار آمد گفت هر کس می‌‌خواهد برود توالت دستش را بلند کند. من دستم را بلند کردم و او من را برد توالت. وقتی برگشتم همه این بچه‌ها را برده بودند. صدای پایشان هنوز می‌آمد. زندانبان آنجا تا من را دید پرسید که اسمت چیست؟ من اسمم را گفتم. او بلند صدا کرد فلانی هم بیاید؟ او که بچه‌ها را می‌برد داد زد که نه، او بنشیند. من دوباره نشستم. مدتی گذشت دوباره بچه‌هایی را آوردند و بعد بردند به سمت چپ. بعد شروع کردند به خواندن اسم. نام و نام پدر …. و دوباره بردند. شاید حدود پنج-شش نفر بودیم که مانده بودیم. مدتی پس از اینکه سری دوم را بردند، دیدیم و فهمیدیم -از روی لباس آخوندی- که این هیأت مرگ دارند از همان شخصی که بچه‌ها را برده بودند برای اعدام، برمی‌گردند. ما پنج-شش نفر شده بودیم “مرتد ملی” و آنها بر اساس حکم اسلام شده بودند “مرتد فطری”. یکی از زندانیانی که به قسمت چپ آوردند سامان بود. سامان سیدکلام که هم‌سن من بود. متولد ۴۳ بود. او در سال ۶۰ با من زندان بود. یا مصیب، فامیلی‌اش الان یادم نیست.
یا مسعود پارتیا و شاهرخ علی‌کاهی اگر درست یادم باشد. اینها را الان یادم است و شاید یک نفر دیگر هم بود. ما را جمع کردند و بردند بالا در یک اتاقی انداختند. یکی دو ساعت بعد ناصریان آمد. در سلول را باز کرد. گفت نماز خواندید؟ ما گفتیم نه! ناصریان گفت همه آن رفقایتان که امروز آن پایین بودند کشتیم. همه‌شان را اعدام کردیم و شما هم اگر نماز نخوانید اعدامتان می‌کنیم. وقتی او این جملات را بر زبان آورد، یکی از بچه‌ها که مصیب بود و فکر می‌کنم بیماری صرع داشت، دچار تشنج شد و غش کرد و به زمین افتاد. او شروع کرد دست و پا زدن. به غیر از من و مسعود پارتیا، بقیه قبول کردند که نماز بخوانند. من و مسعود را انداختند در یک سلول دیگر. ما تا صبح بیدار ماندیم. نمی‌شد خوابید ….

«صبح ناصریان آمد. مسعود باز هم قبول نکرد. او را بردند. من ولی قبول‌ کردم. البته خوشبختانه مسعود هم اعدام نشد.»

«من بعدا وقتی اینها را گذاشتم کنار هم، فکر کردم که این باید کار حمید نوری بوده باشد. الان یادم نیست که این بعدا دقیقا چه زمانی بوده است اما احتمالا اولین وقتی بوده که من کمی آرامش پیدا کردم تا به این موضوع فکر کنم.»

رحمان درکشیده: ناصریان در زمان آدم‌ها دارد ۲۴ ساعته آدم می‌کشد؛ چطور به چنین کاری می‌رسد؟ او حتی اسم من را نمی‌داند. چطور‌ می‌تواند پرونده‌ام را خوانده باشد. یادمان باشد که این دومین بار است ناصریان من را می‌بیند.

رحمان درکشیده: خب اینها در همان دستگاه بودند. به هر حال زندانبان بودند با مسئولیت‌های گوناگون. یکی اسمش رئیس زندان است، یکی دادیار و دیگری نگهبان. مثال می‌زنم برای شما: داوود رحمانی که رئیس زندان قزل‌حصار بود، اولش در زندان اوین بود. که شکنجه‌های دوران رحمانی اصلا معروف است. فکر می‌کنم او چند ماه پیش مرد. به هر حال اینها زندانبان‌های زندان‌های تهران بودند و جایشان هر چند وقت یک بار عوض می‌شد. البته محکومین کرج هم در زندان‌های قزل‌حصار و گوهردشت بودند.

«این برمی‌گردد به آن ماجرایی که فهمیدم نامش هم عباسی است: بعد از اعدام‌ها بود. ملاقات‌ها قطع شده بود. یک روز به همه فرصت دادند با تلفن از بالا با خانواده‌هایشان که پایین زندان بودند، تلفنی صحبت کنند؛ ما ملی‌کش‌هایی که اعدام نشده بودیم. یا شهریور بود یا مهر ۶۷. بعد از اعدام‌ها بود به هر حال. شب که شد همه ما را با چشم‌بند کشیدند بیرون. اینجا حمید عباسی از تک تک افراد سوال کرد که مصاحبه می‌کنند یا نه؟ او همه جا خودش را لو می‌داد. به من که رسید گفت از اقوام و آشنایانتان کسی آنجا هست. من هم -گفتم که به عنوان زندانی همواره باید بگویی بی‌اطلاعی- جواب دادم که نه اما همین سوال را که کرد من فوری فهمیدم او کیست. خودم را زدم به بی‌خبری مطلق و گفتم که نه! از “اقوام” ما کسی اینجا نیست. گفت نه! از بچه‌های محلتان. گفتم که نه، من نمی‌شناسم. همیشه می‌خواست بداند من فهمیده‌ام او آنجاست یا نه. بعد این را بگویم که ما را جدا کردند. نصفی که قبول کردند مصاحبه کنند و نصفی که ما بودیم و قبول نکرده بودیم مصاحبه کنیم. بعد ما با هم با بچه‌ها صحبت کردیم و پرسیدیم که این کی بود و گفتند که حمید عباسی بود. اینجا من فهمیدم که اسم حمید نوری در زندان حمید عباسی است.»

- باز تکرار می‌کنم. … در زندان… از تمام آن بچه‌های ملی‌کش فقط از من پرسید که آیا فامیلی هم در زندان دارم یا نه. خب یک نفر بود و همه می‌دانیم که بود. او از هیچ‌کس دیگری این سوال را نکرد. منطق چه می‌گوید؟ … من یک بار توضیح می‌دهم چون شاید اشتباهاتی در ترجمه است.

«من در پاسخ به سوال حمید نوری می‌توانستم بگویم که بله، از بچه محل‌های من، خود تو که حمید نوری هستی در زندانی. اما اگر این را می‌گفتم زندگی خودم را در خطر انداخته بودم.»

«خب برای اینکه من می‌دانستم او اسم اصلی‌اش چیست، مسئولیتش در زندان چیست و …. خب اینها دوست نداشتند شناخته شوند. ضمنا او در زندان قدرت داشت و من هیچ. من که کاری نمی‌توانستم بکنم اما او همان کسی بود که برادر من را که نه سر پیاز بود نه ته پیاز، سه ماه انداخت انفرادی. همان کسی که به گفته خودش کمکش می‌کرد تا درس ریاضی را قبول بشود…. به این کمک می‌کرد و این سه ماه الکی او را زندان انداخت به این خاطر که با من مشکل داشت.

- یک مورد دیگر هم فکر کنم باشد. … وقتی که ما هم مصاحبه را قبول کردیم -یعنی بقیه ملی‌کش‌ها از جمله من گروه گروه می‌بردند برای مصاحبه. یک سالن بزرگی بود و زندانیان را می‌آوردند که گویا بیشتر زندانیان بند جهاد بودند. آن روز که ما را بردند، نفر اول نادر نذر‌دار بود. او هم از بچه‌های دستگیر شده در سال ۵۹ بود. بعد از نادر نوبت من شد. بچه‌ها می‌گفتند مصاحبه‌ها را حمید عباسی می‌گیرد اما موقعی که من رفتم آنجا، یک کسی به نام رحمانی آنجا بود و او مصاحبه‌ها را می‌گرفت. بعد جالب بود که بعد از مصاحبه ما، به ما دو نفر گفتند که شما بروید. این اصلا نرمال نبود. همین که ما آمدیم بیرون از سال، من و نادر، با چشم‌بند بودیم دیگر؛ حمید عباسی (حمید نوری) آنجا ایستاده بود. او شروع کرد یکی دو دقیقه با ما صحبت کردن. بعد نگهبان ما را برد به سمت سلول و او هم رفت توی سالن چون من دیگر نبودم که ببینمش. هنوز فکر می‌کرد که من نشناخته‌ام او را. فکر می‌کنم این آخرین برخورد ما بود و چند روز بعد هم من آزاد شدم.

«او موهای صافی داشت. احتمالا چند سالی از من بزرگ‌تر بود. چاق که نه، اما این‌طور بگویم که لاغر نبود. صورتش گرد کامل نبود اما کمی گرد بود شاید….»

«نه… خاطرم نیست. هر چه بگویم می‌تواند متأثر از واقعیت نباشد.»

«… من در آن لحظه از روی صدای عباسی که دیگر برای من آشنا بود، متوجه شدم که او دارد با من حرف می‌زند اما اینکه الان بخواهم درباره ویژگی‌های صدای حمید عباسی (حمید نوری) صحبت کنم، این برای من میسر نیست.»

رحمان درکشیده: نه، نه، نمی‌شناختم. … فقط این را هم اضافه کنم آن کسی که شما را مصاحبه می‌کند پاسدار یا یک زندانبان معمولی نیست. از مسئولان زندان است.

رحمان درکشیده: آنچه را ما آنجا گفتیم بعدا کتاب کردند. … من در لندن بودم به عنوان شاهد. فکر می‌کنم قبل از اینکه آنجا حاضر شویم یک متن کوتاهی هم به عنوان مشخصات داده بودیم.

- شاید پیش نیامده … نمی‌دانم. اما من قبل‌تر از آن نام ناصریان را در نوشته‌هایم آورده‌ام. حتی هشت سال پیش در یک مقاله نام حمید عباسی را آورده‌ام و نوشته‌ام که نام او نوری بوده. ممکن است همیشه فرصت نشود که آدم همه چیز را بگوید. من ده‌ها سخنرانی و مقاله داشته‌ام و در بعضی از آنها نام کسانی آمده و نام کسانی نیامده است.

«او در زندان گوهردشت اعدام شد و داستان خیلی دردناکی دارد. مصطفی از بچه‌هایی بود که بعد از شنیدن خبر اعدام‌ها قبول کرده بود بگوید مسلمان است اما چون او از زمان شاه زندان بود و او را می‌شناختند، باز بردند و اعدامش کردند. این برمی‌گشت به همان مرتد فطری که گفتم. یعنی شما از یک خانواده‌ای بودی که مسلمان بودی، بعد مارکسیست شدی، حالا مسلمان هم بشوی دوباره، دیگر فایده ندارد و اعدامی. …»

- یکی از رفقای صمیمی او هادی بود که او در این مورد به من گفت.

- اینها هر دو از بچه‌های راه کارگر بودند و ارتباطات خاص خودشان را داشتند.

- نه! او در بند بچه‌های اوینی بود. البته ما سال ۶۵ ما هم در یک بند بودیم در اوین. تا فکر می‌کنم خرداد یا تیر ۶۶ که ما ملی‌کش‌ها را از آن بند بردند به بند چهار قدیم. بعد بقیه بچه‌ها را هم آوردند بند سه، تا اینکه چند ماه قبل از اعدام‌ها آوردندشان به زندان گوهردشت. بند اوینی‌ها آنجا معروف بود.

«محمود قاضی بغل من نشسته بود. همه‌شان را بردند. آنها در دادگاه گفته بودند که مسلمان نیستند. فرقشان با من این بود که من گفتم پدرم هم مسلمان نبوده و من شدم مرتد ملی. … به نظر می‌آید که باید توضیح بیشتری بدهم. مثلا با بچه‌های اقلیت شناخت بیشتری از هم داشتیم که چه کسی کجا زندگی می‌کند و و و و …. همه این بچه‌هایی که اسمشان در لیست‌های جاهای گوناگون آمده؛ به عنوان کسانی که در تابستان ۶۷ اعدام شده‌اند از جمله در سایت خود‌ ما که نام محمود قاضی هم آنجا آمده … همه بچه‌هایی را که زنده مانده بودند، بعد از اعدام‌ها جمع کردند در بند هشت و اینها دیگر نبودند. و باز فراموش نکنیم که ناصریان همان شب آمد اتاق ما، در را باز کرد و گفت همه آنهایی که آن پایین دیدید اعدام کردیم. این چیزی بود که ناصریان گفت. آنهایی که پایین بودند، محمود بود، نبی بود، کیوان بود و خیلی‌های دیگر. و یک چیز شاید جالب دیگر بگویم: وقتی ما آزاد شدیم، همه با هم رابطه داشتیم. برای نمونه بعد از آزاد شدن من، ما سه عروسی داشتیم که خیلی از بچه‌های اقلیت که زنده مانده بودند و با ما بودند، در این عروسی‌ها بودند. مثلا گفتم مسعود پارتیا زنده ماند. او در عروسی من بود. آن بچه‌ها دیگر (منقلب می‌شود) ناپدید شده بودند … نبودند … رفته بودند…. خیلی از اینها را من البته خودم با خانواده‌هایشان دیدار کردم و در ارتباط بودیم. مثل اسدالله پنجه‌شاهی که رفتیم خانه مادر پنجه‌شاهی یک روز… (منقلب می‌شود) با چند تا از بچه‌های دیگر … خیلی از این بچه‌ها، خانواده‌هایشان را می‌شناختیم. در مورد محمود قاضی، من خودم خانواده او را نمی‌شناختم اما یکی از باجناق‌های من خیلی با آنها رفیق بود و می‌شناختشان. این باجناق من هم از کسانی بود که سال ۶۷ اعدام نشد و از زندان آزاد شد.»

«عباس رئیسی هم از بچه‌های ملی‌کش بود و در بند ملی‌کش‌ها. او هم در زندان گوهردشت اعدام شد. ما در اوین در بند چهار -بند ملی‌کش‌ها- با هم بودیم. … همه بچه‌های ملی‌کش را بعدا منتقل کردند به گوهردشت و بعد از اعدام‌ها، زنده مانده‌ها را آوردند به بند هشت و او هم دیگر نبود.»

«منوچهر مجاهد بود. ما از سال ۵۹ با هم در بند سه اوین بودیم. او در گوهردشت اعدام شد. او هم جزو ملی‌کش‌ها بود که آورده بودندش به گوهردشت. بر اساس اخباری که من شنیده‌ام و شواهد گواه صحت آنهاست، از تمام آن بچه‌هایی که ملی‌کش بودند و در گوهردشت بودند -ملی‌کش‌های مجاهد- فقط سامان رحیمی، از بچه‌های ۵۹ که متولد سال ۴۴ بود زنده ماند و بقیه اعدام شدند. این را هم بگویم که ما سامان را در زندان اصغر صدا می‌کردیم.»

«صادق و جعفر ریاحی دو برادر بودند. صادق در بند ملی‌کش‌ها بود. من خانواده‌شان را خیلی خوب می‌شناختم. … ما در اوین با هم بودیم. من بچه‌های جعفر را هم دیده‌ام که الان دیگر بزرگ شده‌اند. من در زندان گوهردشت آنها را ندیدم. ما‌ در زندان اوین با هم بودیم اما همان‌طور که گفتم خانواده‌شان را خیلی خوب می‌شناسم. همسر جعفر نامش فریده بود که چندی پیش بر اثر سکته قلبی فوت کرد در حالی که سن زیادی هم نداشت. یک برادر دیگر آنها، علی، سال ۶۰ یا ۶۱ اعدام شد ….»

«این نشریه کار، ارگان رسمی سازمان فدائیان اقلیت است، همان‌طور که می‌بینید شهریور ۹۲ یعنی ۸ سال پیش منتشر شده، یعنی همان مقطع اعدام‌ها که اتفاقا من چندین بار در این مقاله اسم حمید نوری را آورده‌ام، البته به پلیس مقالاتی دیگری هم دادم، از جمله مجله آرش که در فرانسه چاپ می‌شد و مدیر مسئولش پرویز قلیچ‌خانی بود.»

«من ابتدا در پرانتز اضافه بکنم در آن مجله آرش هم من بارها اسم حمید عباسی (نوری) را آورده‌ام… اما پاسخ به سوال دادستان، اوینی‌ها همان‌طور مه توضیح دادم بچه‌هایی بود که از اوین به گوهردشت آورده بودند و زمانی با هم هم‌بند بودیم در زندان اوین… توضیح داده بودم که اول ملی‌کش‍ها را با هم به بند ۴ می‌برند و بعد بقیه را به بند ۳ اوین بردند، بعد همه آنها را از اوین به گوهردشت می‌برند و در ادبیات بچه‌های زندان معروف شدند به اوینی‌ها… مجید ایوانی با من از آن زمانی که بند عمومی شد فکر کنم خرداد ۶۵ بود، در سال ۳ آموزشگاه و تقریبا بیشتر از یک سال با هم بودیم و از بچه‌های اقلیت بود و با آن اوینی‌ها با هم به گوهردشت آمدند، بعد همان‌طور که در بند ۸ وقتی ما را جمع کردند دیگر مجید نداشت… مجید موضع بسیار محکمی داشت در برابر رژیم و حتی در دوران بازجویی زیر شکنجه هرچقدر که شلاق خورده بود حاضر به دادن بازجویی نشده بود، موقع دستگری‌اش در سال ۶۴… او هم جزو اعدام‌ها بود…»

«آن سه نفر زمانی در مردادماه بود آنجا که گفتم ما را از انفرادی به بند فرعی آورده بودند، ولی این صحبت حمید عباسی زمانی است که اعدام‌ها تمام شده و اواخر شهریور یا مهر است و آن موقع است که حمید نوری سوال وجواب می‌کند، مرداد ماه ناصریان است.»

«من از چیزهایی که نوشته‌ام صد در صد مطمئنم و هیچ شکی به آن ندارم، من یک زندانی‌ام با ۸ سال تجربه زندان، خیلی چیزها شما انجا یاد می‌گیرید.»

«نتیجه‌گیری منطقی‌اش است، ضمنا من می‌دانم که خیلی از مصاحبه‌ها را حمید عباسی انجام می‌داد، بنابراین ایستاده بود من بروم بعد داخل شود و آگاهانه همیشه سعی می‌کرد من چهره‌اش را نبینم، برای اینکه خیلی از زندانی‌ها او را دیده بودند و چهره‌اش را می‌شناختند، ولی من همیشه با چشم‌بند بودم…»

«محسن از بچه‌های پنجاهی بود، تا فروردین ۶۱ با او بودم، ولی ما یک رابطه ویژه‌ای با هم داشتیم (رحمان درکشیده به شدت منقلب شد) خیلی با هم رفیق بودیم، من روز ۵ شهریور شنیدم که او را برای اعدام بردند از بند ۷ زندان گوهردشت.»

«یکی از همین خانواده‌ها که فرزندشان اعدام شد با خانواده محسن رجب‌زاده ارتباط داشتند و با هم در یک بند در زندان گوهردشت بودند و با خانواده آنها ارتباط داشتم.»

«این‌ها که خیلی خانواده معروفی هستند، ۵ تا از اعضای خانواده‌شان توسط جمهوری اسلامی کشته شدند، از خانواده‌های معروف خاوران بودند، مادر بهکیش حتی فیلمی پر کرده بود که در شبکه‌های اجتماعی هست، اتفاقا در آن فیلم می‌گوید چرا جامعه جهانی نسبت به قتل فرزندانش بی‌تفاوت است؟»

«جهت اطلاع‌تان، من متن سوئدی را در گوگل ترجمه کردم از سوئدی به هلندی و از سوئدی به فارسی، اتفاقا دیدم که در آنجا این‌گونه آمده که کتاب ایرج مصداقی را خوانده‌ام و چند جا هم نقطه گذاشته که مشخص نیست، بعد شما شروع کردی به سوال پرسیدن که چه کتاب‌هایی خواندی من دقیقا فهمیدم چی می‌خواستید بگویید، آنجا حتما اشکالی در ترجمه و مفاهیم آمده… من قرار نیست اینجا دروغ بگویم. خیلی ساده می‌توانستم بگویم خواندم، ولی نخواندم…»

«این هم فکر نمی‌کنم به نقش حمید نوری در کشتار زندانیان سیاسی ربطی داشته باشد… (وکیل نوری وسط حرف شاهد آمد …) من صحبتم تمام نشده بود که شما وسط حرفم آمدید، اما با حفظ موضع جواب می‌دهم، ما تلویزیونی داریم به اسم تلویزیون دمکراسی شورایی و هر هفته یک برنامه در مورد همین دادگاه داریم و در این برنامه رفیق عزیزم مرسده قائدی ار فعالین دیده‌بان ایران گزارشی هفتگی از روند دادگاه ارائه می‌کند، این یک نمونه است، اما خود دادگاه‌ها را متاسفانه من به خاطر شغلم نمی‌توانم خوب گوش کنم. اصلا گوش نمی‌دادم تا زمانی که نوبت حمید نوری شد و یکی از دوستانم یک فایل کمتر از یک ساعت از صحبت‌های حمید نوری فرستاد که در مورد منم صحبت کرده بود، بعد از آن زمان برایم جالب شد به خصوص به دلیل تناقضی که حمید نوری در بازجویی‌ها داشت با چیزی که در دادگاه گفته…»

«آن تواب گفته بود ولی من قبول نکردم، ملاقات‌ها هم قطع شده بود… یک روز پاسدار بند آمد و من را صدا کرد و گفت اسم‌ت را اشتباه گفتی اسمت رحمان فرخزاد است، فرخزاد اسم داماد ما بود –شوهر خواهرء به هر حال من چندین ماه قبول نکردم، ولی ملاقات چون قطع شده بود مدتی قبل از اینکه بند عمومی شود اسم واقعی خودم را به آنها دادم. احتمالا اوایل سال ۶۵ باید باشد…»