گزارشی از زنکشیها در تابستان ۱۴۰۲
تابستانی که گذشت: نیمی از قتلها به دست شوهران انجام شد
رضوان مقدم ــ مروری بر وضعیت قتلهای ناموسی در ایران در سه ماهه دوم ۱۴۰۲ نشان میدهد پس از افزایش سرکوبهای مجدد از سوی حکومت اسلامی به زنان در کوچه و خیابان و بالا گرفتن تبلیغات ضد زن از سوی رسانهها، قتل ناموسی زنان بهطرز چشمگیری افزایش یافته است.
در گزارش سه ماهه اول سال ۱۴۰۲قتلهای «ناموسی» ۴۹ مورد قتل ناموسی را که اخبار مربوط به آنها در وبسایت کمپین توقف قتلهای «ناموسی» مستند و منتشر شده بود مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اینک در ادامه، گزارش قتلهای به اصطلاح «ناموسی» در سه ماهه دوم پیش روی وجدانهای بیدار جامعه قرار میگیرد.
بر اساس اخبارهایی که منتشر شدهاند آمار قتل زنان به بهانه آنچه «ناموس» نامیده میشود در سال گذشته نسبت به سال قبل روند افزایشی داشته که بسیار نگرانکننده است. در خلال ماههای اول جنبش انقلابی «زن، زندگی، آزادی» آمار قتل زنان بهدست مردان خانواده بهطرز چشمگیری کاهش یافته بود اما پس از افزایش سرکوبها و فشار مجدد از سوی حکومت اسلامی به زنان در کوچه و خیابان و بالا گرفتن تبلیغات ضد زن از رسانهها، قتل ناموسی زنان بهطرز چشمگیری افزایش یافت.
زنان، از یک سو برای حق بر بدن خود مبارزه میکنند و از سوی دیگر مردسالاری در خانوادهها، سیستم مردسالار و حکومت تئوکراتیک مذبوحانه تلاش میکنند تا برتری خود و کنترل بر زنان را حفظ کنند. بنابراین، تغییر نگرش نسبت حقوق زنان در جامعه بهشدت احساس میشود.
قتل ناموسی
قتل ناموسیهای ریشه در باورهای فرهنگی یا اجتماعی مرتبط با «ناموس» و نقض هنجارها یا ارزشهای سنتی دارد. قتلهای ناموسی معمولاً بهدست اعضای خانواده، اغلب اقوام مرد، به منظور بازگرداندن «افتخار خانوادگی» که تصور میشود خدشهدار شده است، انجام میشود.
قتلهای ناموسی اغلب در پی اعمالی مانند تمرد از دستورات مردان خانواده، روابط پیش از ازدواج یا خارج از ازدواج، امتناع از ازدواج ترتیب داده شده و حتی درخواست طلاق انجام میشوند. این قتلها بهعنوان راهی برای بازگرداندن شهرت خانواده در جامعه خود دیده میشوند.
بهطور خلاصه، در حالی که زنکشی و قتل ناموسی شامل خشونت علیه زنان هستند، اما در انگیزهها و زمینههای خود متفاوت هستند. زنکشی شامل تمام قتلهای جنسیتی زنان میشود، در حالی که قتلهای ناموسی بهطور خاص توسط مفاهیم فرهنگی شرافت، شرم و نیاز درک شده به حفظ «ارزشهای سنتی» در یک جامعه خاص انجام میشود. قتلهای ناموسی به قتل زنان محدود نمیشوند، بلکه جامعه ال جی بی تی کیو و همچنین مردانی که گمان میرود با زنی از خانواده رابطه داشتهاند را نیز دربرمیگیرند.
پدیده زنکشی و قتل ناموسی در سطح جهانی گسترده و نگران کننده است . بر اساس یکی از گزارشهای سازمان ملل در مجموع ۸۷۰۰۰ زن در سال ۲۰۱۷ بهطور عمد کشته شدهاند. بیش از نیمی از آنها (۵۸ درصد)۵۰۰۰۰ بهدست شرکای صمیمی یا سایر اعضای خانواده کشته شدند، به این معنی که هر روز بهطور متوسط ۱۳۷ زن در سراسر توسط یکی از اعضای خانواده خود کشته میشوند.
در ماههای تیر، مرداد و شهریور ۴۳ مورد قتل ناموسی رخ داد که هر مورد را به تفکیک هر ماه بررسی خواهیم کرد.
قتلهای ناموسی تیر ۱۴۰۲
در تیر ماه دستکم ۱۵مورد قتل ناموسی در وبسایت کمپین توقف قتلهای ناموسی منتشر شده است که در ادامه شرح کوتاهی از آنها آورده میشود.
اول تیر ۱۴۰۲، زنی ۳۰ ساله که نامش در رسانهها فاش نشد بهدست همسر ۳۲ سالهاش در شهرک قائمیه شهرستان اسلامشهر با ضربههای چاقو به قتل رسید. علت قتل «اختلافات خانوادگی» بیان شده که در حقیقت نام رمز قتلهای ناموسی است. در چنین مواردی غالبا بهعلت شیوه لباس پوشیدن ، معاشرت و یا رفتارهایی که مورد پسند مرد یا مردان نیست زنان را میکشند.
۱۱تیر ۱۴۰۲، زنی ۲۷ ساله در شهرستان اسلامشهر بهدست همسرش با ضربات چاقو به قتل رسید. در بررسیهای اولیه پلیس و تحقیقات صورت گرفته مشخص شد که همسر مقتول بهدلیل داشتن «اختلافات خانوادگی» با او درگیر شده و پس از به قتل رساندن همسرش با فرزند چهار ماهه خود از محل متواری شده است.
۱۴ تیر ۱۴۰۲، رقیه بلوچ، ۲۱ ساله و عمویش حیدر بلوچی در روستای ناگان از توابع شهرستان نیکشهر یکی از شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان ایران از سوی همسر رقیه با کلاشنیکف مورد هدف گلوله قرار گرفتند و کشته شدند. دو عمو و پسر عموی رقیه، پس از درخواست او به دنبالش به روستای ناگان از توابع شهرستان نیکشهر محل سکونت او رفته بودند. آن دو قصد داشتند رقیه را که با همسرش « اختلاف داشت» به منزل پدریاش ببرند.
با اینکه قتل ناموسی زنان در استان سیستان و بلوچستان هر ساله اتفاق میافتد اما این اخبار کمتر رسانهای میشود. یکی از دلایل آن ممکن است محدودیت شدید زنان در دسترسی آنها به تلفن همراه و ضعف جنبش زنان در این منطقه باشد.
۱۵ تیر ۱۴۰۲، دو دختربچه سه و هشت ساله بهدست پدرشان در سنندج، به قتل رسیدند. دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان کردستان در این باره گفت:
پنجشنبه ۱۵ تیر۱۴۰۲، پدر یک خانواده بهدلیل اختلافات خانوادگی، دو فرزند سه و هشت ساله خود را به بیرون از خانه و به خروجی شهر مسیر سنندج-کامیاران برده و با داروی خواب آور آنان را بیهوش کرد. وی پس از بیهوشی فرزندانش، با سنگ به جمجمه دختر بزرگش زده و دختر کوچکش را نیز با فشردن گلو و انسداد راه تنفسی و خفگی به قتل رساند.
۱۶ تیر ۱۴۰۲، زیلان ایوز، ۱۵ساله بهدست پدرش عبدالسلام هدف گلوله کلت کمری قرار گرفت و کشته شد. این قتل ناموسی در روستای زیوه از توابع شهرستان پیرانشهر آذربایجان غربی رخ داد. سلام ایوز پس از اطلاع از دوستی دخترش با یک مرد جوان با انگیزه ناموسی به خاطر دریافت یک «اساماس» (پیامک) تصمیم به قتل او گرفت.
۱۷ تیر۱۴۰۲، زنی ۲۲ ساله در شهرستان فسا پس از درگیری لفظی در منزل بهدست همسر ۲۹ سالهاش با ضربات متعدد چاقو به قتل رسید. به گزارش فرمانده انتظامی شهرستان فسا قاتل بازداشت شده است. سرهنگ قسام گفت که فرد قاتل انگیزه و علت درگیری با همسرش را «اختلافات زناشویی» عنوان کرد.
۱۹ تیر ۱۴۰۲، قتل حناز ۱۹ ساله در شهرک ولیعصر تهران توسط پدرش، ارتباط دختر جوان و خواهرش با نگهبان یک پارک سبب درگیری پدرشان با آنها شده بود. در جریان درگیری دو دختر ۱۹ و ۲۳ ساله بهشدت از پدرشان کتک خوردند و صبح روز بعد دختر ۱۹ ساله به نام حناز بهدلیل شدت صدمات وارد شده و خونریزی شدید داخلی به کام مرگ فرو رفت.
۱۹ تیر۱۴۰۲، در خیابان فدائیان اسلام دختر ۱۸ سالهای به نام آیلین، مورد حمله دو موتورسوار قرار گرفت و بر اثر ضربات متعدد چاقو جان باخت و مرد همراه او به نام امید بهشدت زخمی شد. امید در تحقیقات اولیه به بازپرس جنایی گفت:
بهتازگی با آیلین آشنا شده و به او علاقهمند شده بودم. روز حادثه با هم به مغازه دوستم رفتیم که ناگهان دو مرد چاقو به دست به ما حمله کردند. آیلین قبلاً به من گفته بود که خواستگار سابقش از او کینه گرفته و تهدید به انتقامجویی کرده بود. من حدس میزنم همان فرد این دو موتورسوار را اجیر کرده باشد.
۱۹ تیر ۱۴۰۲، مردی از یکی از محلات جنوبی تهران با پلیس تماس گرفت و از مرگ دختر ۱۷ سالهاش خبر داد و گفت که صبح وقتی از خواب بیدار شده متوجه شده است که دخترش، مهناز خودکشی کرده است.
پس از بازجویی از خواهر و دو برادر قربانی و دیدن آثار کبودی روی بدن خواهر بزرگ مهناز، شک پلیس برانگیخته شد. در نهایت یکی از اعضای خانواده در بازجوییها از جنایت خانوادگی پرده برداشت و گفت پدرش مرتکب این قتل شده است. انگیزه پدر از قتل سوءظن نسبت به دخترانش بوده است.
۲۲ تیر۱۴۰۲، روستای رازی از بخش قطور شهرستان خوی شاهد قتل کودک همسری به نام راحله راهدار بود که گفته میشد خودکشی کرده است. هشت ماه پیش راحله در ۱۴سالگی با فشار خانواده وادار به ازدواج با مردی شده بود که به او علاقهای نداشت و هنوز برای اینکه وارد یک زندگی زناشویی شود برایش بسیار زود بود. بنا به گزارش یک منبع موثق به کمپین توقف قتلهای ناموسی راحله هم از طرف خانواده پدری و هم خانواده شوهرش تحت خشونت خانگی بود .پس از چند روز پدر راحله در بازجویی به قتل فرزندش اعتراف کرد.
۲۴ تیر ۱۴۰۲، نوشین (نازنین) مرتضوی، دختر نوجوان ۱۷ ساله اهل قائمیه، شهری باستانی در باختر استان فارس و مرکز شهرستان کوهچنار بهدست عموی ۴۱ ساله خود کشته شد. او در بازجویی اولیه علت و انگیزه قتل را اختلاف خانوادگی با برادر خود (پدر مقتول) عنوان کرد.
۲۷ تیر ۱۴۰۲، در بخش میمند از شهرستان فیروزآباد استان فارس در جنوب ایران، مردی ۵۷ ساله همسر ۵۵ ساله خود را به قتل رساند. پیکر زن با دست و پای بسته در حالی که آثار جراحت بر روی بدنش مشهود بود، داخل منزل پیدا شد. مرد به قتل همسر خود از طریق خفه کردن اعتراف کرد.
۲۹ تیر ۱۴۰۲، دختری ۱۶ساله به نام بیتا اهل رضوانشهر بهدست نامزد ۲۱سالهاش به مدرسهای متروکه در شهرک چوکای رضوانشهر کشانده شد. نامزد او بیتا را با ضربات متعدد چاقو کشت و جسدش را به آتش کشید تا اثری از قتل باقی نگذارد.
آمار قتلهای ناموسی مرداد ۱۴۰۲
مرداد ماه بازار زنکشی همچون گرمای سوزان جنوب داغ بود. براساس خبرهای منتشر شده در وبسایت کمپین توقف قتلهای ناموسی، در این ماه نیز دستکم ۱۶ قتل ناموسی بهدست مردانی که زنان را جزو مایملک خود میدانند، انجام شد.
۲ مرداد ۱۴۰۲، کشف جسد زن جوان ۳۲ سالهای در خانهای در خیابان صمدی محله شهر ری از سوی پدرش به مرکز فوریتهای پلیسی ۱۱۰گزارش شد. نتیجه تحقیقات ابتدایی نشان داد که این زن بر اثر خفگی به قتل رسیده بود. مقتول با پسری ۲۲ ساله در مکانی که قتل اتفاق افتاده بود ملاقات داشت.
۴ مرداد ۱۴۰۲، ساکنان یک ساختمان در محله نارمک تهران بدن نیمه جان و خونین زن همسایه را که در راه پلهها افتاده بود به بیمارستان رساندند، اما زن جوان ساعتی بعد بر اثر خونریزی شدید جان باخت. مقتول فتانه (مهتاب) نام داشت و ۳۷ ساله بود. مردی ۴۷ ساله که متهم به قتل بود، انگیزه خود از قتل جواب رد شنیدن از فتانه و قصد ازدواج با فرد دیگری عنوان کرد. با گذشتِ ولی دم «پدر» فتانه، متهم بخشیده شد.
۵ مرداد ۱۴۰۲، یک مرد در شهر قم همسر ٢٠ سالهاش را با سلاح کمری به قتل رساند. در بررسیهای اولیه از متهم، او انگیزه این قتل را «اختلافات خانوادگی» اعلام کرد.
۹ مرداد ۱۴۰۲، یک زن ٢۵ ساله با هویت کبری یعقوبی، مادر یک کودک ۶ ساله و ساکن روستای چلندر شهر نوشهر بهدست همسرش بهنام یدالله کمالی، با ضربات متعدد چاقو به بهانه ناموسی به قتل رسید. همسر کبری با یورش به منزل پدری این زن، با استفاده از سلاح سرد ۱۲ ضربه عمیق به پهلو، شکم و پشت او وارد کرد و متواری شد. کبری یعقوبی دو ماه قبل به منزل مادر خود بازگشته بود تا مراحل قانونی طلاق انجام شود.
۱۰ مرداد ۱۴۰۲، زنی ۲۳ساله در آپارتمان طبقه پنجم با شلیک گلوله به قفسه سینهاش به قتل رسید. هنگام بازرسی منزل یک قبضه سلاح شاهکش که متعلق به شوهر مقتول بود در کنار جسد افتاده بود. مادر مقتول به مأموران گفت که دخترش چند سال قبل با پسر عمویش ازدواج کرد. زن جوان مدتی قبل در دادگاه درخواست طلاق داده بود.
۱۰ مرداد ۱۴۰۲، شوهر طاهره صادقی، زن ٣٠ ساله با تماس تلفنی والدین این زن جوان را مطلع کرد که دخترشان با خوردن قرص اقدام بە خودکشی کردە و او با جسد بیجان دخترشان در منزل مواجه شده است. جسد این زن در حالی پیدا شد که یک روسری دور گردنش گره زده شده و آثار کبودی بر بدنش مشهود بود.
۱۰ مرداد ۱۴۰۲، یک زن ١٩ ساله با هویت نامشخص در بخش بلداجی شهر بروجن در شهرهای استان چهارمحال و بختیاری بهدست یک مرد ٢١ ساله به قتل رسید. در مورد این قتل و انگیزه قاتل اطلاعاتی در دست نیست.
۱۲ مرداد ۱۴۰۲، مرد تهرانی زنش را به اتهام زیبایی و خوشپوشی به قتل رساند. او علاوه بر همسرش دو کودک خردسال خود را نیز با چاقو به قتل رساند. این در حالی بود که دختر کوچک دیگر این خانواده توسط مادرش در اجاق گاز پنهان شده بود. این مرد به همسرش که زن زیبا و خوش لباسی بود، سوءظن داشت.
۱۴ مرداد ۱۴۰۲، زنی ٣٢ ساله که هویت او فاش نشده در محمودآباد مازندران بهدست همسرش بهعلت آنچه «اختلافات خانوادگی» عنوان میشود، به قتل رسید. با بررسیهای فنی و اقدامات پلیسی و پیگیری سرنخهای موجود، همسر مقتول بهعنوان مظنون احتمالی شناسایی و با صدور قرار بازداشت موقت برای سیر مراحل قانونی روانه زندان شد.
۱۷ مرداد ۱۴۰۲، یک مرد در شهر تنگستان واقع در استان بوشهر همسر ۴٢ ساله و دختر ٢٢ سالهاش را با ضربات چاقو به قتل رساند. متهم پس از بازداشت، در بازجوییهای اولیه به جرم خود اعتراف کرد و «اختلافات خانوادگی» را انگیزه این اقدام عنوان کرد.
«اختلاف خانوادگی» نام رمز قتلهای ناموسی است. آنچه «بگو مگوی» های خانوادگی نامیده میشود غالبا نتیجه بدبینی و سوءظن مردان خانواده نسبت به زنان خانواده (همسر، دختر، خواهر و حتی مادر است).
۲۲ مرداد ۱۴۰۲، یک زن جوان در شهر پاکدشت بر اثر شلیک دو گلوله از سوی همسرش به قتل رسید.
۲۴ مرداد ۱۴۰۲، مرد مسلحی که اسلحه کلت را در دست میفشرد وارد یک منزل مسکونی در خیابان طبرسی شمالی ۵۸ شد و زن ۳۵ سالهای را مقابل سه فرزند ۵، ۱۳ و ۱۵ سالهاش به قتل رساند و از صحنه جنایت گریخت.
۲۵ مرداد ۱۴۰۲، یک زن ٣٧ ساله در شهر پردیس بهدست همسرش و مقابل چشمان دو فرزندش به قتل رسید. متهم پس از بازداشت انگیزه این اقدام را «اختلافات خانوادگی» عنوان کرد. کارآگاهان پلیس آگاهی با مراجعه به محل با جسد زن ۳۷ سالهای روبهرو شدند که آثار کبودی و ضرب و شتم بر روی بدن او مشهود بود. به گفته مادر و فرزندان مقتول، او توسط همسرش به قتل رسید.
۲۶ مرداد ۱۴۰۲، یک زن ۳۵ ساله در شهرستان خرامه استان فارس بهدست همسرش به قتل رسید. متهم که مردی ۴۵ساله بود، پس از بازداشت در بازجویی انگیزه خود را «اختلافات خانوادگی» عنوان کرد. این مرد همسرش را خفه کرد و کشت.
۲۹ مرداد۱۴۰۲، در شهر ری واقع در جنوب تهران پدری دختر ۱۰ساله خود را زیر ضربات کابل گرفت و او را کشت.
قوانین جمهوری اسلامی ضد حقوق زنان و ضد حقوق کودکان است. ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی از مصادیق نقض حقوق بشر است . این ماده قانونی به پدر و جد پدری اجازه میدهد که فرزند و یا نوه یا نتیجه خود را بدون ترس از مجازات بکشد.
وقتی سال ۱۳۸۴ پدری دختر ۶ساله خود را در اهواز کشت و سر او را روی نیزه کرد و در شهر چرخاند، جامعه سکوت کرد. دادگاه برای قاتل فقط ۴ سال حکم صادر کرد، آن هم نه برای کشتن فرزندش بلکه بهدلیل ایجاد رعب و وحشت در شهر!
آمار قتلهای ناموسی شهریور ۱۴۰۲
در شهریور ماه نیز زنکشی دستکمی از ماههای دیگر نداشت و حداقل ۱۲مورد قتل ناموسی زنان در وبسایت کمپین منتشر شد.
۲ شهریور۱۴۰۲، یک دختر ١۴ سالە بە نام مونا آقایی در شهر روانسر استان کرمانشاه به بهانه ناموسی بهدست برادرش به قتل رسید. مونا قربانی کودک همسری بود و قصد جدایی از همسرش را داشت اما خانوادەاش با این اقدام مونا مخالف بودند.
۵ شهریور ۱۴۰۲، مردی در ماهدَشت، شهری از توابع شهرستان کرج در استان البرز با چاقو به جان زنش افتاد به گمان اینکه به او «خیانت» کرده و او را کشت. قاتل در بازجوییهای اولیه بدون هیچگونه اظهار پشیمانی گفت:
مدتی بود که به همسرم مشکوک بودم وقتی صبح بر سر این موضوع باهم درگیر شدیم با چاقوی آشپزخانه به جانش افتادم. او نباید به من خیانت میکرد.
۶ شهریور ۱۴۰۲، یک زن ٣۴ ساله با هویت سودابه نوروزی در شهر کمالشهر کرج بهدست همسرش به نام عباس سجادی به دلیل آنچه «انگیزه ناموسی» عنوان شده به قتل رسید. سودابه ، مادر دو فرزند ١۵ و ٨ ساله بود.
۱۱شهریور ۱۴۰۲، یک زن ۳۴ ساله در استان کرج بهدست همسر۴۲ سالهاش از طریق خفه کردن به قتل رسید. متهم «اختلافات خانوادگی» را انگیزه این قتل عنوان کرد.
۱۱ شهریور ۱۴۰۲، یک زن ٣۴ ساله اهل ساوه با شلیک اسلحه همسرش جان خود را از دست داد. این متهم نیز پس از بازداشت، «اختلافات خانوادگی» را انگیزه قتل عنوان کرد.
۱۲ شهریور ۱۴۰۲، سونیا معنوی، دختر ١۶ ساله در منزل خانوادگی خود در برابر چشمان خانوادهاش واقع در شهر مراغه به دست نامزدش به نام علی میری با ضربات متعدد چاقو و در نهایت با بریدن سرش به قتل رسید.
۱۶ شهریور ۱۴۰۲، دختر نوجوان ۱۴ ساله به نام مهیا نادری در سرپل ذهاب استان کرمانشاه با اسلحه شکاری به قتل رسید. روز حادثه مهیا در خانه با پدر، عمو و برادرش تنها بود. این سه نفر همان روز متوجه ارتباط مهیا با یک پسر جوان میشوند. آنها به همین دلیل تصمیم میگیرند او را بکشند. اما پدر مقتول در اعترافاتش اظهار میکند که «خودش» دخترش را به خاطر مسائل ناموسی به قتل رسانده است. بنا به گزارش یک منبع مطلع به کمپین توقف قتلهای ناموسی «این قتل با اطلاع پدر مهیا و بهدلیل رابطه عاشقانه این دختر با یک پسر و فرار او از خانه صورت گرفته است».
۱۶ شهریور ۱۴۰۲، در محله اتابک واقع در خیابان خاوران یک زن ۵٠ ساله بهدست همسرش و با ضربات متعدد چاقو کشته شد. متهم پس از بازداشت، انگیزه این اقدام خود را «اختلافات خانوادگی» عنوان کرد.
۱۸ شهریور ۱۴۰۲، زنی ۳۳ ساله با نام خانوادگی درخشان در تالش بهدست همسر سابق او که کارمند کشتیرانی بود با یازده ضربه چاقو به قتل رسید. این مرد اصرار داشت این زن را با ازدواج مجدد به مالکیت خود درآورد، وقتی با مخالفت همسر سابق خود مبنی بر بازگشت به زندگی سابق مواجه شد، تصمیم گرفت او را به قتل برساند.
۲۲ شهریور ۱۴۰۲، یک زن ۴٠ ساله در تهران بهدست همسرش با ضربات متعدد چاقو به قتل رسید. متهم پس از بازداشت دلیل این اقدام را ناموسی و ظن او نسبت به خیانت همسرش عنوان کرد. متهم پس از بازداشت در شرح این واقعه گفت:
مدتی بود که به همسرم شک کرده بودم تا اینکه متوجه شدم مردی مزاحم زندگی ماست. او را شناسایی کردم و بعد از قتل همسرم به سراغ او رفتم تا او را هم بکشم.
۲۷ شهریور۱۴۰۲، اهالی روستای شهرستان رَبَط در سردشت پیدا شدن جسد را به پلیس اطلاع دادند. پس از تحقیق مشخص شد که مقتول هایده حسنزاده، نوجوان ۱۶ ساله اهل شهر ربط است. پلیس در اولین اقدام، پدر هایده به نام امید حسنزاده را بازجویی کرد. پدر سرانجام لب به اعتراف گشود و گفت:
دخترم را کشتم چون به حرفهای من توجهی نمیکرد و تا دیر وقت بیرون از خانه میماند.
خودکشینمایی یا وادار کردن به خودکشی
علاوه بر مواردی که بهطور مشخص قتل زنی از خانواده بهدست مردان عنوان و ثبت میشوند، مواردی نیز خودکشی گزارش میشوند. این موارد بسیارند و غالبا وادار کردن به خودکشی یا وانمود کردن به خودکشی هستند.
۲۱ شهریور۱۴۰۲، زنی به نام مرضیه فرجی، ٣٠ ساله متاهل و مادر دو فرزند، ساکن روستای کانی ناو از توابع بانه به دلایل نامعلومی از طریق حلقآویز کردن خودکشی کرد و به زندگی خود پایان داد. به گزارش یکی از منابع مطلع در کمپین توقف قتلهای ناموسی، جسد مرضیه برای بررسی بیشتر به سردخانه بیمارستان بانه منتقل شده است.
در موارد متعددی از خودکشیها علائم خفگی یافته شدهاند که نشان میدهد قتل ناموسی رخ داده است. در این موارد ابتدا قربانی را خفه کرده و بعد با صحنهسازی جسد بیجان قربانی را بهدار آویختهاند.
حتی اگر بپذیریم که خودکشیهای زنان و دختران واقعا «خودکشی» بوده است باید دلیل این میزان خودکشی بررسی شود.
ناکارآمدی و زنستیز بودن قوانین جمهوری اسلامی از دلایل افزایش قتلهای ناموسی و خودکشیها هستند. حکومت ایران با تبلیغات گسترده برای حجاب اجباری، ترویج کلیشههای جنسیتی از طریق کتابهای درسی و رسانهها و تصویب قوانین سرکوبگرانه علیه زنان، در گسترش و بازتولید قتلهای ناموسی نقش اساسی دارد.
حکومت در تمام «قتلهای ناموسی» شریک جرم است، زیرا قوانین قرون وسطایی به پدر حق میدهد که فرزندش را بکشد. طی۴۴سال، حکومت اسلامی همهگونه تحقیر و توهین به زنان را روا داشته و برای فعالان حقوق زن به جرم آگاهیرسانی زن احکام طولانی مدت صادر میکند.
در ایران امروز «پدیده قتلهای ناموسی» یک بحران اجتماعی است. کمتر روزی است که خبری از کشتن زنی در گوشه و کنار کشور منتشر نشود. قوانین مجازات «اسلامی» دست مردان را برای قتل زنان به بهانه «ناموس» باز گذاشته بهطوری که این قاتلان خود را در برابر جنایتی که انجام میدهند پاسخگو نمیبینند. آنها میدانند که با کشتن زنی از خانواده با مجازات جدی مواجه نمیشوند. در بسیاری از موارد هم که قتل ناموسی توسط سایر مردان خانواده صورت میگیرد، اولیای دم با گذشت از خون فرزند خود، زمینه آزادی قاتل را فراهم میکنند.
در برخی از مناطق زنان دچار ستم مضاعف هستند و طی زندگی اغلب کوتاه خود چندین بار قربانی میشوند. کودکهمسری و ازدواجهای اجباری که غالبا تقاضای طلاق را بهدنبال دارد از جمله عوامل قتلهای ناموسی هستند.
قوانین باید مانع کودکهمسری و ازدواجهای اجباری شوند در حالیکه در حکومت اسلامی در ایران نه تنها قوانین بازدارنده نیستند، بلکه تشویق کننده قتلهای ناموسی و کودکهمسری و ازدواج های اجباری هستند. بر اساس قوانین شرع، یک دختر بچه که دارای ۹ سال قمری باشد، توسط حکم دادگاه و اجازه ولی خود میتواند به عقد و ازدواج هر کس درآید. از نظر قانونی نیز سن ازدواج برای دختر بچهها ۱۳ سال در نظر گرفته شده است که کودک همسری را قانونی میکند.
حکومت جمهوری اسلامی باید در برابر خواست مردم تسلیم شود و به سیاستهای زن ستیزانه پایان دهد و به جای تصویب لوایح ضد زن، لوایحی برای توقف قتلهای ناموسی تدوین و تصویب کند.
بخش دوم تحلیل آماری قتلهای ناموسی
در بخش اول این مقاله شرح مختصری از ۴۳ مورد قتل ناموسی داده شد. در این بخش بهوسیله جدولها و نمودارها اطلاعات جامعتری از پراکندگی قتلها و شیوه به قتل رساندن و نسبت قربانی با قاتل در اختیار خوانندگان قرار میگیرد.
بر اساس این گزارش تحقیقی میانگین سن قربانیان ۲۴ سال است.
جدول و نمودار شماره ۱ - فراوانی ماه وقوع جرم
ماه وقوع قتل | تعداد قتل |
---|---|
تیر | ۱۵ |
مرداد | ۱۶ |
شهریور | ۱۲ |
نمودار شماره یک فراوانی وقوع قتلهای «ناموسی» را در سه ماهه دوم ۱۴۰۲ نشان میدهد. در مرداد با ۱۶ مورد بیشترین فراوانی و شهریور با ۱۲مورد کمترین میزان قتلهای به اصطلاح «ناموسی» اتفاق افتاده است.
قابل ذکر است که این آمار بر مبنای گزارشاتی است که در وبسایت کمپین توقف قتلهای ناموسی یهثبت رسیده است. قتل هایی که در مناطق دورافتاده افتاده انجام میشود اغلب رسانهای نمیشود. حتی قتلهایی که خودکشی وانمود میشوتد و یا قربانی وادار به خودکشی میشود شامل این آمار نیست. همچنین مردانی که در ارتباط با مسائل ناموسی در سه ماهه دوم به قتل رسیدهاند در این گزارش تحقیقی ثبت نشده است.
جدول و نمودار شماره ۲ - فراوانی به تفکیک استان ها
نام استان | تعداد وقوع قتل |
---|---|
آذربایجان غربی | ۳ |
گیلان | ۳ |
تهران | ۱۴ |
سیستان و بلوچستان | ۲ |
کردستان | ۲ |
فارس | ۴ |
قم | ۱ |
نوشهر | ۱ |
ایلام | ۱ |
چهارمحال و بختیاری | ۱ |
مازندران | ۱ |
بوشهر | ۲ |
البرز | ۲ |
کرمانشاه | ۳ |
مرکزی | ۲ |
آذربایجان شرقی | ۱ |
نمودار شماره ۲ فراوانی قتلهای ناموسی در استانهایی را نشان میدهد که در سه ماهه دوم ۱۴۰۲ اتفاق افتاده است. برخلاف تصور اغلب مردم قتلهای ناموسی فقط در مناطق حاشیهای اتفاق نمیافتد. در تابستان گذشته تهران با ۱۴ مورد شاهد بیشترین میزان قتل ناموسی نسبت به دیگر استانها بوده است.
نمودار و جدول شماره ۳ - فراوانی ابزار قتل
شیوه قتل | تعداد ابزار |
---|---|
آتش زدن | ۲ |
اسلحه | ۱۱ |
چاقو | ۱۴ |
خفه کردن | ۱۲ |
خفه کردن و دار زدن | ۱ |
زدن سنگ به سر | ۱ |
ضرب وشتم | ۲ |
نمودار شماره ۳، ابزار قتل را نشان میدهد. از ۴۳ مورد قتل ناموسی ۱۱ مورد یعنی ۲۵٪ قتلها با اسلحه گرم از جمله کلاشینکف و یا کلت کمری انجام شده، آن هم در کشوری که حمل اسلحه جرم است. ۱۴ مورد یا ۳۳٪ قربانی با ضربات متعدد چاقو به قتل رسیده است. پس از آن کشتن از طریق خفه کردن ۱۲ مورد یعنی ۲۸٪ را به خود اختصاص داده است. روشهای دیگر ضرب و شتم منجر به مرگ، خفه کردن و سپس دار زدن، کوبیدن سنگ بر سر قربانی و آتش زدن از دیگر شیوههای قتل ناموسی در سه ماه تابستان بوده است.
جدول و نمودار شماره ۴ - انگیزه قتل
انگیزه قتل | تعداد |
---|---|
داشتن رابطه | ۷ |
سوء ظن | ۱۳ |
اختلاف خانوادگی | ۱۷ |
ازدواج اجباری | ۱ |
در خواست طلاق | ۳ |
دیر به خانه آمدن | ۱ |
بر اساس نمودار شماره ۴ از ۴۳ مورد قتل ناموسی ۱۳ مورد یعنی ۳۲٪ آن به علت سوءظن مردان خانواده و ۷مورد داشتن رابطه که شامل چت تلفنی یا قرار ملاقات با دوست پسر بوده است. بیشترین مورد انگیزه قتل توسط متهمین «اختلافات خانوادگی»گفته شده. موارد دیگر شامل «درخواست طلاق، ازدواج اجباری و یا دیر به خانه آمدن قربانی» ذکر شده است.
جدول نمودار شماره ۵ - نسبت با قاتل
نسبت قاتل با قربانی | تعداد |
---|---|
برادر | ۱ |
پدر | ۱۰ |
پدر، برادر، عمو | ۱ |
خواستگار سابق | ۱۱ |
داماد | ۱ |
دوست پسر | ۳ |
عمو | ۱ |
نامزد | ۳ |
همسر | ۲۲ |
نمودار شماره ۵ نسبت قاتل با قربانی را نشان میدهد. در ۴۳ قتل ناموسی ۲۲ مورد یعنی بیش از ۵۰٪ بهدست شوهران انجام شده است. پس از آن ۱۰ مورد بهدست پدر انجام شده و دوست پسرها و نامزدها در سه ماه تابستان هر کدام ۳ مورد قاتلان زنان بودهاند. برادر، عمو، خواستگار سابق از جمله کسانی بودهاند که بهدلیل کنترل زن و داشتن حس مالکیت بر او اقدام به قتل کردهاند.
تمامی گزارشات و مستندات درج شده و اطلاعات مربوط به قتلهای ناموسی که در این گزارش به آنها پرداختیم پیشتر در وبسایت کمپین توقف قتلهای ناموسی منتشر شده است.
نظرها
نظری وجود ندارد.