عراقچی: از سمت آمریکا پیام‌های متناقض می‌شنویم ـ روبیو: زمان تصمیم‌گیری درباره مکانیسم ماشه فرارسیده
در پی نخستین دور گفت‌وگوهای ایران و آمریکا، مقامات آمریکایی فشار بر جمهوری اسلامی را بیشتر کرده‌اند. آن‌ها خواهان توقف برنامه هسته‌ای ایران شده‌اند. جمهوری اسلامی می‌خواهد روسیه و چین در روند مذاکرات دخالت کنند. وزیر خارجه آمریکا از اروپایی‌ها خواسته است تا در مورد عدم پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای‌اش قاطعانه عمل کنند.
بخش خبر
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران (راست) و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا ـ عکس‌ها از خبرگزاری فرانسه
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی جمعه ۲۹ فروردین در مورد مواضع آمریکایی‌ها در مذاکرات دو کشور گفت:
از سمت آمریکا، پیام‌های متناقض و متضادی می‌شنویم. اینکه منظور چه هست و چه اهدافی را در بر می‌گیرد، مربوط به خودشان است. از نظر ما، آن‌چه که پشت میز مذاکره بیان می‌شود، ملاک نظر و تعیین‌کننده است.
عراقچی با بیان اینکه «ما در این مذاکرات کاملاً جدی هستیم»، افزود:
ما روز شنبه با جدیت در مذاکرات غیرمستقیم حاضر خواهیم شد و با توجه به نحوه حضور طرف مقابل، جمع‌بندی و قضاوت خواهیم کرد که چگونه باید این مسیر را ادامه دهیم.
تصمیم‌گیری درباره مکانیسم ماشه
هیئت‌های ایرانی و آمریکایی روز شنبه در رُم گرد هم خواهند آمد تا دومین دور از مذاکرات با میانجی‌گری عمان را برگزار کنند. این مذاکرات یک هفته پس از دیدار نخست هیئت‌های بلندپایه دو طرف در مسقط انجام می‌شود.
همزمان با سخنان عراقچی، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه، پس از گفت‌وگو با مقامات اروپایی به تروئیکای اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) که در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ شرکت داشتند هشدار داد که باید در مورد مکانیسم ماشه تصمیم نهایی را بگیرند.
روبیو در این‌باره گفت:
سه کشور اروپایی باید تصمیم بگیرند که با ایران چه کنند. من معتقدم آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌‌زودی گزارشی منتشر خواهد کرد که تنها درباره سطح غنی‌سازی نیست بلکه به روشنی نشان می‌دهد ایران تعهدات خود را نقض کرده است.
وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد که:
اروپایی‌ها به‌‌زودی باید تصمیم مهمی درباره مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران بگیرند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که این هفته به تهران سفر کرده بود، روز پنج‌شنبه ۲۸ فروردین / ۱۷ آوریل در تهران هشدار داد که ایران و آمریکا زمان کمی برای دستیابی به توافق هسته‌ای دارند.
«مکانیسم ماشه» به سازوکاری اشاره دارد که در صورت نقض توافق سال ۲۰۱۵ ایران با قدرت‌های جهانی درباره برنامه هسته‌ای‌اش، تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران می‌تواند مجدداً اعمال شود.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش اخیر خود که ۸ اسفند / ۲۶ فوریه به کشورهای عضو آژانس ارسال شد، هشدار داد که زمان برای دیپلماسی و اعمال محدودیت‌های جدید بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران در حال اتمام است.
بنا به این گزارش، «تولید و انباشت اورانیوم با غنای بالا توسط ایران، که تنها کشور بدون سلاح هسته‌ای است که چنین ماده هسته‌ای تولید می‌کند، باعث نگرانی جدی است».
گزارش آژانس حاکی از آن بود که ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد در قالب هگزافلوراید اورانیوم در سه ماه قبل از گزارش ۹۲,۵ کیلوگرم افزایش یافته و به ۲۷۴,۸ کیلوگرم رسیده است. بر اساس معیارهای آژانس، این مقدار در صورت غنی‌سازی بیشتر برای ساخت شش بمب هسته‌ای کافی است.
مارکو روبیو در ادامه سخنان خود درباره مذاکرات با ایران گفت:
ما به توافقی نیاز داریم که مانعی دائمی برای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای ایجاد کند.
اظهارات متناقض
پیش از این، استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه و رئیس هیئت نمایندگی آمریکا در مذاکرات با ایران، از جمهوری اسلامی خواسته بود که غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند. او همچنین گفته بود که ایران نباید هیچ برنامه‌ای برای تولید سلاح هسته‌ای داشته باشد و تنها در صورتی توافقی با ایران انجام خواهد شد که مطابق خواست و سیاست‌های رئیس‌جمهور آمریکا باشد.
این در حالی است که پیش از چنین اظهاراتی، ویتکاف در مصاحبه با شبکه «فاکس‌نیوز» گفته بود که آمریکا مخالفتی با برنامه هسته‌ای ایران ندارد، اما تأکید کرده بود که «موضوع اصلی این توافق راستی‌آزمایی برنامه غنی‌سازی خواهد بود».
عراقچی نیز گفته بود اصل غنی‌سازی قابل مذاکره نیست.
از سوی دیگر دونالد ترامپ پنج‌شنبه ۲۸ فروردین / ۱۷ آوریل در دیدار با جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، درباره حمله نظامی به ایران گفت:
برای انجام این کار عجله‌ای ندارم چون فکر می‌کنم ایران این بخت را دارد که کشوری فوق‌العاده شود و با شادی و بدون مرگ زندگی کند. ترجیحم چنین وضعیتی است. این گزینه اول من است. اگر گزینه دومی وجود داشته باشد، فکر می‌کنم برای ایران بسیار بد خواهد بود. اما فکر می‌کنم ایران خواهان گفت‌وگوست. امیدوارم چنین باشد، چون اگر مذاکره کند، به سود خودش خواهد بود. ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد؛ این مسئله بسیار ساده است.
تمایل ایران به دخالت روسیه و چین
عباس عراقچی که روز گذشته به مسکو رفت و پیام علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را تقدیم ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه کرد، از تمایل جمهوری اسلامی به دخالت دادن روسیه و چین در پیشبرد مذاکرات با ایران نیز سخن گفت. او گفت:
هم چین و هم روسیه و همه کشورهایی که روابط دور و نزدیکی با ما دارند، اعلام آمادگی کرده‌اند که به پیشرفت روند مذاکره کمک کنند. ایران برای باز کردن روند دیپلماسی هرچند به صورت غیرمستقیم توسط همه کشورهایی که با آن‌ها صحبتی داشته‌ام، مورد استقبال واقع شده است و همه آن‌ها همزمان اعلام آمادگی کرده‌اند که در این مسیر کمک کنند؛ ما فعلاً این کار را از طریق عمان انجام می‌دهیم. روسیه در این مسیر حتماً می‌تواند کمک کند.
او در مورد مضمون پیام خامنه‌ای به پوتین نیز گفت این پیام «مباحث مختلفی را در بر می‌گرفت، هم مسائل منطقه‌ای و هم بحث‌های دوجانبه و همکاری‌هایی که با روسیه در جریان است».
به‌گفته عراقچی پوتین نامه را همان‌جا خواند و سپس او توضیحات تکمیلی ارائه داد و بعد، «بحث مفصلی درباره همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای» داشتند.
رسانه‌های ایران نوشته‌اند که عراقچی به‌محض بازگشت شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین از سفر آسیایی خود به این کشور نیز خواهد رفت.
در حالی‌که مقامات جمهوری اسلامی تأکید کرده بودند که دور دوم مذاکرات در عمان خواهد بود اما سرانجام قرار شد که این دور از گفت‌وگوها در رُم برگزار شود. عراقچی در توجیه این موضوع چنین گفت:
رم میزبان مذاکرات نیست، بلکه محل مذاکرات است. میزبان مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، همچنان دولت عمان است و ما در محلی که میزبان مشخص کند، حاضر خواهیم شد.
رویترز روز جمعه به‌نقل از یک منبع آگاه از جلسه کاخ سفید با ترامپ در روز سه‌شنبه نوشت در میان مشاوران ترامپ بحث بر سر عناصر یک چارچوب احتمالی توافق هسته‌ای هنوز در مراحل بسیار اولیه است. دو منبع نزدیک به تفکرات کاخ سفید نیز گفتند ممکن است دو طرف قبل از رسیدن به یک توافق تفصیلی، به یک توافق موقت دست یابند.
رویترز همچنین به‌نقل از منابع خلیج فارس نوشت کشورهای این منطقه که از وقوع جنگی دیگر در خاورمیانه نگرانند، امیدوارند مذاکرات ادامه یابد اما نگران هستند که از روند کنار گذاشته شوند.
نظرها
نظری وجود ندارد.