شش زندانی از جمله چهار زندانی بلوچ در ایران اعدام شدند

سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، اعلام کرد که بامداد سه‌شنبە ۱۹ فروردین حکم اعدام عبدالحکیم عظیم گرگیج اهل آق‌قلای استان گلستان، عبدالرحمن گرگیج، تاج محمد خرمالی، مالک‌علی فدایی‌نسب و فرهاد شاکری در زندان مرکزی مشهد اجرا شد. مالک‌علی فدایی‌‌نسب، تنها متهم شیعه این پرونده و چهار زندانی دیگر پیرو اهل سنت بودند.

بنا به گزارش هه‌نگاو، این زندانیان از حق برخورداری از آخرین ملاقات با خانواده خود محروم بودند و خانواده‌ها از طریق تماس تلفنی از اعدام فرزندان خود مطلع شدند.

در این پرونده افزون بر این پنج زندانی، نام هفت متهم دیگر به چشم می‌خورد. شعبه اول دادگاه انقلاب مشهد در سال ۱۳۹۸ برای ۹ تن از این زندانیان با نام‌های مالک‌علی فدایی‌نسب، حمید راست‌بالا، فرهاد شاکری، کبیر سعادت‌جهانی، محمدعلی آرایش، عیسی عیدمحمدی، عبدالحکیم عظیم گرگیج، عبدالرحمن گرگیج و تاج‌محمد خرمالی به اتهام «بغی از طریق عضویت در گروه سلفی حزب‌الفرقان و جبهه همبستگی ملی اهل‌ سنت ایران» حکم اعدام صادر کرده بود.

حکم اعدام حمید راست‌‌بالا، کبیر سعادت جهانی و محمدعلی آرایش در دی‌‌ماه ۱۳۹۹ به اجرا درآمد. محمدرضا شیخ‌احمدی، عبدالباسط اورسن و مرتضی فکوری نیز به اتهام «بغی از طریق عضویت در گروه سلفی و تکفیری داعش» هر یک به ۱۵ سال حبس تعزیری محکوم شدند.

حکم اعدام احمدیان سلامی، فرهاد شاکری، عبدالحکیم عظیم گرگیج، عبدالرحمن گرگیج، تاج محمد خرمالی، مالک‌علی فدایی‌‌نسب و عیسی عیدمحمدی از سوی دیوان عالی نقض شده بود اما در مردادماه ۱۴۰۲، شعبه چهار دادگاه انقلاب مشهد آن‌ها را بار دیگر به اعدام محکوم کرد.

نیروهای اداره اطلاعات این متهمان را بهمن‌ماه ۱۳۹۴ بازداشت کرده و حدود یک سال بعد به زندان وکیل‌آباد مشهد منتقل کرده بودند.

هه‌نگاو نوشته است که عبدالحکیم عظیم گرگیج، در دوره بازداشت به اشکال وحشیانه‌ای همچون آویزان‌کردن از سقف برای مدت طولانی و خالی کردن فلفل در مقعدش، شکنجه شده بود.

از سوی دیگر کمپین فعالین بلوچ خبر داد که بامداد چهارشنبه ۲۰ فروردین یک زندانی بلوچ به نام غلام‌رضا پرداخته (گرگیج) در ارتباط با جرایم مواد مخدر در زندان شاهرود استان سمنان اعدام شد.

یک منبع مطلع به کمپین فعالین بلوچ گفت: «خانواده این زندانی روز گذشته سه‌شنبه ۱۹ فروردین‌ موفق به ملاقات آخر با او شدند.»

سازمان عفو بین‌الملل در گزارش سالانه خود درباره مجازات اعدام در جهان که روز گذشته، سه‌شنبه ۱۹ فروردین / ۸ آوریل منتشر شد، اعلام کرد که ایران به‌تنهایی مسئول ۶۴ درصد از کل اعدام‌های گزارش‌شده در سال ۲۰۲۴ است که نشان می‌دهد از سال ۲۰۱۵ تاکنون رشد ۱۴ درصدی بالاترین شمار ثبت‌شده اعدام‌ها را داشته است.

براساس گزارش عفو بین‌الملل، بلوچ‌ها دست‌کم ۱۰ درصد اعدام‌شدگان در ایران را تشکیل می‌دهند در حالی که پنج درصد جمعیت ایران هستند.

همچنین همزمان با تشدید رفتار تبعیض‌آمیز علیه مهاجران افغانستانی در ایران، اعدام اتباع این کشور نیز سه برابر افزایش یافته و از ۲۵ نفر در ۲۰۲۳ به ۸۰ نفر در ۲۰۲۴ رسیده که نیمی به اتهام مواد مخدر بوده است.

روز گذشته در شصت‌وسومین هفته کارزار «سه‌شنبه‌های نه به اعدام» در ایران، گروهی از خانواده‌های زندانیان محکوم به اعدام مقابل زندان اوین تجمع کردند و خواستار توقف اعدام و سرکوب شدند.