حفظ پیشرفت در دنیای پساآمریکایی

این گفته مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده است که حاوی چکیده‌ای از نگرش رئیس او راجع به حکمرانی جهانی است. دولت دونالد ترامپ اصولی راکه ایالات متحده از زمان منشور آتلانتیک در سال ۱۹۴۱ ترویج کرده است را کاملا رد می‌کند.

صادر کردن بیش از ۷۰ فرمان اجرايی و یادداشت، از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید در ۲۰ ژانویه، نشان دهنده یک سیستم جهانی متفاوتی از آنچه در هشت دهه گذشته به‌وجود آمده بود. تعادل بین امتیازها و تعهداتی که مشخصه نظم پس از جنگ (جهانی دوم) مبتنی بر قوانین بود، اکنون از بین رفته است.

اکثر دولت‌ها به درستی از آنچه می‌بینند وحشت‌زده هستند. آن‌ها همچنان اهمیت پیشگیری از همه‌گیری‌ها، احترام به قوانین تجاری، محدود کردن رقابت مالیاتی مخرب و مبارزه با تغییرات اقلیمی را درک می‌کنند. سوال این است که آیا آنها می‌توانند بدون ایالات متحده به یک زمینه مشترک دست یابند و به شکلی مؤثر عمل کنند؟

ما معتقدیم که آنها خواهند توانست، به ویژه، اگر اتحادیه اروپا که خود توسط قوانین و تعهدات مشترک اداره می‌شود، رهبری سازماندهی یک واکنش جمعی را به عهده بگیرد. برای این منظور کشورهای اتحادیه اروپا باید شروع به برقراری ارتباط با یکدیگر و کشورهای غیر اتحادیه اروپا در باره چهار حوضه کلیدی تشکیل «ائتلاف مشتاقان» را بدهند: بهداشت عموم جهانی، تغییرات آب و هوایی، تجارت بین المللی، و مالیات شرکت‌ها.

بهداشت عمومی

با بهداشت عمومی شروع کنید. یکی از تصمیم‌های ترامپ به عنوان رئیس جمهور، خروج از سازمان بهداشت جهانی بود، اقدامی که به طور قابل تصوری با ناراحتی در سرتاسر جهان مواجه شد. خوشبختانه، جلوگیری از همه‌گیری‌های آینده نیازی به عضویت ایالات متحده در سازمان بهداشت جهانی ندارد. در حالی‌که حتما پی‌آمدهای بودجه‌ای ایجاد خواهد شد، اما بقیه جهان به راحتی خواهند توانست این شکاف را که حدود ۵۰۰ میلیون دلار در سال است پر کنند. آنچه که بیش از همه مهم است این است که سازمان بهداشت جهانی بتواند به انجام ماموریت خود ادامه دهد، به ویژه در کشورهای فقیرتری که بیشتر مستعد بیماری هستند.

تغییرات اقلیمی

در مورد تغییرات اقلیمی، اتحادیه اروپا در حال حاضر یک سری دستور عمل‌های با اهداف مشخص والزام‌آور برای کشورهای عضو تعیین کرده است؛ بنابراین، موقعیت خوبی برای عمل به عنوان یک اتحادیه دارد و می‌تواند با کشورهای ثالث اتحاد کند و اعمال نفوذ جهانی قابل توجهی اعمال نماید. اتحادیه اروپا می‌تواند در مورد توافقنامه‌های مشارکت جدید مذاکره کند و ائتلاف مشتاقانی را ایجاد کند که علی‌رغم خروج ایالات متحده از توافق نامه پاریس علاقه‌مند به کم کردن گازهای گلخانه‌ای به سوی صفر باشند. شرکای بلقوه می‌توانند شامل کشورهای با اقتصاد پیشرفته و بسیاری از بازارهای نوظهور مثل چین باشد. علی‌رغم اینکه چین بزرگترین تولید کننده گازهای گلخانه‌ای در جهان است، منافع خاصی نیز برای به نزدیک صفر رساندن گازهای گل‌خانه‌ای دارد.

همچنان که ویلهام نورهاوس، اقتصاددان برنده جایزه نوبل اشاره کرده است، این درست است که هر چه ائتلاف بر محور مسايل اقلیمی بزرگتر شود، انگیزه دیگران برای پیوستن به آن نظم و انضباط و استفاده رایگان از آن بیشتر خواهد شد. راه حل خود نوردیس برای جلوگیری از آن سواستفاده، تشکیل باشگاه‌های آب و هوایی (حفظ محیط زیست) است که اعضای آن تعرفعه‌ای را بر واردات کشورهای غیر شرکت کننده اعمال کنند. این گزینه ممکن است طبق قوانین فعلی سازمان تجارت جهانی قانونی نباشد اما با توجه به رفتار نادرست ترامپ، ممکن است بهترین گزینه باشد.

تجارت بین‌المللی

در مورد تجارت بین‌الملل بطور گسترده‌تر، اتحادیه اروپا کارت‌های قدرتمندی برای بازی در پاسخ به تعرفه‌های ایالات متحده دارد. در این مورد هم می‌شود «ائتلاف مشتاقان» را با کشورهایی ایجاد کند که می‌خواهند با قوانین معقول به بازی ادامه دهند و به اصلاح ساختار تجارت جهانی کمک کنند.

سیاست تجاری یک قابلیت اساسی اتحادیه اروپا است. کمیسیون اروپا از طرف همه کشورهای عضو در مورد توافق‌نامه‌های تجاری مذاکره می‌کند و پس از دست‌یابی به توافق، باید توسط اکثریت واجد شرایط کشورهای عضو در شورای اتحادیه اروپا و پارلمان اروپا تایید شود. همان‌طوری‌که با شکست فرانسه در جلوگیری از توافق تجاری اخیر اتحادیه اروپا و بازار مشترک کشورهای آمریکای جنوبی (مرکوسور) نشان داده است اقلیتی از مخالفان نمی‌توانند اراده اکثریت را متوقف کنند.

این ترتیب کار، اتحادیه اروپا را به یک قدرت تجاری جهانی تبدیل کرده است. اکنون اروپا باید ابتکار عمل را به دست بگیرد و با کمک کسانی که می‌خواهند، آنچه را که از پیمان‌های چند جانبه‌گرایی تجاری باقی مانده است را نجات دهند و دستور کاری برای آینده تنظیم کنند. شرکای آشکار شامل هند و چین هستند. با تشکیل یک مذاکره بزرگ، اتحادیه اروپا نشان خواهد داد که کورکورانه از ایالات متحده پیروی نمی‌کند.

مالیات

در بخش مالیات، در اکتبر ۲۰۲۱، پس از یک فرایند بحث طولانی، بیش از ۱۴۰ حوزه قضایی در مورد حداقل نرخ مالیات موثر بر سود شرکت‌های چند ملیتی توافق کردند. اگر شرکت‌های چند ملیتی در یک کشور ۱۵٪مالیات پرداخت نکنند، کشورهای شرکت کننده می‌توانند به‌طور جمعی آن مالیات مابه‌التفاوت را دریافت نموده و سپس توزیع در آمد را با توجه به سهم تولید در هر حوزه قضایی تقسیم کنند. مزیت بزرگ این سیستم این است که خود به خود اجرا می‌شود. اگر یک حوزه قضایی مالیات ۱۵٪ را جمع نکند، دیگر حوزه‌ها این کار را انجام می‌دهند، لذا انگیزه برای جمع‌آوری مالیات قوی می‌شود.

برای لازم‌الاجرا شدن، این توافق باید توسط پارلمان‌های ملی تصویب شود. تاکنون بیش از ۴۰ کشور این کار را انجام داده‌اند و بسیاری دیگر نیز به‌زودی رأی‌گیری خواهند کرد. خروج دولت ترامپ از این توافق عمدتاً جنبه نمادین داشت، زیرا کنگره آن را تأیید نکرده بود. در هر صورت، سایر کشورها هنوز هم می‌توانند مالیات حداقلی را اجرایی کنند، اگرچه باید انتظار مخالفت از سوی ایالات متحده را داشته باشند.

در دنیای جدید، جایی که نهادهای بزرگ چند جانبه، احتمالا در کوتاه مدت خود را قادر به‌کاری نخواهند دید، ائتلاف کشورهای علاقه‌مند به پیشبرد، پیشرفت و همکاری جهانی ضروری خواهد بود. در زمینه بهداشت عمومی جهانی، تغییرات آب و هوایی، تجارت بین‌المللی، و مالیات شرکت‌ها، اروپا می‌تواند الگوی خوبی باشد و به زنده نگه داشتن چند جانبه‌گرایی کمک کند. اکنون که دولت ترامپ آشکارا سیستم مبتنی بر قوانین پس از جنگ را که ایالات متحده در ایجاد آن نقش اساسی داشت، رد می‌کند، اروپا و دیگران می‌توانند و باید خلا رهبری را پر کنند- از جمله از طریق مشارکت با چین.

درباره نویسندگان: