به رهبری خامنه‌ای، همنوایی ارکستر مخالفت با مذاکره آغاز شد
در پی مخالفت صریح علی خامنه‌ای با مذاکره با آمریکا، در حکومت ایران موج تازه‌ای به‌راه افتاده است که «شرافت» و «مذاکره» را در دو سوی ترازو قرار داده و هم‌صدا با «رهبر» می‌خواهد در بر همان پاشنه همیشگی بچرخد.
بخش سیاست
علی خامنه‌ای و گروهی از مقام‌های نظام در نماز عید فطر ۱۴۰۳- وبسایت علی خامنه‌ای
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی صبح جمعه ۱۹ بهمن در دیدار با فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش، به‌صراحت با مذاکره با آمریکا مخالفت کرد و گفت «مذاکره کردن عاقلانه نیست، هوشمندانه نیست، شرافتمندانه نیست». او گفت «مذاکره با آمریکا هیچ تأثیری در رفع مشکلات کشور ندارد» و تجربه‌های گذشته نشان داده که این کشور به تعهدات خود پایبند نیست. خامنه‌ای حتی گفت اگر آمریکا تهدیدهای خود را عملی کند جمهوری اسلامی هم تهدیدهای خود را عملی می‌کند.
این سخنان ارکستر «مریدان رهبر» را به‌راه انداخت. آن‌ها به‌نوبت روی صحنه آمدند و کسانی را که در پی مذاکره با آمریکا بودند «خائن» و «احمق» نامیدند و مذاکره را مساوی با «زیر پا گذاشتن شرافت» خواندند.
«دولت فرمان رهبر را پیش ببرد»
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، شنبه ۲۰ بهمن، فردای سخنان خامنه‌ای، با اشاره به مخالفت رهبر جمهوری اسلامی با مذاکره با آمریکا گفت: «اینکه حضرت آقا درباره مذاکره با آمریکا می‌فرمایند شرافتمندانه نیست، خُب نیست.»
قالیباف شعار انتخاباتی مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری ایران را پیش کشید و با بیان اینکه «معنای وفاق همین جاست»، گفت: «توقع و مطالبه من این است که طبق فرمایش حضرت آقا، رئیس‌جمهور خود و دوستانشان در دولت، [کار] را به سمتی ببرند که براساس این فرامین، موضوعات را پیش ببرند.»
رئیس مجلس افزود در مذاکرات با آمریکا «موضوع دیگر هسته‌ای نیست، گفتند هسته‌ای، موشکی، سلاح‌های متعارف و نامتعارف؛ این‌ها به معنی خلع سلاح کردن جمهوری اسلامی است».
«یا احمق، یا خائن»
حملات حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان و نماینده خامنه‌ای در این روزنامه به کسانی که خواهان مذاکره با آمریکا هستند شدیدتر بود. او نوشت:
می‌گوید کسانی که این روزها، ساز بدصدای مذاکره با آمریکا را کوک کرده‌اند و برای آن صفحه سیاه می‌کنند و گریبان می‌درند، یا «احمق» هستند و یا «خائن» و در هر دو حالت، شایستگی حضور در مسئولیت‌های کلیدی نظام را ندارند!
شریعتمداری معتقد است که آمریکا خواهان براندازی جمهوری اسلامی ایران است و این «هدف استراتژیک با تغییر دولت‌ها در این کشور (جمهوری‌خواه و دموکرات) تغییر نمی‌کند».
شریعتمداری در پایان یادداشت خود نوشته است:
اکنون از کسانی که به‌قول حضرت آقا «ادّعای فهم سیاسی هم می‌کنند» و «مدّعی سیاست‌ورزی و سیاست‌دانی و اطّلاع از اوضاع جهان» نیز هستند، این سؤال در میان است که آیا از درک واقعیتی با این همه وضوح و بداهت ناتوان هستند و خسارت سنگینی که مذاکره با آمریکا در پی دارد را درک نمی‌کنند؟!
مذاکره؛ «بدون زبان قلدری»
روزنامه جمهوری اسلامی موضع ملایم‌تری گرفت و بدون اشاره به سخنان علی خامنه‌ای روز شنبه نوشت:
جمهوری اسلامی ایران قدرت کافی برای مذاکره عزتمندانه با هر کشوری را دارد. اشتباه ترامپ این است که با زبان زور می‌خواهد مذاکره کند، زبانی که با ماهیت مذاکره در تضاد است. رئیس جمهور آمریکا اگر خواهان مذاکره واقعی است باید اولاً زبان قلدری را کنار بگذارد و ثانیاً تضمینی قابل اعتماد بدهد.
این روزنامه با اشاره به سخنان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در روز امضای فرمان «فشار حداکثری» بر ایران که گفته بود خواهان دستیابی به توافق با ایران است، این سیاست آمریکا را سیاست «چماق و هویج» نامید و از جمله خط قرمزهای حکومت ایران در مذاکره را «حق داشتن موشک و ابزارهای دفاعی مورد نیاز» و حفظ «جایگاه سپاه پاسداران» دانست.
امامان جمعه؛ یک‌صدا در پشت «رهبر»
اصلی‌ترین موضوعی که مخالفان مذاکره با آمریکا، با استناد به سخنان خامنه‌ای مطرح می‌کنند این است که «مشکلات کشور با مذاکره با آمریکا حل نمی‌شود». روز گذشته، جمعه ۱۹ بهمن، ساعاتی پس از اظهارات خامنه‌ای، همنوایی ارکستر امامان جمعه در اطاعت از «رهبر» آغاز شد و آن‌ها در شهرهای مختلف حرف‌های خامنه‌ای را کلمه به کلمه تأیید کردند.
کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران در نماز جمعه گفت: «مذاکره با آمریکا تجربه شد. پیشنهاددهندگان تحقیر شدند. با این تجربه بد چرا عده‌ای بی‌ملاحظه هستند؟»
صدیقی افزود: «رئیس‌جمهور جدید آمریکا علیه انقلاب ما نقشه‌ها دارد و رجزخوانی‌‌ها را شروع کرده است و می‌خواهد ما را بترساند و می‌گوید باید قدرت هسته‌ای و موشکی را محدود کنید.»
در این نماز جمعه شعار «ظریف گورتو گم کن» و «مذاکره با آمریکا محاله» سر داده شد. مخالفان مذاکره با آمریکا محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس جمهور ایران را نماد مذاکره با آمریکا در درون حکومت می‌شناسند و از این رو علیه او شعار سر داده‌اند. این در حالی است که اصلاح‌طلبان هنوز موضع روشنی در قبال سخنان خامنه‌ای ارائه نکرده‌اند. حتی روزنامه اصلاح‌طلب «هم‌میهن» روز شنبه در سرمقاله خود با عنوان «موضع دقیق» سخن قالیباف را تکرار کرده و نوشته است:
مقام رهبری در دیدار عید مبعث خود مواضع روشنی اتخاذ کردند که باید مورد توجه هر دو گروه فوق قرار گیرد. در واقع، باید حول این موضع و نگاه توافق کرد و وفاق داشت.
این روزنامه افزوده است:
گفتوگو یا معامله کردن با هر کشوری مقتضیات خاص خود را دارد. اصل بر بی‌اعتمادی است و هیچ‌گاه هم نباید بنا را بر اعتماد گذاشت. مبنای اصلی برای آغاز گفتوگو و در پایان توافق یا عدم توافق، قدرت و تامین منافع ملی است.
«مذاکره معنا ندارد»
آیت‌الله لطف‌اله دژکام، امام جمعه شیراز نیز در خطبه‌های نماز جمعه این شهر گفت: «مذاکره با آمریکا معنا ندارد و اعلام مذاکره برای توقف حرکت ملت ایران به سوی پیشرفت است.»
دژکام افزود: «همین رئیس‌جمهور فعلی آمریکا آن (برجام) را پاره کرد و بعد کارزار فشار حداکثری بر ایران را راه انداخت و بعد متوجه شدند که این موضوع برای آنان سودی ندارد و دوباره صدای مذاکره را درآوردند.»
او نیز به مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور اشاره کرد و گفت این مشکلات «ریشه در داخل کشور دارد».
حجت‌الاسلام سیدسعید حسینی، امام جمعه کاشان مذاکره با آمریکا را «زیرپا گذاشتن شرافت» دانست و با اشاره به سخنان علی خامنه‌ای افزود چنین مذاکره‌ای «تأثیری در رفع تحریم ندارد».
آیت‌الله رسول فلاحتی، امام جمعه رشت هم گفت: «تجربه گذشته و برجام نشان داده مذاکره با آمریکا هیچ نفعی برای کشور ندارد.» او گفت: «مگر آمریکا در دوران برجام چه ثمری رساندند که برخی‌ها دوباره از مذاکره سخن می‌گویند.»
سیدمحمدمهدی حسینی همدانی، امام جمعه البرز در خطبه‌های نماز جمعه کرج گفت: «عده‌ای مردم را شرطی می‌کنند و می‌گویند که مشکلات با مذاکره حل می‌شود و این موضوع غلطی است و معیشت و مذاکره و دوقطبی می‌کنند و بعد از بیان رهبری سخن گفتن از مذاکره با شرایطی که وجود دارد؛ خیانت به ملت و منافع ملی است.»
آیت‌الله حسین مظفری نماینده رهبر جمهوری اسلامی و امام جمعه قزوین نیز گفت «صحبت از مذاکره با آمریکا برای ملت ایران منفعتی ندارد».
روز شنبه مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر نوشته‌های رهبر جمهوری اسلامی نیز در یادداشتی در روزنامه خراسان با عنوان «سخنی با تجویزکنندگان مذاکره» نوشت:
عده‌ای برای مشکل اقتصاد، راه حل «مذاکره با آمریکا» را پیشنهاد می‌کنند و اصرار دارند که از این طریق مشکل حل خواهد شد. توجه داشته باشیم که تجویز نادرست نه‌تنها به درمان ختم نمی‌شود، بلکه گاهی ممکن است به هلاکت بیمار نیز بینجامد!
او در این نوشته پرسیده است:
چه اتفاقی افتاده که مذاکراتی متفاوت رقم بخورد و نتیجه‌ای امیدوارکننده برای ما به‌همراه داشته باشد؟ فراموش نکنیم علت پاره کردن برجام توسط ترامپ این نبود که برجام به نفع ما و به ضرر آمریکا بود، بلکه علت این بود که ترامپ معتقد بود باید امتیازات بیشتری از ایران گرفته و امتیازات کمتری به ایران داده می‌شد؛ امتیازاتی در حوزه موشکی، نفوذ منطقه‌ای و... درست همین مواردی که الان نیز دوباره مطرح شده است.
«پس از نفی مذاکره با آمریکا برنامه چیست؟»
این سخنان در حالی بیان می‌شود که در هفته‌های اخیر مسعود پزشکیان و عباس عراقچی، وزیر خارجه او، ضمن ابراز بدبینی نسبت به سیاست‌های دونالد ترامپ گفته بودند که به‌طور اصولی برای مذاکره آمادگی دارند. پزشکیان در گفتوگو با شبکه ان‌بی‌سی آمریکا از آمادگی «اصولی» ایران برای مذاکره با آمریکا سخن گفته و تأکید کرده بود که «آماده گفتوگو با لحاظ عزت و حکمت خودمان هستیم».
مسئولان دولتی حتی برای جلب اعتماد ترامپ بارها تکرار کرده بودند که ایران به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست.
پزشکیان یک روز پس از حرف‌های خامنه‌ای درباره مذاکره با آمریکا صحبت کرد اما هیچ اشاره‌ای به این سخنان نکرد و تنها به تحریم‌های آمریکا علیه ایران پرداخت و گفت:
دشمنان فکر می‌کنند با تحریم از گرسنگی خواهیم مرد اما این طور نیست، ما قادریم با قدرت به قله برسیم و در همه حوزه‌ها در منطقه اول باشیم. لذا همه باید خون دل بخوریم و زحمت باید کشید.
احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار و فعال سیاسی اصلاح‌طلب، در کانال تلگرامی خود در مطلبی با عنوان «دو سناریوی پس از نفی مذاکره با آمریکا»، نوشت:
سخنان رهبر جمهوری اسلامی درباره عدم مذاکره با آمریکا صریح‌تر و شفاف‌تر از آن بود که جایی برای قرائت دوم باقی بگذارد.
او با طرح این پرسش که «پس از نفی مذاکره با آمریکا برنامه چیست؟»، افزوده است:
آیا قرار است مذاکره با اروپا به‌طور جدی در دستور کار قرار گیرد و چنان سرعتی به آن داده شود که قبل از تاریخ انقضای بندهای غروب برجام در مهرماه آینده، به توافقی با اروپایی‌ها دست یابد به‌طوری که مانع استفادۀ آن‌ها از مکانیسم ماشه شود؟ اگر چنین باشد، توافق احتمالی لاجرم باید مورد رضایت آمریکا و همین‌طور اسرائیل هم قرار گیرد، چون اتحادیه اروپا توافقی که با مخالفت ترامپ و سران تل آویو روبه‌رو شود، بی‌فایده و فاقد اثر می‌بیند.
زیدآبادی مسیر دوم را چنین توصیف کرده است:
مسیر دوم، نومیدی از توافق با اروپا و حرکت در جهت تغییر استراتژی هسته‌ای با تمام عواقب آن به‌خصوص آمادگی برای رویارویی نظامی است. اگر تصمیم بر این باشد، همان‌طور که مدیر مسئول کیهان تأکید کرده است، دیگر هیچ‌کدام از حامیان مذاکره جایی در دولت نخواهند داشت.
روزنامه اصولگرای «جوان» نیز روز شنبه نوشت «ممکن است برخی حامیان مذاکره از پزشکیان بخواهند استعفا کند».
علی احمدنیا، رئیس امور اطلاع‌رسانی دولت در واکنش به این گمانه‌زنی در شبکه ایکس نوشت: «عده‌ای ساده‌دل رؤیابافی می‌کنند!»
این تناقض‌ها و اختلاف‌نظرها نشان‌دهنده پیچیدگی روابط ایران و آمریکا و چالش‌های پیش روی دو کشور در رسیدن به توافق است. توافقی که هر بار نزدیک و دور می‌شود.
نظرها
رسا
در ۴۵ سال گذشته هیچ همنوایی در ارکستر جمهوری اسلامی وجود نداشته به خصوص حال که رهبری ارکستر با خامنه‌ای یک دست می‌باشد!