آیا زندان‌های اسرائیل از فلسطینی‌ها اشباع شده‌ است؟

شبکه الجزیره برمبنای گزارش‌های تأییدنشده از سوی اسرائيل، شمار زندانیان فلسطینی را که دوشنبه یکم ژوئیه/۱۱ تیر آزاد شدند، ۵۵ نفر اعلام کرده است. همزمان گروه حقوق بشری اسرائيلی «هاموکد» با استناد به ارقام رسمی که از سوی سازمان زندان‌های اسرائیل منتشر شده است اعلام کرد که دست‌کم ۹۶۲۳ فلسطینی در حال حاضر در زندان‌های اسرائیل زندانی هستند.

گزارش گروه حقوق بشری اسرائیلی هاموکد درباره زندان‌ها

براساس این گزارش حدود ۳۳۷۹ فلسطینی بدون محاکمه یا تحت «سیاست بازداشت اداری» در زندان‌های اسرائیل هستند. «سیاست بازداشت اداری اسرائيل» به ارتش اسرائیل اجازه می‌دهد افراد را برای مدت نامعین، به‌شکل سری و بدون محاکمه یا داشتن حق محاکمه در بازداشت نگه دارد.

همچنین ۱۴۰۲ فلسطینی‌ هم تحت عنوان «جنگنجوی غیرقانونی» در زندان‌های اسرائیل به‌سر می‌برند. این اصطلاح را ارتش اسرائیل برای فلسطینی‌های نوار غزه که از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون بازداشت کرده، به‌کار می‌برد.

از زمان آغاز جنگ غزه، اسرائیل صدها فلسطینی را از این منطقه محصور دستگیر کرده. در عین‌حال ارتش اسرائیل هزاران فلسطینی دیگر را هم از کرانه باختری اشغالی بازداشت کرده است و بسیاری را بدون هیچ اتهامی در بازداشت نگه داشته است.

گروه حقوق بشری هاموکد در بیانیه‌ای گفت: «رفتار اسرائیل با زندانیان امنیتی حقوق زندانیان مبنی بر برابری، کرامت، زندگی خانوادگی، آموزش و غیره را نقض می‌کند و با قوانین بین‌المللی مغایرت دارد».

در این بیانیه آمده است:

آزادی گروهی از بازداشت‌شدگان

شناخته‌شده‌ترین بازداشتی که روز دوشنبه به همراه ده‌ها نفر دیگر آزاد شد محمد ابوسلیمه، مدیر بیمارستان الشفاء است. ابوسلمیه از جمله بازداشتی‌هایی بود که ماه نوامبر ۲۰۲۳ در بحبوحه جنگ و با حمله نظامی اسرائيل به بیمارستان الشفاء، بزرگترین مرکز پزشکی غزه دستگیر شد. اسرائیل در آن‌زمان مدعی شد که حماس از این مجتمع درمانی که نزدیک به ۲۳۰۰ تن از فلسطینی‌های جنگ‌زده در آن پناه گرفته بودند، به عنوان مرکز فرماندهی خود استفاده کرده. کارکنان بیمارستان این ادعا را رد کردند. حماس هم منکر چنین اقدامی شد.

به شهادت پزشکانی که هنگام حمله اسرائیل حضور داشتند، نیروهای اسرائیلی در حمله مذکور بخش‌های مرتبط با خدمات پزشکی مجتمع را تخریب کردند و به سوی افرادی که سعی داشتند از محوطه خارج شوند تیراندازی کردند. پس از حمله اجساد حداقل ۱۷۹ نفر از جمله هفت نوزاد در یک گور دسته جمعی در محوطه بیمارستان دفن شدند.

محمد ابوسلمیه پس از آزادی گفت که او هم از دسته زندانی‌هایی بود که بدون این‌که اسرائیل اتهامی علیه او مطرح کند، در حبس نگهداری می‌شده است.

اظهارات رئيس بیمارستان الشفا درباره رفتار با فلسطینی‌ها در زندان‌های اسرائيل

محمد ابوسلمیه اندکی پس از بازگشت به غزه از آزار و بدرفتاری با زندانیان فلسطینی در زندان‌های اسرائیل سخن گفته است. او که پس از هفت ماه و اندی از بازداشت آزاد شده می‌گوید زندانیان تقریباً به صورت روزانه تحقیر جسمی و روانی را تحمل می‌کنند و شکنجه می‌شوند.

این پزشک در یک کنفرانس خبری در غزه گفت:

او افزود: «حتی کسانی که بیش از ۱۰ سال بود که در بازداشت بودند از حقوق اولیه مثل غذا و دارو محروم شده بودند و چندین نفر در مراکز بازجویی کشته شدند.»

یکی از مقام‌های گروه فلسطینی آدامیر، ناظر حقوق بشر در مصاحبه با الجزیره تعداد کسانی را که در چند ماه گذشته در زندان‌های اسرائیل کشته شده‌اند حداقل ۴۰ نفر اعلام کرده است.

در ماه مه سال جاری هم گروه‌های حقوق بشری فلسطینی گفتند که یک جراح ارشد بیمارستان الشفاء پس از دستگیری در زندان اسرائیل جان باخته است. ارتش اسرائیل آن‌ زمان ادعا کرد که از کشته‌شدن او بی‌اطلاع است.

ابوسلمیه درباره جزئيات آزارهای ادعایی به شخص او گفت که زندان‌بانان انگشت او را شکسته‌اند و با باتوم و سگ به او حمله کرده و او را مورد ضرب و شتم قرار دادند. رئيس بیمارستان الشفاء غزه درباره نقش کادر پزشکی اسرائیل در بدرفتاری با زندانیان گفت: «کادر پزشکی هم مسئول بدرفتاری و بی‌توجهی به زندانیان هستند و به خاطر عدم رسیدگی به زندانیان، برخی از بازداشت‌شدگان قطع عضو شدند.»

او در ادامه گفت که اسیران فلسطینی در زمان بازداشت به شدت دچار کمبود غذا شده بودند و به مدت دو ماه تقریباً با یک قرص نان در روز سر می‌کردند. او گفت که همه آن‌ها حداقل ۳۰ کیلوگرم وزن از دست دادند.

اظهارات فرج السامونی، یکی دیگر از بازداشت‌شدگان: «فقط شکنجه مطلق»

روز سه‌شنبه ۱۲ تیر / ۲ ژوئیه شبکه الجزیره اظهارات فرج السامونی، یکی دیگر از بازداشت‌شدگان آزادشده را منتشر کرد.

او که به سختی سخن می‌گفت در خلال اظهاراتش آرزو کرد که «ای کاش هیچ یک از بازداشت‌شدگان مجبور به بازجویی نمی‌شدند». این بازداشتی گفت سرویس امنیت داخلی اسرائيل در حین بازجویی بازداشت‌شدگان را شکنجه کرده و از جمله از ناحیه آلت تناسلی مورد ضرب و شتم قرار داده است.

او با تأکید بر این‌که شرایط داخل سلول‌های زندان اسرائیل «غیرقابل تصور» است، گفت:

اسرائیل می‌گوید در برخورد با زندانیان از قوانین بین‌المللی تبعیت می‌کند، اما به نوشته الجزیره سایر فلسطینی‌هایی که اخیراً آزاد شده‌اند هم اظهاراتی مشابه با السامونی ارائه کردند.

طبق اعلام مسئولان بیمارستان اروپایی غزه در خان‌یونس بسام مقداد، رئیس بخش ارتوپدی این بیمارستان هم در میان افرادی است که روز دوشنبه آزاد شده‌اند اما از او اظهارنظری منتشر نشده است.

اکثر بازداشت‌شدگان پس از آزادی برای معاینات پزشکی به بیمارستان ناصر خان‌یونس منتقل شدند. برخی دیگر هم به بیمارستان الاقصی در دیرالبلاح انتقال پیدا کردند.

مقام‌های اسرائيلی چه می‌گویند؟

مقام‌های اسرائیلی هنوز در مورد اتهام بدرفتاری و شکنجه بازداشت‌شدگان اظهار نظر نکرده‌‌اند، اما قبلاً اتهام‌های مشابه را رد کرده‌‌اند.

سرویس زندان اسرائیل در یکی از نخستین واکنش‌ها، صرفاً این‌که محمد ابوسلمیه، پزشک برجسته فلسطینی به‌دلیل کمبود جا در زندان‌های اسرائيل، آزاد شده را رد کرد.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل آزادی شخص ابوسلیمه را «یک اشتباه جدی» خواند و او را متهم کرد که تحت نظارتش اسیران اسرائيل نگهداری شده و به قتل رسیدند و گفت که جای او در زندان است.

نتانیاهو همچنین گفت که تصمیم آزادی بازداشت‌شدگان «بدون اطلاع مقام‌های سیاسی رده‌بالا» گرفته شده است.

واکنش دیگر از سوی بنی گانتز، عضو سابق کابینه جنگ اسرائیل صورت گرفت. او هم این اقدام را محکوم کرد و گفت هرکسی که دستور آزادی را داده است باید برکنار شود. بنی گانتز اما به‌طور ضمنی مشکل «نبود جا» در زندان‌های اسرائیل را تأیید کرد چرا که از نتانیاهو خواست که «برخی از ادارات دولتی را ببندد تا فضا و بودجه برای زندان‌ها آزاد شود».

شین بت، سرویس امنیت داخلی اسرائیل هم ضمن دفاع از آزادی تصمیم برای آزادی ده‌ها زندانی فلسطینی، تأیید کرد که اسرائیل در مراکز بازداشت خود با مشکل کمبود جا روبه‌روست و گفت این اقدام با موافقت ارتش اسرائیل برای «آزادسازی مکان‌ها در مراکز بازداشت» صورت گرفته است.

شین بت تأکید کرد که با آزادی «تروریست‌هایی که در حملات به غیرنظامیان اسرائیلی شرکت کرده‌اند» مخالف است و تنها «چند زندانی غزه که خطر کمتری داشتند» آزاد شده‌‌اند.

ایتامار بن گویر، وزیر امنیت راست افراطی هم در عین این‌که اقدام روز دوشنبه را «سهل‌انگاری امنیتی» خواند، از این‌که بازداشتگاه‌های اسرائیل جا ندارند استقبال کرد و گفت شلوغی بیش از حد زندان‌های اسرائیل «اتفاق خوبی است». او همچنین خواستار این شد که زندان سدی تیمان علی‌رغم ازدحام بیش از حد، درهای خود را به روی زندانیان فلسطینی باز نگه دارد. وزیر امنیت اسرائیل گفت:

بن‌گویر در ایکس/توییتر گفت که مشکل ازدحام بیش از حد در زندان نیست، بلکه واقعیت این است که شین بت می‌خواهد «شرایط تروریست‌هایی را که ما کاهش دادیم بهبود بخشد، و اگر نه، آنها را آزاد کند» و من می‌گویم که چنین اتفاقی نخواهد افتاد.

سازمان زندان‌های اسرائیل پیشتر اعلام کرده بود که زندان سدی تیمان ماه گذشته به درخواست ارتش ۵۰۰ زندانی فلسطینی را در خود جای داده است.

صحبت از پرشدن زندان‌های اسرائیل در سال‌های گذشته بی‌سابقه بوده است. با این‌حال افشاگری درباره شکنجه فلسطینی‌ها در زندان‌های اسرائیل بارها مطرح شده است و اسرائیل هم در واکنش یا اظهار بی‌اطلاعی کرده و یا شکنجه را رد کرده است. در سمت مقابل جنگ در غزه، که تاکنون جان دست‌کم ۳۷ هزار و ۹۲۵ فلسطینی را گرفته، حماس هم به شکنجه و بدرفتاری با اسیران اسرائیلی متهم است.

اسرائیل پیش از جنگ جاری در غزه نیز به نقض حقوق بشری فلسطینی‌ها متهم شده بود. چندین سازمان‌ حقوق بشری بین‌المللی و اسرائیلی دولت و ارتش اسرائیل را به برپایی آپارتاید علیه فلسطینی‌ها متهم کرده‌اند. این اتهام پس از جنگ غزه با اتهام نسل‌کشی نیز همراه شد. اسرائیل به‌رغم قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل همچنان به حمله به غزه ادامه می‌دهد و در آخرین موج حملات خود به خان‌یونس در غزه در یک‌شبانه روز جان دست‌کم ۲۵ فلسطینی دیگر را گرفت.