سرشار از خیال: ترانه «شعری از این بندر»ِ صنم معروف‌خانی
کاوه روشنگر - صنم معتقد است جایگاه زن در موسیقی ایران همانجاییست که او در آن ایستاده است. از آثار صنم به خوبی این حقیقت را می‌توان درک کرد. تازه‌ترین اثر او در فاصله بین زبان نوشتار و گفتار، ما را به فضایی روشن و پرامید هدایت می‌کند.
کاوه روشنگر
صنم معروف‌خانی، عکس: اینستاگرام هنرمند
صنم معروف‌خانی که در سال ۱۳۷۵ در تهران زاده شده پیانیست و ترانه‌سرا، خواننده و همچنین آهنگساز است. او در حال حاضر در کنسرواتوار آمستردام مشغول تحصیل است و در شبکه‌های اجتماعی، به ویژه در اینستاگرام حضوری چشمگیر دارد.
در صفحه‌ی اینستاگرام صنم می‌توان دید که او مهارت خود را مدیون سال‌ها تمرین است و علاقه‌ی او به موسیقی در این صفحه موج می‌زند. او در این فضا ویدیو‌هایی از اجراهایش را منتشر می‌کند و این آثار نشان می‌دهد که یک ستاره موسیقی ایرانی راک در راه است. صنم درباره علاقه‌اش به موسیقی و همینطور گستردگی دامنه موسیقی کلاسیک گفته است:
از اولین روزهایی که خود را شناختم، موسیقی برایم آغاز شد و در شانزده‌سالگی ماهیتی جدی گرفت. کلاسیک، اولین نقطه‌ای که همچون درگاهی پذیرای کشف و شهود و پرسه‌های گاه و بیگاه من در این جهان بی‌انتها بود، دنیای شنیداری مرا دگرگون ساخت و من را با واژه‌ی «بی‌نهایت» آشِنا کرد.
او در ادامه درباره ژرفای این آشنایی می‌افزاید:
با وجود چندین سال نوازندگی کلاسیک و یادگیری مباحثی همچون هارمونی و آنالیز آثار کلاسیک، برایم مشهود بود که به این بی‌نهایت تعلقی ندارم. گویی که باید بی‌نهایتِ خود را جست‌وجو می‌کردم، بی‌نهایتی شخصی که فارغ است از آنچه که «سبک» پیش رویش می‌گذارد. پس در مسیری که باید راه افتادم و در این جست‌وجوها آثاری خلق کردم که بخش کوچکی از آن‌ها را تا به امروز با شما به اشتراک گذاشته‌ام.
بدون شک او را می‌توان یکی از مهم‌ترین نمایندگان سلیقه‌ی تازه‌ی موسیقی جوانان ایرانی در دنیای بی‌مرز موسیقی در نظر داشت. موسیقی پاپ مورد علاقه‌ی جوانان ایرانی که بیشتر همگام با جریان اصلی موسیقی پاپ جهان پیش می‌رود باعث شده که معروف‌خانی متوجه کمبود نسخه‌های فارسی شود و در حال پیشرفت روی تلفیق سبک‌های موسیقی غربی با زبان فارسی و سلیقه‌ی شرقی است. این رویکرد در همه آثاری که او در پلتفرم ساندکلود منتشر کرده به خوبی نمایان است. برای مثال در میان این آثار باز اجرای خلاقانه و نوآورانه‌ی «کویر دل» از مرجان دیده می‌شود که اجرایی بسیار زیبا و متفاوت از این آهنگ قدیمی است. در کارنامه‌ی صنم معروف‌خانی همکاری با پیمان سلیمی نیز در آهنگ «نهان» دیده می‌شود.
در این آثار مخاطب با گستره‌ای از اجرا و مهارت در اجرا روبروست که نشان دهنده تسلط این هنرمند به سبک‌های خوانندگی‌ست که باعث شده در هر سبک اجرایی متناسب با موسیقی آن سبک ارائه بدهد. اجراهایی تقریباً بی‌نقص که در آن‌ها کمتر خبری از تکراری‌های معمول موسیقی پاپ ایرانی‌ست. او در مصاحبه‌ای درباره جایگاه زن در موسیقی ایران گفته است:
از دید من جای زن همانجاییست که تصمیم می‌گیرد باشد. اما به پیرامونم که نگاه می‌کنم [مکث] شرایط قدری سخت است. صحنه‌ای برای اجرا نیست و با این حال باز هم معتقدم که جای زن همانجاییست که تصمیم می‌گیرد باشد.
«شعری از این بندر» که در ادامه به آن می‌پردازیم تازه‌ترین اثر صنم است، از دیگر آثار او می‌توان به «هواپیما‌ها»، «وقتی تو رفتی از خونه» و «نقطه‌ها» اشاره کرد.
شعری از این بندر
ترانه‌ی اجرای این آهنگ نوشته‌ی صنم معروف‌خانی و آهنگسازی را هم خود او به عهده داشته. مارک ساریا تهیه کننده بوده و تصویرسازی آن با ترمه ضیایی بوده است. سبک خاص تصویرسازی دیجیتال ترمه باعث شده که فضای این آهنگ به خوبی به شنونده منتقل شود.
آهنگ روندی آرام و بسیار متکی به اجرا دارد.
بالا و پایین‌های اجرای خواننده و ملودی نوشته شده برای ترانه به زیبایی با موسیقی درهم می‌آمیزد. همچنین به کمک صدای خواننده در پس‌زمینه‌ی موسیقی به آن عمق داده می‌شود و گاهی مانند یک صدای همخوان روی نت‌های هارمونیک تأکید می‌شود. ملودی اجرای خواننده در طی موسیقی بار‌ها فضایی رویاگونه را در ترکیب با صدای پیانو به وجود می‌آورد.
سبک موسیقی به موسیقی‌های آرت راک و آرت پاپ امروزی نزدیک است و ایده‌هایی نزدیک به ایده‌های بیلی آیلیش را در موسیقی پاپ دنبال می‌کند.
ساز پیانو در این آهنگ نقش اصلی را به عهده دارد، پیانو موسیقی را شروع می‌کند و به همراهی صدای خواننده تا پایان موسیقی پیش می‌رود و در دو قسمت با همراهی درامز و سازهای زهی و برنجی موسیقی را به اوج خود می‌رساند، بار نخست اوج کوتاهی را در قسمت اول آهنگ تجربه می‌کنیم و در قسمت پایانی آهنگ فراز و فرودی طولانی‌تر را تجربه می‌کنیم، پس از پایان این قسمت درخشان آهنگ نیز به پایان می‌رسد.
در این قطعه با آهنگسازی دقیق و ظریفی مواجه‌ایم که بی‌دلیل فضای موسیقی را شلوغ نمی‌کند و زیبایی را در سادگی می‌بیند و به صدای ساز‌ها فرصت شنیده شدن بیشتری می‌دهد.
در طول موسیقی استفاده‌هایی جزئی از صدا‌های الکترونیک برای تزئین موسیقی بسیار موثر واقع شده‌اند و هوشمندانه هم انتخاب شده‌اند. ورود و خروج ساز زهی بسیار فکر شده و تکمیل‌کننده است.
استفاده از بازتاب صدا نیز در کار آهنگساز اسپانیایی به وضوح مشهود است.
ترانه‌ی آهنگ ترانه‌ای عاشقانه است که در آن خواننده معشوق را به شعری که او «از این بندر» می‌خواند تشبیه می‌کند. موضوع رمانتیکی که درون‌مایه‌ی بسیاری از آهنگ‌های پاپ ایرانی را می‌سازد. اما این سوال پیش می‌آید که چه ویژگی‌ای شعری از این بندر را از دیگر آهنگ‌های پاپ ایرانی که با درون‌مایه‌ای عاشقانه روانه‌ی بازار موسیقی می‌شوند متمایز می‌کند؟
ترانه‌ی «شعری از این بندر» بازتاب دهنده زبان و بیان منحصر به فرد صنم است. صنم سعی کرده است تا آنجایی که می‌تواند زبان ترانه را به زبان گفتار نزدیک کند و در همان حال زبان نوشتار را هم تا حد ممکن حفظ کند. همچنین این هنرمند با نوشتن ترانه‌ای تازه با ملودی‌های غربی که شنونده‌ی ایرانی به شنیدن آن ملودی‌ها در زبان فارسی عادت ندارد و نوآوری در اجرا این آهنگ را با دیگر آهنگ‌های عاشقانه‌ی ایرانی متفاوت کرده است. و سرانجام در یک تحلیل کلی می‌توان گفت «شعری از این بندر» شنونده را به فضایی روشن می‌برد و به او حس خوبی را القا می‌کند و به احساسات او عمق می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
«قِشنگ»: در ستایش زیبایی، در حال و هوای جنوب ایران
«آدمک» اروین خاچیکیان: گلایه از انجماد اجتماعی
به من بگو چرا: آمیزهای از گذشتهنگری و نوآوری
«بهار آتیش»: یک صدای جوان و رسا برای برابری
«منشور»ِ سینا: تعیین تکلیف برای رپ فارسی
وفادار و دو آهنگ «رنسانس» و «پابرهنهها»
«داروگ» با اجرای جالبوت: انتظار را پایانی هست؟
ترانه تازه شروین حاجیپور: برای گوشهای معترض
«حبیبی» از سوگند و زخمی: نیاز به شادی در میان سرخوردگیهای اجتماعی
بهرام و تازه‌ترین اثر او: «داغ»
ققنوس برخاسته از خاکستر: «عبور» از مصطفی میری
صراحت در بیان دورچی و همه «آن چیزهای لعنتی» زندگی ما
نظرها
نظری وجود ندارد.