هنر برای عدالت اجتماعی و هنرِ عدالت اجتماعی
در گفت‌وگو با پروفسور پدرام خسرونژاد، مردم‌شناس
فرشته نزاکتی ــ هنری که در جنبش ژینا پدید آمد، ترویج‌دهنده و آموزش‌دهنده عدالت اجتماعی‌ست با هنرمندانی که خواسته یا ناخواسته گمنام مانده‌اند. با پدرام خسرونژاد، استاد مردم‌شناسی گفت‌وگو کرده‌ایم.
فرشته نزاکتی
«نام آن را بگو» در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه وسترن سیدنی به ابتکار و با کوشش پروفسور پدرام خسرونژاد
هنر در ایران در طول حاکمیت جمهوری اسلامی هرگز آزاد نبوده است. با این‌حال و شاید اتفاقاً به همن دلیل در حال حاضر هنر مقاومت با یک سویه فمینیستی برجسته در حال ظهور است. ما همه به مقاومت و کنش انقلابی دانشجویان هنر و موسیقی در ایران را به یاد داریم. حوض‌های به رنگ خون در میدان‌های تهران، قایق‌های کیان پیرفلک و دیوارنگاره‌ها و پرفورمانس‌های خیابانی در همراهی با قیام ملت ایران در صدر خبرها قرار داشت. چه کسی گمان می‌برد که ناگهان هنر ایران که تا پیش از آن شخصی و تجملی بود و در گالری‌ها و حراجی‌ها در جهت پولشویی رانت‌خواران عرضه می‌شد، ناگهان از خمودگی بیرون بیاید و همراه و همگام با مردم به وظیفه خود عمل کند؟
نام آن را بگو
«نام آن را بگو» برنامه‌ای است که دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه وسترن سیدنی برای نمایش هنر مقاومت در ایران تدارک دیده است. در این برنامه نگاره آیت (پاریس)، سیمین کرامتی (تورنتو) و پانته‌آ کریمی (سن خوزه، کالیفرنیا)، سه هنرمند فعال زن که در ایران و در دیاسپورا آثارشان را آفریده و عرضه کرده‌اند با هم و با دکتر پدرام خسرونژاد، مردم‌شناس درباره اهمیت هنرهای تجسمی و نقشی که هنر در جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی ایفا می‌کند در گفت‌وگو قرار گرفتند. با پدرام خسرونژاد، برگزارکننده و مبتکر این برنامه گفت‌وگو کرده‌ایم:
نسبت هنر با عدالت اجتماعی در ایران
پروفسور خسرونژاد معتقد است که از آغاز انقلاب ایران در سه مقطع شاخه‌ای از هنر انقلابی با یک سویه برجسته عدالت‌خواهانه پدید آمد: در صدر انقلاب، در جنبش سبز و در قیام ژینا. هنری که به گفته او در پی حرکت‌های اجتماعی و شهروندی‌‌ست، عدالت اجتماعی را ترویج و آموزش می‌دهد، داستان‌های ناگفته را فاش می‌کند و بر اساس این داستان‌ها تجربیات فردی را با مخاطبانش در میان میگذرد. در هنر انقلابی به یک معنا پیام مهم است و هنرمند خواسته یا ناخواسته، برای مثال به ضرورت مسائل امنیتی از حق خود میگذرد و گمنام می‌ماند. مشکل این است که دقیقاً به همبن دلیل و به سبب نبودن مراکزی که این نوع هنر را گردآوری و نگهداری و مطالعه کنند، آثار هنر انقلابی معاصر ایران که در بستر جنبش‌های آزادیخواهانه و عدالت‌خواهانه شکل گرفته، به تدریج از بین می‌رود. این خطری‌ست که هنر انقلابی در قیام ژینا را هم تهدید می‌کند در حالی‌که این آثار اسناد منحصر به فردی از هنر عدالت اجتماعی و هنر برای عدالت اجتماعی‌ست.
به نظر پروفسو خسرونژاد یکی از ملاک‌های مطمئن برای ارزیابی این دست از آثار این است که ابتدا ببینیم تا چه حد این آثار زمان‌مند و تا چه حد فرازمانی‌اند. در مجموع – به گفته او – نمی‌توان به هنری که در پی عدالت اجتماعی‌ست از نظر ارزشی نگریست.
نظرها
نظری وجود ندارد.