همبستگی جشنواره فیلم ونیز با «زنان و مردان» ایرانی

کمیته حمایت حقوقی و قضایی از سینماگران در خانه سینما اعلام کرده بود که در خیزش سراسری ۱۴۰۱ بیش از ۱۰۰ هنرمند سینما، تئاتر و موسیقی بازداشت شده یا ممنوعِ خروج شده‌اند. بنا به گزارش این کمیته، «بیشتر بازیگران و کارگردان‌های مشهور» ممنوعِ کار شده و نیز قرارداد نامه برخی‌شان هم فسخ شده ‌است.

در تازه‌ترین نمونه ۲۴ مرداد سال جاری شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران سعید روستایی کارگردان فیلم «برادران لیلا» را به ۶ ماه حبس تعزیری محکوم کرد، که یک بیستم آن قابل اجرا و مابقی به مدت ۵ سال تعلیق شده است، مستند این حکم، ساخت و پخش فیلم برادران لیلا در جشنواره کن بوده است. در سال ۲۰۱۹ روستایی با فیلم «متری شش و نیم» در جشنواره فیلم ونیز حضور داشت و به همین جهت او یک نام آشنا در ونیز است.

هفته گذشته نیز حکم نوید میهن‌دوست، کارگردان سینما که به ۳ سال و ۶ ماه حبس تعزیری محکوم شده است به اجرا درآمد. اتهام میهن‌دوست اقدام علی امنیت کشور عنوان شده اما در واقع او به خاطر ارتباط با برادر مسیح علی‌نژاد زندانی شده است.

کانون فیلمسازان مستقل ایران، «ایفما»  که در آذر ۱۴۰۱ همزمان با قیام ژینا اعلام موجودیت کرد در نخستین گام، همزمان با تحریم فیلم‌های ساخت جمهوری اسلامی در جشنواره‌های مهم جهانی با فیلم بلند «من، مریم، بچه‌ها و ۲۶ نفر دیگر» و ۱۳ فیلم دیگر از جمله ۹ فیلم کوتاه و یک فیلم انیمیشین که همگی آنها بدون رعایت حجاب و بدون رعایت قوانین سرکوبگرانه جمهوری اسلامی ساخته شده‌اند در جشنواره فیلم کن حضور یافت. به گفته عادله چراغی، یکی از سخنگویان کانون بیش از ۵۰ سینماگر ایرانی به عضویت این کانون درآمده‌اند. شیرین نشاط، مصطفی عزیزی، عبدالرضا کاهانی، نیما سروستانی، کاوه فرنام و علی عباسی از فیلمسازان عضو کانون‌اند. به گفته چراغی، اسامی برخی از اعضای مقیم داخل و خارج ایران به دلیل آنچه او «شرایط امنیتی» خواند، در آینده منتشر خواهد شد. این نخستین گام بلند برای دور زدن سانسور سینما در سال‌های حاکمیت جمهوری اسلامی به شمار می‌آید.

همبستگی با ملت ایران روی فرش قرمز

جشنواره فیلم ونیز اعلام کرده است که در همبستگی با ملت ایران در همکاری با انجمن دموکراتیک مردم ایران در ونیز در تاریخ ۲ سپتامبر، رأس ساعت ۱۸ یک فلش ماب را با هدف «افزایش آگاهی رسانه‌‌ای» و برای توجه بیشتر دولت‌ها و سازمان‌های حقوق بشری برگزار می‌کند. جشنواره فیلم ونیز از همه سینماگران حاضر در جشنواره دعوت کرده که روی فرش قرمز در این برنامه شرکت کنند.

همزمان با این رویداد فیلم «تاتامی» ساخته گای ناتیو و با نقش آفرینی زر امیر ابراهیمی در سالن سالا دارسنا در جشنواره فیلم ونیز به نمایش درمی‌آید.

گای ناتیو کارگردان اسرائیلی در آمریکا زندگی می‌کند. «پوست» (۲۰۱۸) از ساخته‌های او یک اسکار برای بهترین فیلم کوتاه در نود و یکمین دوره این جشنواره را دریافت کرده ‌است. ناتیو در «ناتامی» داستان یک جودوکار ایرانی را روایت می‌‌کند که در جریان مسابقات قهرمانی جهان از سمت جمهوری اسلامی برای انصراف از مسابقه با همتای اسرائیلی خود تحت فشار قرار می‌گیرد اما به جای آنکه از رقابت‌ها کناره‌گیری کند به تصمیمی دیگر می‌رسد.

خورشید طلوع خواهد کرد

علاوه بر این فیلم، «خورشید طلوع خواهد کرد» ساخته آیت نجفی نیز در بخش فیلم‌های مستقل جشنواره فیلم ونیز به نمایش درمی‌آید. در این فیلم یک گروه تئاتر در تهران در حال تمرین نمایش «مجمع زنان»، کمدی نوشته آریستوفان است که ژینا «مهسا» امینی به قتل می‌رسد. در فیلم، هنگامی که گروه سرگرم تمرین صحنه حمله به آکروپلیس است، یگان ضد شورش در مقابله با معترضان، سالن نمایش را محاصره می‌کند. آنچه که روی صحنه اتفاق می‌افتد با رویدادهای خیابان یکی می‌شود.

آیت نجفی، کارگردان تئاتر و سینما، فیلم‌نامه‌نویس، نمایشنامه‌نویس ایرانی ساکن برلین است. او تاکنون موفق به دریافت جوایز متعدد بین‌المللی شده است از جمله جشنواره بین‌المللی فیلم برلین، اوت‌فست برای فیلم فوتبال سربسته و جشنواره بین‌المللی فیلم مونترال برای فیلم «آواز بی‌سرزمین».

در این فیلم گروهی از دختران موسیقی‌دان و آوازخوان ایرانی تلاش می‌کنند با وجود همه محدودیت‌ها و موانع، کنسرتی را در تهران روی صحنه بیاورند. آن‌ها با دو خواننده زن فرانسوی تماس می‌گیرند و از آن‌ها دعوت می‌کنند در این کنسرت آواز بخوانند. هنوز این‌کار سامان پیدا نکرده که یک دختر آوازخوان تونسی هم به گروه می‌پیوندد. در این میان گروهی از نوازندگان و آوازخوانان زن هم در تهران به تمرینات‌شان ادامه می‌دهند. هدف این است که یک کار تلفیقی، برآمده از هم‌نشینی موسیقی ملی ایران و موسیقی غرب روی صحنه اجرا شود. از سوی دیگر اما برای دریافت مجوز برگزاری این کنسرت مشکلات پیچیده اداری وجود دارد.

ونیز ۸۰

در هشتادمین دوره جشنواره فیلم ونیز چهره‌هایی مانند «لوک بسون»، «بردلی کوپر»، «سوفیا کاپولا»، «دوید فینچر»، «مایکل فرانکو» و «مایکل مان» در بخش مسابقه اصلی برای کسب جایزه شیر طلایی بهترین فیلم و دیگر جوایز اصلی رقابت می‌کنند.

امسال در بخش غیرقابتی نیز آثار فیلمسازان سرشناسی از «وودی آلن» و «وس اندرسون» تا «ویلیام فردکین»، «رومن پولانسکی» و «ریچارد لینکلیتر» به نمایش گذاشته می‌شود.

طبق اعلام پیشین درام ضدجنگ «فرمانده» ساخته «ادواردو دی آنجلیس» با بازی «پیر فراتنچسکو فاوینو» به عنوان یکی از فیلم‌های بخش مسابقه اصلی، فیلم افتتاحیه ونیز خواهد بود و فیلم اسپانیایی «انجمن برف» ساخته «خوان آنتونیو بایونا» هم فیلم اختتامیه هشتادمین دوره ونیز خواهد بود.

هشتادمین جشنواره فیلم‌ ونیز از ۳۰ اوت تا ۹ سپتامبر (۸ تا ۱۸ شهریور) در ایتالیا برگزار خواهد شد و طبق اعلام پیشین «دیمین شزل» کارگردان فیلم «لا لا لند» ریاست هیات داوران بخش مسابقه اصلی ونیز ۲۰۲۳ را بر عهده خواهد داشت.