شعر زمانه

سه شعر از هما تیمورنژاد

نخستین شعر این مجموعه به ما یادآوری می‌کند که زنان در طول تاریخ، رنج‌های بسیاری را متحمل شده‌اند و بسیاری از آن‌ها در سکوت و تنهایی به زندگی خود پایان داده‌اند. این شعر همچنین به ما نشان می‌دهد که درد و رنج، حتی قوی‌ترین افراد را نیز می‌تواند شکست دهد.

به کوشش شوکا حسینی

مشخصات تصویر مشخصات تصویر

هما تیمورنژاد

۱۰ دی ۱۴۰۳

۲ دقیقه

پوستر جشنواره هنری بین‌المللی «زن، زندگی، آزادی»

دومین دوره جشنواره هنری بین‌المللی «زن، زندگی، آزادی» در ونکوور کانادا برگزار شد. در فراخوان دبیرخانه این جشنواره آمده بود که این جشنواره به‌عنوان یک جشنواره «کاملاً مستقل و آزاد» با «هدف ارج‌نهادن به آرمان‌های انسانیِ جنبش «زن، زندگی، آزادی» و ایجاد انگیزه برای تداوم راهِ جان‌باختگان در راه آزادی اندیشه در سراسر جهان به فعالیت مشغول است.»
شوکا حسینی که خود از شاعران شناخته شده ایران است دبیری بخش شعر ‌جشنواره‌ «زن، زندگی، آزادی» را به عهده داشت. خانم حسینی برخی از اشعار جشنواره را برای انتشار در رادیو زمانه در اختیار ما قرار داده است.
نخستین شعر از این مجموعه، از سروده‌های هما تیمورنژاد به زندگی تراژیک زنی می‌پردازد که در چنگال درد، تنهایی و رنج گرفتار آمده است. شاعر با استفاده از نمادها و تصویرهای قوی، تصویری هولناک از یک زندگی ویران شده را به دست می‌دهد. «همای تکیده» نماد زنی شکست خورده و زجرکشیده است که در قفس تنهایی خود محبوس شده است. «زمهریر اندوه» را می‌توان بیانگر عمق رنج و دردی داانست که زن تجربه می‌کند. «گل همیشه بهار» کنایه از ظاهری زیبا در باطنی پر از رنج و مرداب نماد انزوا و تنهایی است که زن در آن غرق شده است. مرگ در این شعر، نه تنها پایان زندگی، بلکه رهایی از رنج و درد هم هست.
شعر در قالب عروضی «فاعلاتن مفاعلن» سروده شده، و زبان شعر قوی و تاثیرگذار است.
هما تیمورنژاد می‌گوید نزدیک به ده سال است که در قالب‌های مختلف شعری قلم می‌زند:
«طی این سال‌ها مجموعه غزلی آماده کرده و برای چاپ ارسال کردم، اما هر بار به دلیل ممیزی از انتشار منصرف شدم. اخیراً تمرکزم را بیشتر روی نویسندگی گذاشته‌ام و تا به امروز چندین داستان کوتاه و یک داستان بلند فانتزی-تاریخی را آماده چاپ دارم. شعر و ادبیات همیشه برای من دریچه‌ای برای بیان عمیق‌ترین احساسات و تخیلات بوده است. به امید آزادی قلم و رهایی برای زنان سرزمینم، همچنان در این مسیر گام برمی‌دارم.»

مفاعلاتن

زخم‌های زنانه و کاری
می‌رسد تا خودی نشان بدهد
تا همای تکیده کنج قفس
روی دستان مرگ جان بدهد

سینه‌اش زمهریر اندوه است
در سرش هجمه‌ای زمستانی
چشم‌هایش گل‌ همیشه‌بهار
بغض‌هایش شروع ویرانی‌

مثل مردابِ در خودش تنها
هیچ رودی به او نمی‌ریزد
از صدایی دلش نمی‌لرزد
با نگاهی فرو نمی‌ریزد

می‌تکاند هوای عشق‌ از سر
چون کلاغی که برف را از پر
می‌خزد در کشاله‌ی رانش
سایه‌ی سرد‌ دست همبستر

می‌خزد زیر دامنش بلوا
در سراشیب گردنش بلوا
شبِ کابوس ادامه خواهد داشت
شبِ ماسیده بر تنش بلوا

پر درآورد و آسمان شب بود
آشیان سرد و آسمان شب بود
بال می‌زد، سکندری می‌خورد
گریه می‌کرد و آسمان شب بود

شب آشفته‌حال ماه‌ندار،
شب بی‌وقفه‌ی پگاه‌ندار،
شب آلوده‌ی گواه ندار،
در بزنگاهِ سرپناه‌ندار-

-رد عزلت برید امانش را
هله زد جسم نیمه جانش را
زندگی دزدِ سربه‌زیری بود
قاپ زد چهره‌ی جوانش را

نور از پشت پرده سُر خورد و
بر تن سرد و نازکش پاشید
مرگ با خنده‌های کشدارش
بر لب قلوه‌سنگ او ماسید

مرگ روی گلوش می‌رقصید
مرگ کِل می‌کشید و کف می‌زد
مرگ آن بدقواره‌ی مفتون
نیش وا کرده بود و دف می‌زد
تا همای تکیده کنج قفس
خرد و خسته ،خراب ، پردرخون
با دو چشمش دو تاول پرخون
بزند از جنازه‌اش بیرون

فاعلاتن مفاعلن در خون
فاعلاتن مفاعلن در خون