«هیچی نموند ازم»: یک تجربه شنیداری متفاوت در موسیقی ایران

گروه آلترناتیو راک «از شنبه» تشکیل شده از چهار عضو ایرانی: کوروش زراندوز، نوازنده گیتار، فرزاد شادافزا، درامز، محمدرضا دل‌آوری، گیتار باس و سینا خامنه که خوانندگی آهنگ‌ها را به عهده دارد.

این گروه در سال ۲۰۱۸ تشکیل شد اما فعالیت خود را با انتشار تک‌آهنگ «هر قدم» در سال ۲۰۱۹ شروع کرد. از این گروه تا به حال پنج آهنگ در پلتفرم ساندکلاد منتشر شده است: «هر قدم»، «خدامو پس می‌گیرم»، «چی شد» و سرانجام «هیچی نموند ازم» که از بهترین آهنگ‌های این گروه است.

یک گروه منحصر به فرد با زبان و بیان مستقل

«از شنبه» با تلفیق موسیقی هوی متال و هارد راک و راک با موسیقی الکترونیک و دیزاین‌های سنگین الکترونیک موسیقی آلترناتیو راک ویژه‌ای را تولید می‌کنند که نمونه‌های خارجی آن اگر کم نباشد زیاد هم نیست اما نکته مثبت اینجاست که گروه در این سبک ارائه‌ای به خصوص و یکّه دارد که کار آن‌ها را از دیگر گروه‌های آلترناتیو راک متمایز می‌کند. همچنین کیفیت آثار و مهندسی صدای آثار گروه نشان از کار دقیق و بسیار خوب اعضای گروه در تولید است. به یک معنا می‌توان گفت در همین پنج اثری که «از شنبه» منتشر کرده، موفق شده است به زبان مستقلی در موسیقی آلترناتیو راک ایرانی دست بیابد.

مضمون ترانه‌های هر پنج اثری که «از شنبه» منتشر کرده دل‌شکستگی، دلدادگی و ناکامی و سرخوردگی در عشق و سرانجام جدایی‌ است. این مضامین در فضایی ملانکولیک و رمانتیک که با یک ماجرای عاشقانه ناکام درآمیخته بیان می‌شود.

نامی هم که گروه برای خودش برگزیده، خالی از کنایه و مطایبه نیست. وقتی یک روز هفته را با حرف اضافه «از» مشخص می‌کنیم، معمولا می‌خواهیم از کاری خبر دهیم که قرار است انجام دهیم اما هنوز انجام نداده‌ایم: از شنبه رژیم می‌گیرم یا از یکشنبه ورزش می‌کنم یا از دوشنبه سعی می‌کنم بیشتر کار کنم یا استراحت کنم. «از شنبه» از برخی لحاظ بیانگر درونمایه کلی ترانه‌های گروه و سمت و سوی فعالیت آنان است و به همین خاطر هم نام هئشمندانه‌ای‌ست که آگاهانه انتخاب شده.

قبل از بررسی آهنگ هیچی نموند ازم باید گفت این گروه در حال حاضر کار تازه‌ای منتشر نکرده است و در مورد وضعیت فعالیت گروه اطلاعات چندانی در اختیار مخاطبان قرار نداده است؛ به این دلیل نمی‌توان به قطعیت گفت این گروه به کار خود پایان داده است یا همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

هیچی نموند ازم

افکت صوتی Rise در موسیقی، به تغییری تدریجی و افزایشی در حجم صدا یا فرکانس یک صدا یا گروهی از صداها برای ایجاد هیجان یا درام اشاره دارد. این افکت به گونه‌ای طراحی می‌شود که به تدریج صدای مورد نظر را از یک سطح پایین به یک سطح بالاتر ببرد و به آن برجستگی و تاکید بیشتری بدهد.

«هیچی نموند ازم» با یک افکت صوتی Rise شروع می‌شود و سریعاً فضا با صدای گیتار باس و درامز و خواننده پر می‌شود. البته فضاسازی موسیقی به گونه‌ای انجام شده است که به هیچ وجه انباشت صدا به وجود نیاید. تنظیم موفق اثر باعث شده است که این فضاسازی درخشان در موسیقی به وجود بیاید. همانطور که در ابتدا ما با شروع سریع‌السیری طرفیم در ادامه هم یک ملودی به ریتم آهنگ اضافه می‌شود: این ملودی را در قسمتی که خواننده از یک میزان خالی می‌گذارد می‌شنویم. این ملودی به ریتم رنگ عمیق‌تری می‌دهد. صدای الکترونیکی این ملودی به گونه‌ای تنظیم شده است که مخاطب احساس می‌کند این صدا در حال دور شدن است.

رنج فرکانسی Low-Mid به محدوده خاصی از فرکانس‌های صوتی گفته می‌شود که بین فرکانس‌های پایین (Bass) و فرکانس‌های میانی (Mid) قرار دارد. این رنج، نقش بسیار مهمی در رنگ‌آمیزی صدا و تعریف کلی یک صدا دارد. اجرای سینا خامنه خواننده‌ی ترانه «هیچی نموند ازم» بسیار پخته است، صدای او در رنج فرکانسی Low-Mid است و همین امر باعث می‌شود ملودی‌هایی که او می‌خواند به خوبی با بیس آهنگ ترکیب شود.

ترانه‌ی آهنگ زبانی ساده و قابل فهم دارد و به زبان گفتار بسیار نزدیک است. این ویژگی باعث شده که انتقال احساسات به کمک اجرای خواننده ممکن شود.

گه‌گاه به ترانه‌هایی برمی‌خوریم که زبانی بسیار ادبی دارند اما با اینکه خواننده در اجرا سنگ تمام می‌گذارد؛ زبان متن در انتقال احساسات ضعیف عمل می‌کند. این از دور بودن احساسات داخل ترانه و زبان آن است که باعث انشقاقی می‌شود که به سختی در اثر قابل حل است.

یک آشوب تنظیم شده با کیفیت بالا

«هیچی نموند ازم» ساختاری سه تکه دارد. سه تکه‌ی اصلی آهنگ به وسیله‌ی فراز و فرودی ریتمیک در موسیقی به وجود می‌آید. همچنین با جلوه‌های صوتی به خوبی فراز و فرود‌ها تنظیم شده است.

تکنیک اسلاید (Slide Technique) یکی از تکنیک‌های جذاب و پرکاربرد در نوازندگی گیتار است که به صداهای روان و ملودیک خاصی می‌انجامد. گیتار الکتریک در پایان قطعه سولویی مبتنی بر تکنیک اسلاید را می‌نوازد و به خوبی انرژی موسیقی را به سقف می‌رساند.

تنظیم چنین آهنگی به شدت پیچیده است. اضافه شدن صدا‌ها و کم شدن صداها بسیار فکر شده است. موسیقی کاملا متناسب با کانسپت و ترانه تنظیم شده است.

در موسیقی، اصطلاح «ریورس» (Reverse) به معنای برعکس کردن یا وارونه کردن یک صدا، قطعه موسیقی یا بخشی از آن است. به عبارت ساده‌تر، وقتی یک صدا یا آهنگ را ریورس می‌کنیم، آن را از آخر به اول پخش می‌کنیم. پس از به پایان رسیدن قسمت اول آهنگ «هیچی نموند ازم» و در اولین فرود آهنگ، با قطع شدن ریتم و اضافه شدن صدای خواننده به پس زمینه به صورت «ریورس»، فضایی کاملا متفاوت با قسمت اول را می‌شنویم؛ یک افکت صوتی Rise به علاوه صدا‌های تیز درامز و دوباره صدای خواننده که در حال خواندن ادامه‌ی ترانه است اوج می‌گیرد و وارد قسمت دوم آهنگ می‌شویم.

میان قسمت دوم و سوم آهنگ ما شاهد حذف شدن صداهای نسبتاً گرم‌تر آهنگ و شکل گرفتن فضای سردی هستیم که ما را برای اوج پایان آهنگ و بالاترین حد انرژی آماده می‌کند.

«هیچی نموند ازم» به خوبی یک آشوب تنظیم شده و با کیفیت است. آشوبی که نه تنها مخاطب را از خود نمی‌راند بلکه باعث همزادپنداری عمیق او می‌شود؛ این انتقال احساسات موفق فقط با یک تنظیم خوب ممکن بوده است؛ همچنین موسیقی ایده‌های خلاقانه‌ای در دیزاین و تزئین صدا را نشان می‌دهد.